انقلاب اسلامي و شكست سيا
يكي از مناقشه‌هاي سياسي ميان دولتمردان آمريكائي در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، بر سر ناتواني مقامات سازمان اطلاعات مركزي آمريكا «سيا» در پيش‌بيني انقلاب Ùˆ ارزيابي تØولات ايران بود. اين در Øالي است كه بيش از 40 هزار كارشناس، مستشار Ùˆ عناصر اطلاعاتي آمريكا در آستانه انقلاب Ùˆ در خلال آن در ايران Ùعاليت داشتند. علاوه بر اين آمريكا داراي پايگاههاي متعدد استراق سمع Ùˆ جاسوسي در نقاط مختل٠ايران Ùˆ بويژه در مرزها بود. رژيم شاه ژاندارم آمريكا در خاورميانه بوده Ùˆ سÙارت آمريكا در تهران از بيشترين پرسنل سياسي، اطلاعاتي، امنيتي، نظامي Ùˆ Ùرهنگي برخوردار بود. نمايندگان سنا Ùˆ مقامات كاخ سÙيد بيش از ساير منابع تصميم‌گيري از ضع٠«سيا» در تØليل رويدادهاي ايران به هنگام شكل‌گيري انقلاب انتقاد مي‌كردند. اما تصميم‌گيرندگان Ùˆ رهبران «سيا» نيز غالباً به هنگام پاسخگوئي، اظهارات «استانÙيلد ترنر» رئيس وقت «سيا» را تكرار مي‌كردند Ùˆ مدعي مي‌شدند كه تنها منبع موثق اطلاعاتي «سيا» از اوضاع ايران ساواك بوده Ùˆ عدم توÙيق «سيا» در پيش‌بيني Øوادث ايران نتيجه اتكاء Ùˆ اعتماد بر گزارشهاي ساواك بوده است. در Øالي كه همين اتكاء توسط سازماني كه Ùعاليتهاي جاسوسي جهاني دارد،‌ دليل ديگري بر عدم قابليت «سيا» در انجام Ùعاليتهاي موÙÙ‚ برون‌مرزي شناخته شد. در ماه دي 1357 قبل از Ùرار شاه از كشور Ùˆ به هنگامي كه منابع سياسي آمريكا از سقوط شاه مطمئن شده بودند، روزنامه واشنگتن پست چاپ آمريكا گزارشي را به نقل از «سيا» منتشر كرد Ùˆ در آ‌ن به روشني مجادله ميان «سيا» با مقامات سنا را ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù†Ù…ÙˆØ¯. سپس روزنامه Ùايننشال تايمز چاپ لندن خلاصه‌اي از اين گزارش را منتشر كرد. در اين گزا رش كه در شماره نهم دي 1357 مجله خواندنيها منعكس گرديد. چنين مي‌خوانيم: بعد از اين كه معلوم شد كه بر اثر روابط نزديك سازمان (سيا)ÙŠ امريكا با سازمان (ساواك) ايران، سازمان سياي آمريكا نتوانست از اØساسات Ùˆ عقيده مردم اطلاعي صØÙŠØ Ø¨Ø¯Ø³Øª بياورد Ùˆ به موقع، رئيس جمهور امريكا را مطلع نمايد Ùˆ اطلاعات سازمان سيا اطلاعاتي نادرست بود كه سازمان (ساواك) ايران در دسترس (سيا) مي‌گذاشت نه Ùقط رئيس‌جمهور آمريكا ناراضي شد بلكه مجلس سناي امريكا هم از قصور سازمان سيا ناراضي گرديد Ùˆ تعداد قابل توجهي از اعضاي مجلس سناي آمريكا با بلند پايگان (سيا) مذاكره كردند. بلندپايگان (سيا) در قبال ايراد اعضاي مجلس سناي امريكا مي‌گويند Øكومت ايران از دوستان نزديك امريكا است Ùˆ امريكا با ايران پيمان اتØاد دÙاعي منعقد كرده Ùˆ رعايت دوستي، ما را وامي‌داشت كه هرگونه اطلاعاتي كه از ايران مي‌خواستيم از Øكومت ايران بدست بياوريم وچون تمام اطلاعات در دست (ساواك) بود ما از آن مؤسسه رسمي كسب اطلاع مي‌كرديم Ùˆ كشور ايران يك كشور دشمن نبود كه ما براي كسب اطلاعات از اوضاع آنجا به منابع غير‌رسمي يعني به اÙراد Ùˆ دسته‌ها مراجعه نمائيم Ùˆ اگر چنين مي‌كرديم سبب عدم رضايت Øكومت ايران مي‌‌شد Ùˆ ما نمي‌توانستيم در يك كشور دوست با كساني كه با Øكومت مخال٠هستند تماس Øاصل كنيم Ùˆ (ساواك) هم همواره به ما اطمينان مي‌داد كه هيچ نوع خطري،‌ رژيم ايران را تهديد نمي‌نمايد Ùˆ مخالÙت علماي مذهبي ايران را طوري بدون اهميت به شمار مي‌آورد كه آن را برابر با صÙر مي‌دانست. بلند‌پايگان سازمان (سيا) به اعضاي مجلس سناي امريكا Ú¯Ùتند كه ما در سال‌هاي گذشته همواره از پنجاه تا 75 عامل در ايران داشتيم كه عمال دائمي ما در آن كشور بودند Ùˆ علاوه بر آنها، ماگاهي از عمال غير‌دائمي Ùˆ موقتي استÙاده مي‌كرديم. بلندپايگان سيا مي‌گويند كه اگر ما در ايران با مخالÙان تماس Øاصل مي‌كرديم تا اينكه از آنها كسب اطلاع كنيم، سازمان (ساواك) نسبت به ما ظنين مي‌شد Ùˆ درصدد ممانعت بر مي‌آمد Ùˆ اگر اصرار مي‌كرديم به شكل دشمني Øكومت امريكا نسبت به شاه جلوه مي‌نمود Ùˆ معلوم نبود منتهي به Ú†Ù‡ عواقبي بشود. در سال 1963 يك چنين پديده‌اي در ويتنام جنوبي بوجود آمد Ùˆ سازمان سيا با مخالÙان Øكومت (Ù†Ú¯Ùˆ دين ديم) كه ديكتاتور ويتنام جنوبي بود تماس Øاصل كرد Ùˆ در همان موقع (كندي) رئيس‌جمهور امريكا نشان داد كه به Øكومت (Ù†Ú¯Ùˆ دين ديم) اعتماد ندارد Ùˆ ديديم كه Øكومت (Ù†Ú¯Ùˆ دين ديم) سقوط كرد. اگر ما در ايران با مخالÙان براي كسب اطلاع تماس Øاصل مي‌كرديم Ùˆ مواجه با مخالÙت (ساواك) مي‌شديم معلوم نبود، وقايع آينده Ú†Ù‡ خواهد شد؟ با اين كه اعضاي مجلس سناي امريكا با بلند‌پايگان سيا مذاكره كرده‌اند، از ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø¢Ù†Ù‡Ø§ قانع نشدند در نتيجه يك كميسيون از وزارت امور خارجه امريكا با شركت چند تن از سناتورها تشكيل شد تا اين كه توضيØات سازمان سياي آمريكا را بشنود Ùˆ معلوم شود چرا سازمان سيا كه همواره در ايران داراي عده زيادي از عوامل بوده كه كارمندان سيا به شمار مي‌آمده‌اند نتوانست وقايعي را كه امروز در آن كشور اتÙاق مي‌اÙتد پيش‌بيني نمايد. يكي از كارهاي امريكا در ايران، با شركت سازمان سيا Ùˆ كارشناسان ديگر امريكائي نصب دستگاه‌هاي كسب خبر بود. اين دستگاه‌ها، كه در طول سال‌ها، با مواÙقت Øكومت ايران براي كسب اطلاعات نصب گرديده، از Ù„Øاظ مادي داراي ارزش بسيار است. ارزش مادي آن ناشي از اين مي‌باشد كه همه آن دستگاه‌ها گرانبها است Ùˆ بعضي از آن‌ها از مكمل‌ترين وسائل كسب اخبار Ùˆ اطلاعات مي‌باشد Ùˆ نبايد به دست ديگران بيÙتد. ولي هيچ يك از آنها نتوانستند به هنگام وقوع انقلاب به ياري سيستم امنيتي Ùˆ اطلاعاتي امريكا بشتابند...
منبع: ماهنامه الكترونيكي « دوران » شماره 26