یازده سپتامبر ؛ تهران و واشنگتن
دو رئيس جمهور همزمان از اين رويداد خبردار شدند. جورج دبليو بوش كه در مدرسه اى سرگرم كودكان بود، اولين دقايق روز كارى را شروع مى كرد Ùˆ Ù…Øمد خاتمى در پايان يك روز گرم تابستانى آماده ترك نهاد رياست جمهورى بود.برخورد هواپيماى دوم را با ناباورى هر دو رئيس جمهور از تلويزيون «سى.ان.ان» به تماشا نشستند. بوش از بيم گسترش Øملات تروريستى در جاى نامعلومى، جلسه اى با اعضاى دولت Ùˆ مشاوران ترتيب داد چنان كه Ù…Øمد خاتمى نيز در تهران مشاورانش را اØضار كرد تا نخستين رئيس جمهورى باشد كه در رد Øملات تروريستى ØµØ¨Ø Ø±ÙˆØ² يازدهم سپتامبر از طر٠دولت Ùˆ ملت كشورش، بيانيه منتشر Ùˆ آن را Ù…Øكوم كند.اينك دور تازه اى از مناسبات ايران Ùˆ آمريكا كليد خورده بود؛ روابطى كه در Ùروردين ماه Û±Û³ÛµÛ¸ از طر٠دولت ايالات متØده يك طرÙÙ‡ قطع شده بود در دوران جنگ ايران Ùˆ عراق به خصومت انجاميد Ùˆ در پايان آن به Øمله مستقيم واشنگتن به مناÙع ايران منجر شد، سال هاى نخست رياست جمهورى Ù…Øمد خاتمى كه همزمان با رياست بيل كلينتون بود، بويى از بهبود مى داد، اما روى كار آمدن جمهورى خواهان، بار ديگر دوره اى سردتر از يخ را به وجود آورد. در داخل گرچه نگرانى ها با بيانيه اى كه رئيس جمهور منتشر كرد Ùˆ Ùضاى مثبتى كه پيرامون ايران به وجود آورد، كاهش ياÙته بود، اما با موضعى كه بوش در قبال ايران داشت Ùˆ با زخمى كه از Øادثه يازدهم سپتامبر خورده بود، اين اضطراب وجود داشت كه آمريكايى ها براى بازسازى غرور Ùˆ روØيه از دست رÙته شان به ايران نيز آسيب برسانند . اÙغانستان Ùˆ طالبان بنيادگراى Øاكم بر اين سرزمين كوهستانى در سيبل Øمله قرار گرÙتند. طالبان كه روزگارى با نشان دادن عمق خصومت با تهران دست به كشتن ديپلمات هاى ايرانى زده بود Ùˆ Ùضا را چنان متشنج كرده بود كه نيروهاى نظامى ايران به Øالت آماده باش در مرزهاى شرقى درآمدند، هد٠سرنگونى ايالات متØده قرار گرÙت. اروپايى ها طى يك ماه مكرراً به ايران سÙر كردند تا همراهى تهران را براى سرنگونى طالبان به دست آورند؛ همراهى اى كه تهران بعدها ابراز داشت اگر با آمريكا صورت نمى گرÙت، واشنگتن قادر نبود چنين آسان، طالبان را از نقشه سياسى اÙغانستان Øذ٠كند.Øادثه يازدهم سپتامبر، Øذ٠طالبان را كه سال ها خواست ايران بود، در كنار نياز آمريكا قرار دارد.اگر طالبان پنج سالى در مرزهاى شرقى ايران نگرانى Ø¢Ùريده بودند، عراق اين همسايه غربى Û²Û° سال با تهران چنان كرده بود كه دعاى مرگ بر صدام در متن زندگى مردم ايران قرار گرÙته بود، هد٠قرار گرÙتن صدام در چارچوب مبارزه با تروريسم، يك بار ديگر، ايران Ùˆ آمريكا را درخواست Ùˆ هدÙÙ‰ مشترك قرار داد. Øادثه ØµØ¨Ø ÙŠØ§Ø²Ø¯Ù‡Ù… سپتامبر Û²Û°Û°Û± در سالى كه به پيشنهاد رئيس جمهور ايران سال Ú¯Ùت وگوى تمدن ها نام گرÙت تا به اين جا براى تهران Ùˆ واشنگتن دو دستاورد مهم داشته است. از ديد آمريكا، Øذ٠بنيادگرايان در اÙغانستان Ùˆ سرنگونى تروريست ها در عراق Ùˆ از نگاه ايران پايان دادن به كار دو باطل . بوش در صدد بود تا بار ديگر پروژه مبارزه با تروريسم را براى آنچه كه او «امن تر شدن جهان مى خواند» ادامه دهد، اينك اين سؤال Ù…Ø·Ø±Ø Ø§Ø³Øª كه آيا هد٠مشترك ديگرى نيز براى ايران Ùˆ آمريكا وجود خواهد داشت يا نه؟ اگر تاريخ پايان نياÙته باشد كه Ùوكوياما خود نيز در آن ترديد دارد ØŒ پاسخ به اين سؤال مثبت است. در ايران نيز چنين رغبتى وجود دارد . چنان كه مقام هاى ايرانى مى گويند هيچ گام عملى آمريكا براى بهبود روابط بى پاسخ نخواهد ماند.اما ايالات متØده همچنان به سياست هاى گذشته خود ادامه مى دهد Ùˆ در بهترين Øال سياست دوگانه اى را در Øر٠مثبت Ùˆ عمل پى مى گيرد.
منبع: روزنامه ايران