بن بست استراتژي آمریکا در برابر ايران
شاید پس از قطع رابطه ایران Ùˆ امریکا در اوایل دهه 80 "باراک اوباما" اولین رئیس جمهور یا مقام آمریکایی بود Ú©Ù‡ از بر قراری مجدد روابط میان آمریکا Ùˆ ايران Ùˆ ایجاد اÙÙ‚ های واقعی برای تغییرات بنیادین میان این دو کشور سخن Ú¯Ùته باشد.رئیس جمهور امریکا، باراک اوباما، برای مذاکره بی قید Ùˆ شرط اظهار تمایل کرد Ùˆ دکتر Ù…Øمود اØمدی نژاد ریاست Ù…Øترم جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد، از هر گونه مذاکره در این زمینه استقبال Ù…ÛŒ ‌کند. اما عملكرد دولت آمریکا تمام ادعاهای اوباما جهت برقراری این رابطه را زیر سوال Ù…ÛŒ برد.این گزیده دیدگاه‌ ها Ùˆ نظر تØلیل گران Ùˆ مقامات ایرانی است Ú©Ù‡ هنگام سوال پیرامون چشم انداز روابط ایران Ùˆ آمریکا از آن سخن Ù…ÛŒ ‌گویند، اما واقعا Ú†Ù‡ چشم اندازی پیش روی این روابط وجود دارد؟در یک کلام باید Ú¯Ùت، هرچند عادی سازی کامل روابط میان آمریکا Ùˆ ایران در Øال Øاضر به دلایلی Ú©Ù‡ خواهد آمد، میسر نیست، اما Ùرصت Ùˆ امكانی برای ایجاد دیدگاه های واقع بینانه وجود دارد Ùˆ همین امر می‌ تواند، اØتمال مواجهه Ùˆ برخورد میان دو کشور را به Øداقل رساند Ùˆ عرصه هایی از مناÙع را میان دو طر٠گسترش دهد، بویژه برای دولت اوباما Ú©Ù‡ به عینه شاهد تقویت موقعیت ایران Ùˆ اثبات ضع٠و نقایص سیاست ØØ°Ù Ùˆ انزوای ایران است Ú©Ù‡ ÙÛŒ الواقع بخشی از میراث برجای مانده از دولت بوش برای دولت Ùعلی در آمریكا بشمار Ù…ÛŒ ‌آید، استراتژیست‌های کاخ سÙید نیز همواره به اوباما گوشزد می‌ کنند Ú©Ù‡ او Ù…ÛŒ تواند از همکاری با ایران در میدان منازعه خاورمیانه، یعنی عراق Ùˆ اÙغانستان، بسیار بهره مند Ùˆ از خصومت با ایران بیشتر متضرر شود. این استراتژیست ها هم چنین به اوباما یاد آوری کرده اند Ú©Ù‡ سال های متمادی تØریم، Ùشار Ùˆ تهدیدهای بین المللی، جریان غنی سازی را نتوانسته در ایران کند کند Ùˆ تاثیری منÙÛŒ بر پیشرÙت های هسته ای ایران بگذارد، بنابراین این تØریم ها Ùˆ Ùشارها نه تنها نتوانسته ایران را درهم بشکند، بلکه Ù†Ùوذ جمهوري اسلامي ايران را در اÙکار عمومی دنیا اÙزایش داده است، به همین دلیل این استراتژیست‌ها نتیجه می‌گیرند، سیاست انزوای ایران نه Ùقط شکست خورده، بلکه نتایج کاملاً معكوسی نیز درپی داشته است.تلاش برای جلوگیری از دستیابی ایران به دانش Ùˆ Ùناوری هسته‌ایدر سال های اخیر اتخاذ اقداماتی جهت جلوگیری از دستیابی ایران به دانش ØµÙ„Ø Ø¢Ù…ÛŒØ² هسته‌ای یکی از سیاست‌های خصمانه Ùˆ مداخله جویانه ثابت امریکا علیه کشورمان بوده است. در این راستا امریکا جنگ روانی گسترده‌ای را در Ø³Ø·Ø Ø¬Ù‡Ø§Ù† به راه انداخته است تا نشان دهد، برنامه هسته‌ای ایران ماهیتی غیر ØµÙ„Ø Ø¢Ù…ÛŒØ² داشته Ùˆ نظامی است. امریکا در راستای تامین هد٠خود مبنی بر جلوگیری از تØقق Øقوق هسته‌ای ایران از مبادرت به تهدیدات نظامی نیز ابایی نداشته است. امریکا همچنین Ùشارهای زیادی را به آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی Ùˆ اعضای آن وارد ساخته تا ایران را از پیگیری Øقوق خود در این زمینه منصر٠نمایند. واشنگتن در چارچوب اقدامات خصمانه خود در Øرکتی سیاسی زمینه های ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل را نیز Ùراهم کرد.راه اندازی جنگ ژئوپلتیک بر ضد ایرانمنظور از جنگ ژئوپلتیک علیه ایران مجموعه اقداماتی است Ú©Ù‡ از طر٠آمریکا با هد٠مØروم ساختن ایران از مزایای ناشی از موقعیت ژئوپلتیک کشورمان در منطقه صورت می‌گیرد. البته تلاش برای انزوای منطقه‌ای Ùˆ بین المللی جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک دستورالعمل اصلی در راهبرد کلان آمریکا نسبت به ایران وجود داشته است، اما این قبیل تلاش‌ها بویژه پس از Ø´Ú©Ù„ گیری ترتیبات ژئوپلتیک جدید در منطقه Ùˆ نظام بین‌الملل Ú©Ù‡ پس از Ùروپاشی شوروی صورت گرÙت، ابعاد گسترده‌ تری پیدا کرد. تغییرات Øادث در نظام بین الملل ارزش موقعیت ژئوپلتیکی ایران را دو چندان کرد Ùˆ همسایگی با دو منطقه Øساس آسیای مرکزی Ùˆ Ù‚Ùقاز Ú©Ù‡ جمهوری‌های واقع در آن به تازگی از سیطره کمونیسم رهایی یاÙته بودند، Ù…Øرکی موثر در تقویت این روند بود. موقعیت ممتاز ایران آنگاه ارتقاء بیشتری پیدا کرد Ú©Ù‡ اخبار متعددی در مورد وجود ذخائر غنی انرژی Ùˆ مشخصاً Ù†Ùت Ùˆ گاز در Øوزه خزر منتشر شد. از این پس بØØ« استخراج Ù†Ùت Ùˆ گاز این منطقه Ùˆ انتقال آن به بازارهای جهانی در سطØÛŒ گسترده Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯. به اعتقاد همه کارشناسان، جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای منطقه بهترین موقعیت را برای تبدیل شدن به مسیر اصلی انتقال انرژی خزر به بازارهای جهانی دارا بود. این ادعا از منطقی سه رکنی برخوردار است مبنی بر اینکه ایران کوتاهترین، امن‌ترین Ùˆ اقتصادی ترین مسیر ترانزیت انرژی Øوزه خزر Ù…Øسوب می‌شود.درست به همین دلیل تلاش سیاسی Ùˆ سازمان یاÙته ای از سوی امریکا برای ممانعت از دستیابی ایران به چنین موقعیتی به انجام رسید. اختصاص بودجه برای براندازی جمهوری اسلامی ایرانیکی از اقداماتی Ú©Ù‡ ایالات متØده امریکا در راستای تضعی٠و نهایتا ساقط کردن نظام جمهوری اسلامی ایران به انجام رساند، اختصاص بودجه جهت مقابله با نظام بوده است. به عنوان مثال در چهاردهم Ùوریه سال 2006 (25 بهمن 1384) "کاندولیزا رایس" وزیر امور خارجه وقت امریکا به کمیته روابط خارجی کنگره این کشور رÙت Ùˆ درخواست 75 میلیون دلار برای بهبود وضعیت آزادی Ùˆ Øقوق بشر در داخل ایران را ارائه داد. این سومین سالی بود Ú©Ù‡ برای چنین امری پول درخواست Ù…ÛŒ شد. اما در دو سال قبل از آن به ترتیب تنها Øدود 2 Ùˆ 11 میلیون دلار درخواست شده بود Ú©Ù‡ ظاهرا بیشتر برای تلویزیون Ùارسی صدای امریکا Ùˆ رادیو Ùردا هزینه شده بود Ú©Ù‡ هر دو در راستای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران Ùعالیت Ù…ÛŒ کنند. اما پس از اینکه امریکا بودجه 75 میلیون دلاری را به بهانه « گسترش دموکراسی در ایران » اختصاص داد دامنه اقدامات خرابکارانه Ùˆ براندازانه نیز گسترش پیدا کرد Ùˆ طی٠بیشتری از نیروهای برانداز مشمول کمک‌های امریکا شدند. اختصاص چنین بودجه ای یکی از مصادیق بارز دخالت‌های امریکا در امور ایران بود.در تازه ترین نوع از این اقدامات کمیته ‌نیروهای Ù…Ø³Ù„Ø Ù…Ø¬Ù„Ø³ نمایندگان آمریکا در لایØÙ‡ بودجه سال 2010 پنتاگون برای Ù†Ùوذ در ایران، مقابله با Ùیلترینگ سایت‌های ضد ایرانی، تØریک قربانیان سانسور در ایران، آموزش الکترونیکی ایرانیان مخال٠نظام برای براندازی نرم Ùˆ شبکه سازی اینترنتی برای معترضان بعد از انتخابات ریاست جمهوری، ارائه آموزش‌های لازم رسانه‌ای Ùˆ کامپیوتری برای راه اندازی سایت‌ها جهت اطلاع رسانی، بودجه 55 ملیون دلاری را تصویب کرد Ùˆ این لایØÙ‡ را "قانون قربانیان سانسور در ایران" نام نهاد . هم چنین به منظور گسترش ارتباط ایرانیان با شبکه‌های Ùارسی زبان خارج از کشور مبلغ 15 میلیون دلار به پخش اطلاعات از طریق رادیو، تلویزیون، اینترنت، موبایل، خدمات پیام کوتاه Ùˆ سایر وسایل ارتباط جمعی اختصاص یاÙت Ú©Ù‡ در قالب بودجه 55 میلیون دلاری پنتاگون برای جنگ نرم در ایران قرار می‌گیرد. کمیته نیروهای Ù…Ø³Ù„Ø Ù…Ø¬Ù„Ø³ نمایندگان آمریکا علاوه بر بودجه‌هایی Ú©Ù‡ در این زمینه اختصاص داده، در بخش دوم این بند تصویب کرده است Ú©Ù‡ مبلغ 15 میلیون دلار برای ایجاد ظرÙیت بیشتر برای ارسال رادیو Ùردا Ùˆ شبکه خبر Ùارسی (VOA) به منظور مقابله با پارازیت ها Ùˆ از طریق ارسال امواج کوتاه Ùˆ متوسط اضاÙی، ماهواره Ùˆ مکانیسم های اینترنتی، ایجاد ظرÙیت بیشتر برای سرور پروکسی (Ùیلترشکن) Ùˆ نرم اÙزار ضد سانسور به منظور مقابله با مسدود ساختن وب سایت رادیو Ùردا Ùˆ شبکه خبر Ùارسی Ùˆ ایجاد ظرÙیت‌های لازم به منظور مقابله با تلاش برای قطع سیستم ارسال پیام کوتاه از طریق موبایل اختصاص یاÙته است. دخالت امریکا در انتخابات ایرانامریکا در مقاطع مختل٠در خصوص مسایل Ùˆ موضوعاتی Ú©Ù‡ در زمره امور داخلی کشورمان Ù…Øسوب شده Ùˆ به موجب هنجارهای بین‌ المللی کشوری ØÙ‚ دخالت در آن را ندارد به اتخاذ سیاست‌های مداخله آمیز روی آورده است. در این زمینه Ù…ÛŒ توان به سیاست‌های واشنگتن در خصوص موضوعاتی نظیر برگزاری انتخابات در کشورمان اشاره کرد. در چندین انتخاباتی Ú©Ù‡ بویژه در سالهای اخیر در کشورمان برگزار شده است شاهد سمت گیری مستقیم Ùˆ غیر مستقیم آمریکا در Øمایت از یک جریان یا Ø¬Ù†Ø§Ø Ø®Ø§Øµ بوده‌ایم. این در Øالیست Ú©Ù‡ رقابت سیاسی میان گروه‌های مختل٠سیاسی Ú©Ù‡ اوج آن در کارزارهایی نظیر انتخابات صورت می‌گیرد، یک امر طبیعی Ùˆ مطابق با اصول دموکراسی است Ùˆ این امر نباید Ù…Øملی برای دخالت در مسایل داخلی یک کشور از سوی دولت‌های خارجی باشد. با اینØال ورود به رقابت‌های انتخاباتی در ایران از سوی امریکا در Ø´Ú©Ù„ Øمایت از یک گروه Ùˆ تخریب یک گروه دیگر به الگوی ثابتی از مداخلات امریکا در قبال کشورمان تبدیل شده است.نوع دیگری از دخالت‌های آمریکا در امور ایران در بØØ« انتخابات مربوط به موضع گیری‌های این کشور در قبال Ú©ÛŒÙیت Ùˆ سلامت انتخابات کشورمان Ù…ÛŒ شود. آمریکا در برخی انتخابات از جمله انتخابات مجلس Ù‡Ùتم Ùˆ هشتم صراØتاً سلامت انتخابات را زیر سوال برده Ùˆ آنها را انتخاباتی ناعادلانه خوانده است. به عنوان مثال تام کیسی سخنگوی وقت وزارت امور خارجه آمریکا پس از برگزاری انتخابات مجلس هشتم در سال 1386 این انتخابات را غیرآزاد Ùˆ غیر منصÙانه خواند Ùˆ از روند برگزاری انتخابات انتقاد کرد. در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران نیز آمریکا همچون برخی کشورهای اروپایی از اتخاذ مواضعی Ú©Ù‡ در Øمایت از معترضان به انتخابات صورت گرÙته بود، غاÙÙ„ نماند.در بسیاری از مسایل داخلی ایران نظیر وقایع Ú©ÙˆÛŒ دانشگاه Ú©Ù‡ مسئله ای کاملا داخلی Ù…Øسوب می‌شد، نیز دولتمردان وقت آمریکا اظهارات مداخله آمیز مکرری داشته‌اند. آنها بی اعتنا به قاعده Øقوقی Øاکمیت کشورها به موضعگیری در قبال چنین موضوعاتی Ù…ÛŒ پرداختند.یکی دیگر از وجوه دخالت آمریکا در امور داخلی ایران به موضعگیری این کشور نسبت به موقعیت Ùˆ کارکرد برخی نهادها Ùˆ سازمانهای کشورمان مربوط Ù…ÛŒ شود. آمریکا در مناسبت های مختل٠از نهادهایی مانند شورای نگهبان به عنوان نهادهایی ضد مردم سالاری یاد کرده Ùˆ از این طریق تلاش کرده است تا شاکله Ú©Ù„ÛŒ Øاکمیت در نظام جمهوری اسلامی ایران را غیر دمکراتیک معرÙÛŒ نماید. این قبیل موضع گیری ها نیز از دیگر مصادیق دخالت های آمریکا در امور داخلی ایران Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شود.