خطاي Ù…ØØ§Ø³Ø¨Ø§Øª امريكا در باره ايران
مدت ها قبل از آنکه دولت بوش ایران امروز را" ØÚ©ÙˆÙ…ت خبیث" بنامد Ùˆ بعد بر این پایه لقب خود در آوردی انگ " Ù…ØÙˆØ± شرارت " را تثبیت کند ØŒ ایالات Ù…ØªØØ¯Ù‡ آمریکا برای آن Ú©Ù‡ ایران را به اطاعت از خویش وادارد با Ø±ÙØªØ§Ø±ÛŒ استعماری Ùˆ امپریالیستی، بارها Ùˆ بارها ØŒ مستقیم یا غیر مستقیم ØŒ علیه ایران متوسل به زور شده بود. روشن است هد٠استعمار درگذشته ÙˆØØ§Ù„ دست ÛŒØ§ÙØªÙ† به مواد خام بطور Ú©Ù„ÛŒ Ùˆ از آغاز قرن بیستم بویژه دست ÛŒØ§ÙØªÙ† به Ù†ÙØª بوده است. جنبش ضد استعماری Ùˆ آزادیبخش بعد از جنگ جهانی دوم آنقدر نیرومند بود Ú©Ù‡ بتواند تلاش آمریکا Ùˆ انگلیس را برای تداوم بخشیدن به این مناسبات استثماری Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ سازد. ملی شدن صنعت Ù†ÙØª در خاور نزدیک Ùˆ میانه Ùˆ کشور های عضو اپک، Ú©Ù‡ تا امروز هم بر جاست ،از مظاهر بارز آن است .آمریکا برای لغو نتایج ØØ§ØµÙ„ از روند جنبش آزادیبخش ضد استعماری در خاور نزدیک Ùˆ میانه نخست ایران را در نظر Ú¯Ø±ÙØª Ú©Ù‡ در آوریل 1951 Ù†ÙØª خود را ملی کرده بود. آمریکا با Ú©Ù…Ú© ÙØ¹Ø§Ù„ سازمان اطلاعاتی خود ØŒ سیا، در ماه اوت 1953ØŒ دولت منتخب مصدق نخست وزیر ایران را ساقط کرد Ùˆ بجای آن رژیم شاه را نشاند Ú©Ù‡ در دوران او Ùقط صنعت Ù†ÙØª نبود Ú©Ù‡ دوباره باز گردانده شد . در این دوران ایران مهمترین هم پیمان آمریکا Ùˆ بزرگترین قدرت نظامی منطقه گردید.با انقلاب اسلامی ØŒ سقوط شاه Ùˆ خروج او از ایران نیروی نظامی آمریکا ØŒ مستقر در ایران، Ú©Ù‡ به بیش از 40 هزار Ù†ÙØ± بالغ Ù…ÛŒ گردید، نیز بدنبال او از ایران خارج شد. این ضربه هولناک ØŒ کارتر را Ú©Ù‡ در آن زمان رئیس جمهور آمریکا بود به اعلام دکترین استراتژیک ویژه ای برانگیخت Ú©Ù‡ تا امروز تعیین کننده سیاست آمریکا در این منطقه است. كارتر در نخستین گام پایگاه نظامی دیه Ú¯Ùˆ گارسیا را ايجاد كرد. از این پایگاه Ú©Ù‡ در اقیانوس هند قرار دارد Ù…ÛŒ توان بر بخش عمده ای از خاور نزدیک Ùˆ میانه تسلط داشت. هسته اصلی دکترین کار تر این است :" تلاش هر دولت خارجی برای کنترل خلیج ÙØ§Ø±Ø³ ØÙ…له به علائق ØÛŒØ§ØªÛŒ ایالات Ù…ØªØØ¯Ù‡ امریکا Ù…ØØ³ÙˆØ¨ Ù…ÛŒ گردد Ùˆ با Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از تمام امکانات مناسب، از جمله قدامات نظامی، پس رانده خواهد شد ." سند دیگری Ú©Ù‡ از پایه های اساسی استراتژی دراز مدت آمریکا Ùˆ تعیین کننده مسیر سیاسی آن جهت ایجاد یک امپراطوری استعماری نو است،" قانون استراتژی جاده ابریشم " است Ú©Ù‡ روز 19 مارس 1999 یعنی پنج روز قبل از آغاز جنگ تجاوزکارانه عیله یوگوسلاوی – به تصویب کنگره آمریکا رسید. کنگره آمریکا با این قانون منطقۀ عظیمی را، Ú©Ù‡ از دریای مدیترانه تا آسیای مرکزی را در بر Ù…ÛŒ گیرد، منطقه علائق جامع اقتصادی Ùˆ استراتژیک آمریکا اعلام کرد. " قانون جاده ابریشم " ØŒ در انطباق کامل با Ø·Ø±Ø Ø¨Ø±Ú˜ÛŒÙ†Ø³Ú©ÛŒ است Ú©Ù‡ پیشنهاد Ù…ÛŒ کند برای تسلط بر جهان باید بر قاره اروپا Ùˆ آسیا مسلط شد. برژينسکی معتقد است Ú©Ù‡ برای دستیابی به این هد٠باید در رقابت با رقبای Ù†ÙØªÛŒØŒ از جمله کشورهای روسیه، ایران Ùˆ چین را تضعی٠کرد Ùˆ مجموعۀ منطقه ØŒ از بالکان Ùˆ دریای سیاه تا مرز چین را( با تجزیه به کشور های Ú©ÙˆÚ†Ú©) تبدیل به Ù„ØØ§Ù Ú†Ù„ تکه ای کرد Ú©Ù‡ ØªØØª الØÙ…ایه آمریکا باشند. دولت بوش، برای رسیدن به این هد٠، پایۀ سیاست خارجی خود را تغییر رژیم های منطقه قرارداد، Ùˆ کوشید تا با جنگ با Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ùˆ عراق ØŒ از Ù„ØØ§Ø¸ نظامی Ùˆ سیاسی به این هد٠دست یابد. این برنامه Ø§ÙØ²ÙˆÙ† بر شیوۀ تغییر یک رژیم با جنگ ،از شیوۀ استراتژی غیر مستقیم برای یک تغییر رژیم نیز Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ Ù…ÛŒ کند . به صورت دادن Ú©Ù…Ú© های سیاسی، Ú©Ù…Ú© های تبلیغاتی رسانه ای Ùˆ Ú©Ù…Ú© های مالی برای ØÙ…ایت از " انقلاب های رنگی" Ú©Ù‡ از جمله در گرجستان Ùˆ اوکرائین با موÙقیت تمام اجرا شد.پس از آن Ú©Ù‡ امریکا Ùˆ انگلستان اطمینان ÛŒØ§ÙØªÙ†Ø¯ Ú©Ù‡ عراق را با بیش از دهسال انزوای سیاسی Ùˆ Ù…ØØ§ØµØ±Ù‡ اقتصادی Ùˆ بمباران های هوائی Ø¨ØØ¯ کاÙÛŒ تضعی٠و خلع Ø³Ù„Ø§Ø Ú©Ø±Ø¯Ù‡ اند روز 20 مارس 2003 ØÙ…Ù„Û€ نظامی خود را برای تسخیر عراق آغاز کردند. در Ø·Ø±Ø Ø§Ø³ØªØ±Ø§ØªÚ˜ÛŒÚ© امریکا برخورد با عراق Ù…ÛŒ بایست با یک سابقۀ ØÙ‚وقی برای برخورد با دیگر " ØÚ©ÙˆÙ…ت های خبیث" Ùˆ آغاز یک نظام نوین سیاسی Ùˆ اقتصادی برای سراسر خاور نزدیک Ùˆ میانه Ùˆ تغییر رژیم های بعدی همراه باشد. بر همین اساس ژنرال وسلی کلارک آمریکائی سر ÙØ±Ù…انده نیروهای ناتو اندک زمانی پس از آغاز آخرین مرØÙ„Ù‡ جنگ با عراق Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ این Ùقط آغاز است. عملیات نظامی بعدی علیه سوریه وایران خواهد بود. جیمز ÙˆÙلسی ( رئیس سیا از 1993 تا 1994) نیز اندک زمانی قبل از آغاز جنگ با عراق در Ù…ØµØ§ØØ¨Ù‡ ای با مجله شپیگل Ú¯ÙØª :" ما باید اسلØÙ‡ Ù†ÙØª را از دست خاور میانه در آوریم....ما به یک استراتژی دراز مدت نیاز داریم ....ما ØØ§Ù„ا با عراق آغاز Ù…ÛŒ کنیم."درست در همان روزی Ú©Ù‡ نیروی زمینی آمریکا اشغال عراق را آغاز کرد روزنامه آلمانی ÙØ±Ø§Ù†Ú©Ùورتر الگماینه سایتونگ با ØµØ±Ø§ØØª تمام Ùˆ در تایید آن در بارۀ هد٠این جنگ نوشت:" آمریکائی ها باید عراق کنونی را Ú©Ù‡ دشمن است ØØ°Ù کنند Ùˆ عراق نوین را جایگزین آن سازند. تا استعمار٠نوین٠دموکراتیک جای دوران٠مطرود پسا استعماری را بگیرد." در آلمان،ریچارد هرتسینگر ØŒ از دوران جنبش های آزادی بخش ضد استعماری بعنوان " دوران مطرود پسا استعماری" یاد Ù…ÛŒ کند Ùˆ برای استعمار دوباره خلق هائی Ú©Ù‡ در سرزمینشان منابع ارزشمند دارند به ستایش از جنگ Ù…ÛŒ پردازد Ùˆ سخن از " استعمار دموکراتیک نوین " به میان Ù…ÛŒ آورد . ÙˆÛŒ در نوشتاری پیرامون جنگ عراق Ù…ÛŒ نویسد : دیر زمانی است Ú©Ù‡ دخالت های نظامی نشان ØØ¶ÙˆØ± دموکراسی های غربی در جهان Ùˆ وسیله ای است در دست آنها برای برقراری نظم جهانی ØŒ Ú©Ù‡ ØØ§ØµÙ„ آن استعمار دموکراتیک نوین است. هرتسینگر ØØªÛŒ از این هم ÙØ±Ø§ØªØ± Ù…ÛŒ رود Ùˆ سخن از " عصر استعمار نو " Ù…ÛŒ گوید Ùˆ سر انجام ادعا Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ " بدون چنین دورانی آینده ای برای جوامع باز غربی نمی توان تصور کرد ." جنگ عراق ØŒ درست بر عکس آنچه Ú©Ù‡ سیاستگران Ùˆ نظریه پردازان دولت بوش Ù…ÛŒ خواستند Ùˆ Ù…ÛŒ Ú¯ÙØªÙ†Ø¯ تبدیل به یک سابقۀ ØÙ‚وقی شده است. یکی از نظریه پردازان موثر دولت بوش ÙØ±Ø§Ù†Ø³ÛŒØ³ Ùوکویاما بود Ú©Ù‡ امروز معتقد است: " در واقع در همۀ موارد تکان اساسی برای تغییر رژیم در هر جامعه اي باید از درون آن جامعه پدید آید Ùˆ نه از خارج ." Ùوکویاما در این رابطه بطور مشخص سیاست رامسÙلد را مورد انتقاد قرار Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ " Ù…ÛŒ خواست با نیروی سبک نظامی عراق را تسخیر وبعد هم هرچه زودتر آنجا را دوباره ترک کند " . این سیاست شکست خورد Ùˆ امروز واقعیت چنین است Ú©Ù‡ " یک جنگ چریکی دراز مدت گریبان ارتش آمریکا را در عراق Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است". Ùˆ " آن نیروی نظامی Ú©Ù‡ ØªØØª تاثیر صدمات ناشی از جنگ ویتنام با Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ داوطلب تشکیل شد اصلا برای انجام چنین جنگ هائی در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ نشده بود ." از جمله به این دلیل Ú©Ù‡ جنگ عراق " نشان داد Ú©Ù‡ اثر بخشی ارتش آمریکا مرزهای مشخصی دارد." از این رو Ùوکویاما در سال 2006 ØŒ از دولت بوش Ùˆ از آنچه Ú©Ù‡ خود در گذشته Ù…ÛŒ Ú¯ÙØª ØŒ ÙØ§ØµÙ„Ù‡ ای مشهود Ù…ÛŒ گیرد Ùˆ خواستار آن Ù…ÛŒ گردد Ú©Ù‡ " نخست سیاست خارجی آمریکا باید سخت از نظامی گری دوری جوید Ùˆ بار دیگر انواع دیگری از ابزار سیاسی را در نظر گیرد." برای این کار خواستار آن Ù…ÛŒ گردد Ú©Ù‡: " سخن سرائی در باره Ø¨Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ø¬Ù†Ú¯ چهارم Ùˆ جنگ جهانی علیه تروریسم به کنار نهاد شود."در این اواخر به ویژه چند تن از نظامیان برجسته آمریکا از استراتژی دولت بوش در جنگ عراق به انتقاد پرداخته Ùˆ به آنها Ú©Ù‡ قصد دارند برای ØÙ„ مشکل با ایران روی به جنگ آورند هشدار داده اند. آمریکا در عمل سیاست خود را بیشتر بر اساس استراتژی ضعی٠"ØÚ©ÙˆÙ…ت خبیث" از طریق منزوی ساختن آن قرار داده تا تدارک جنگ. همین امریکا Ú©Ù‡ چند سال پیش برای دخالت نامشروع خود در عراق Ú©Ù‡ ناقض ØÙ‚وق بین المللی بود با غرور ناشی از خودپسندی امپریالیستی از جلب مواÙقت قانونی سازمان ملل چشم پوشید، در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± Ù…ÛŒ کوشد تا برای منزوی ساختن ایران Ùˆ تضعی٠آن، تا آنجا Ú©Ù‡ ممکن است، از شورای امنیت سازمان ملل Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ ابزاری کند. معهذا هنوز هم چون گذشته نیرو هائی هستند Ú©Ù‡ از طریق رسانه های جمعی Ùˆ با تمام نیرو بر طبل جنگ Ù…ÛŒ کوبند Ùˆ – از جمله در آلمان- خواستار تدارک جنگ تهاجمی آمریکا Ùˆ به Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø "جهان آزاد" با ایران هستند. همانطور Ú©Ù‡ در دوران جنگ با یو گوسلاوی میلوسویچ Ùˆ در جنگ با عراق صدام را به هیتلر تشبیه Ù…ÛŒ کردند امروز رئیس جمهور ایران ØŒ با اينگونه تعبيرها Ù…ÛŒ خوانند. سیاست گران Ùˆ نظامیانی Ú©Ù‡ امروز در آمریکا Ùˆ دیگر کشور های عضو ناتو مخال٠جنگ با ایران هستند البته هم به رسوائی جنگ با عراق توجه دارند Ùˆ هم به این نکته Ú©Ù‡ ایران با بیش از 70 میلیون Ù†ÙØ± تقریبا سه برابرعراق جمعیت دارد Ú©Ù‡ دارای کمتر از سی میلیون جمعیت است Ùˆ خاکی دارد به وسعت یک ميلیون Ùˆ ششصد وچهل Ùˆ هشت هزار کیلومتر مربع ØŒ Ú©Ù‡ بیش از چهار برابر خاک عراق است Ú©Ù‡ وسعت خاک آن به چهار صد Ùˆ سی Ùˆ هشت هزار Ùˆ سیصد کیلومتر بالغ Ù…ÛŒ گردد. آنچه بر این نکات Ø§ÙØ²ÙˆÙ† Ù…ÛŒ شود این است Ú©Ù‡ ایران را به آسانی نمی توان منزوی ساخت ØŒ زیرا به برکت معادنی Ú©Ù‡ دارد دارای Ù…ØªØØ¯Ø§Ù†ÛŒ است Ú©Ù‡ باید آنها را جدی Ú¯Ø±ÙØª. مثلا چین Ùˆ نیز هند سخت برای دوستی با ایران – با وجود Ø¨ØØ±Ø§Ù† اتمی اش- تلاش Ù…ÛŒ ورزند. Ù¾Ú©Ù† در پائیز سال 2004 یک قرار داد عظیم ØŒ برای خرید گاز، به ارزش 70 میلیارد دلار با ایران منعقد ساخت . از روسیه Ú©Ù‡ بگذریم هیچ کشوری در جهان دارای چنین منابع گازی نیست Ùˆ Ø§ÙØ²ÙˆÙ† بر این ایران چهارمین کشور صادر کننده Ù†ÙØª است." البته نظریه پردازانی هم هستند Ú©Ù‡ وضعیت منطقه را بسیار پیچیده تر Ù…ÛŒ بینند Ùˆ استدلال های اساسی تری برای ضرورت برخورد ØµÙ„Ø Ø¢Ù…ÛŒØ² با ایران Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒ سازند . شاید Ù…Ø¹Ø±ÙˆÙØªØ±ÛŒÙ† آنان برژينسکی باشد، از جمله به این دلیل Ú©Ù‡ او مشاورامنیتی کارتر رئیس جمهور آمریکا بود Ùˆ در تهیه Ùˆ تدوین دکترین کارتر سهیم . اودر آغاز سال 2005 در Ú¯ÙØªÚ¯ÙˆØ¦ÛŒ با Ù‡ÙØªÙ‡ نامه آلمانی ÙØ±Ø§ÛŒØªØ§Ú¯ در پاسخ به این پرسش Ú©Ù‡ چرا باید مناسبات با ایران عادی شود با ØµØ±Ø§ØØª تمام Ú¯ÙØª : " ایران کشوری است Ú©Ù‡ باید آنرا جدی Ú¯Ø±ÙØª ØŒ کشوری است با تاریخ مستقل Ùˆ واق٠بر ارزش های خود....این کشور Ù…ÛŒ تواند یک عامل ثبات باشد. من یک ایران مدرن Ùˆ Ù…Ø³Ù„Ø Ø¨Ù‡ Ø³Ù„Ø§Ø Ø§ØªÙ…ÛŒ را بر ایرانی ØªØ±Ø¬ÛŒØ Ù…ÛŒ دهم که، با دشمنی ØŒ پیوسته در صدد بدست آوردن Ø³Ù„Ø§Ø Ø§ØªÙ…ÛŒ برای مقابله با دخالت نظامی آمریکا باشد. این ایران به مراتب از ایرانی مدرن ÙˆÙ…Ø³Ù„Ø Ø¨Ù‡ Ø³Ù„Ø§Ø Ø§ØªÙ…ÛŒ خطرناک تر است." آنچه برای ویلی ویمر ØŒ نماینده مجلس آلمان Ø§Ø²ØØ²Ø¨ دموکرات مسیØÛŒ ØŒ Ùˆ معاون سابق وزارت Ø¯ÙØ§Ø¹ آلمان ØŒ ØØ§Ø¦Ø² اهمیت قاطع است این است Ú©Ù‡ ایران با ثبات است Ùˆ دارای قانون دموکراتیک . ویمر نیز در Ú¯ÙØªÚ¯ÙˆØ¦ÛŒ با Ù‡ÙØªÙ‡ نامه ÙØ±Ø§ÛŒØªØ§Ú¯ Ù…ÛŒ گوید: " با سند ومدرک Ù…ÛŒ توان نشان داد Ú©Ù‡ با آغاز جنگ با عراق در" جعبۀ پاندورا " باز شد ØŒ ما باید جدا ازخود بپرسیم مرز های کنونی در خاور میانه تا Ú©ÛŒ استوار خواهند ماند. با این ØØ±Ù منظورم Ú©Ù„ منطقه ایست Ú©Ù‡ میان Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ومصر قرار دارد ... وقتی من به این منطقه ØŒ میان قاهره Ùˆ کابل نگاه Ù…ÛŒ کنم ØŒ Ù…ÛŒ بینیم تعداد کشور های با ثبات زیاد نیست." او بر سخنان خود Ù…ÛŒ Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ¯ : "اگر جورج بوش Ù…ÛŒ خواهد در خاور میانه استاندارد دموکراتیک مستقر سازد ØŒ ایران دموکرات ترین کشوری است Ú©Ù‡ ما در این منطقه داریم. ممکن است ما با خیلی چیز ها در آنجا مواÙÙ‚ نباشیم ولی در ایران Ù…ÛŒ توان انتخاب شد." Ùˆ بالاخره بنظر جان راس از آغاز جنگ عراق تناسب قوا چنان تغییر اساسی کرده است Ú©Ù‡ آمریکا Ùˆ هم پیمانان اروپائیش گرچه Ø§ØªÙØ§Ù‚ نظر دارند Ú©Ù‡ رژیم ملا ها اجازه ندارد به بمب دست یابد ØŒ ولی غرب ØØªÛŒ با تمام نیروی Ù…ØªØØ¯ خود نیز دیگر در موقعیتی قرار ندارد Ú©Ù‡ خواسته اش خود به خود بکرسی بنشیند... امروز دیگر امپراطوری آمریکا برای کسی آن نظام انکار ناپذیر عصر نو نیست Ú©Ù‡ تا دو، سه سال پیش همه از سر Ø´ÛŒÙØªÚ¯ÛŒ یا ترس آن را یک قدرت نظامی، اقتصادی Ùˆ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ بی مانند Ù…ÛŒ دانستند . .. این آخرین Ø·Ø±Ø Ø¨Ø²Ø±Ú¯ غرب، بعنوان یک Ø³Ø±ÙØµÙ„ نوین تاریخی ØŒ امروز بشدت مورد تردید قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است. غرب خلق ها را به ØØ³Ø§Ø¨ نیاورده Ùˆ تنها به قاضی Ø±ÙØªÙ‡ بود ." به نظر جان راس اینک غرب برای انجام این برنامه ده تا بیست سال وقت دارد. در این مدت باید غرب به جهانی راه یابد Ú©Ù‡ ماهم گرچه دیگر قدرتی آنچنانی نیستیم بتوانیم در آن زندگی کنیم .