در چهارم مرداد 1357 قرارداد Ù…Øرمانه اي ميان سيا Ùˆ سÙارت ايران در امريكا به امضا رسيد كه بر اساس آن سازمان سيا مواÙقت كرد به شرط آزاد بودن ماموران سيا در ايران ØŒ ماموران ساواك در خاك امريكا به Ùعاليتهاي جاسوسي عليه مخالÙين رژيم شاه بپردازد .... رÙيع زاده رئيس دÙتر نمايندگي ساواك در امريكا در اكثر برنامه ها از بدل خود استÙاده مي كرد ...
***
بيش از 30 سال از سرنگوني سلطنت مي گذرد. امروز بخش اعظم جمعيت کشور کساني هستند Ú©Ù‡ در اين 30 سال اخير به دنيا آمده اند. طبيعي است Ú©Ù‡ نسبت به مناسبات قبل از انقلاب ذهنيتي نداشته باشند. مقاله زير گزارشي است از « گريگوري اÙ. رز » روزنامه نگار امريکايي Ú©Ù‡ 10 روز پس از واقعه 17 شهريور 1357 در مجله نيويورک امريکا به چاپ رسيده است Ùˆ ما را به Ùضاي آن زمان مي برد. اين گزارش رابطه رژيم شاه را با دولتمردان امريکا نشان مي دهد.
پذيرايي از شخصيت هاي مهم کنگره امريکا
ماه ها است Ú©Ù‡ شايعاتي در مورد استÙاده از Øربه Ù…Ùاسد اخلاقي Ùˆ ترياک در منزل اردشير زاهدي سÙير ايران در خيابان ماساچوست براي جلب سياستمداران متنÙØ° امريکايي ورد زبان Ù…ØاÙÙ„ واشنگتن است. اين داستان ها با شهرت زاهدي در عياشي ارتباط مستقيم دارد.
ولي به هر Øال اطلاعاتي در دست است Ú©Ù‡ ترتيب دهنده بسياري از اين پارتي ها منوچهر اردلان کاردار رسمي سÙارت در زمينه اخبار Ùˆ اطلاعات است Ú©Ù‡ طبق اطلاعات موثق ÙŠÚ©ÙŠ از ماموران بلندپايه ساواک در واشنگتن Ù…Øسوب مي شود . طبق اظهارات شواهد در اين مهماني ها علاوه بر ماموران بلندپايه ساواک بعضي اعضاي کنگره امريکا نيز شرکت مي كردند Ùˆ مرتکب اعمالي مي شدند Ú©Ù‡ مي توانست موقعيت آنها را به طور جدي به خطر بيندازد؛ چيزي بود شبيه به «شب هاي عربي». اين خاطرات ÙŠÚ© کارمند سÙارت است Ú©Ù‡ در اکتبر 1977 شاهد عيني ÙŠÚ©ÙŠ از اين مهماني ها در Ù…ØÙ„ اقامت سÙير بوده است :
« ... خاويار Ùˆ کاسه هاي کريستال شراب Ùˆ انواع مشروبات در گوشه Ùˆ کنار به چشم مي خورد. بعد از ساعتي معارÙÙ‡ زاهدي به جواني Ú©Ù‡ Ù…ØاÙظش بود، دستور داد منقل ترياک Ùˆ Øشيش را بياورد. همه دور هم Ùˆ روي تكيه گاههايي لم داده بودند Ùˆ چپق ترياک را به هم رد مي کردند . ساواکي هايي Ú©Ù‡ اغلب در اين مهماني ها شرکت مي کردند منصور رÙيع زاده، منوچهر اردلان، ناصر گوش بيگي Ùˆ غلام کاظميان بودند. سناتور ÙŠÚ© ايالت شرقي Ùˆ نماينده ÙŠÚ© ايالت مرکزي غربي نيز به عنوان مهمان Øضور داشتند . در ÙŠÚ©ÙŠ از پارتي هايي Ú©Ù‡ من Øضور داشتم نماينده کنگره ال ا٠را ديدم. او مهمان اÙتخاري بود Ùˆ در کنار زاهدي نشسته بود . او ترياک نکشيد ولي از Øشيش Ù…ØاÙظ زاهدي کمي کشيد. در ÙŠÚ© مهماني ديگر سناتوري را ديدم Ú©Ù‡ با زاهدي ترياک مي کشيد. بعد از مدتي Ú©Ù‡ از شب گذشت، مشاهده کردم كه...»
ÙŠÚ© سلسله وقايع هنگام تهيه مقدمات چاپ اين مقاله به وقوع پيوست. دو ساعت پس از اينکه مخبر اين مقاله با نماينده کنگره ال ا٠صØبت کرد، ÙŠÚ©ÙŠ از منابع مجله Ú©Ù‡ کارمند سÙارت بود به مجله تلÙÙ† زد Ùˆ Ú¯Ùت سÙارت از ماجرا مطلع شده Ùˆ ÙŠÚ© مامور عالي رتبه ساواک دستور داده جلسه Ùوق العاده يي در اين مورد در ساعت 30/8 روز بعد در Ù…ØÙ„ سÙارت تشکيل شود. منبع مذکور از مخبر تقاضا کرد ديگر هرگز با او تماسي برقرار نکند Ùˆ گوشي را گذاشت. منابع ديگري در اطرا٠ساواک تاييد کرده اند از تمام ماموران ساواک در اين مورد Ú©Ù‡ آيا مخبر مزبور با آنها تماس گرÙته يا نه، بازجويي به عمل آمده. مخبر مزبور در ساعت 30/8 روز بعد به رئيس ساواک تلÙÙ† کرد. به او Ú¯Ùته شد Ú©Ù‡ در جلسه است Ùˆ با کسي صØبت نخواهد کرد.
ÙŠÚ© Ù‡Ùته بعد منوچهر اردلان مامور ساواک Ú©Ù‡ Ú¯Ùته شد براي سناتور Ùˆ نماينده کنگره بساط Ùساد Ùراهم مي کرد، به طور ناگهاني بعد از پنج سال کار در سÙارت ايران در واشنگتن به عنوان کنسول به سانÙرانسيسکو Ùرستاده شد. ÙŠÚ©ÙŠ از منابع نزديک به زن اردلان مي گويد وي Ú¯Ùته است « همه چيز چنان به سرعت اتÙاق اÙتاد Ú©Ù‡ ما Ùرصت بستن چمدان هم نداشته ايم. معلوم نيست آيا اين انتقال Ùوري با مقاله اين مجله ارتباط مستقيم دارد يا خير، ولي قدر مسلم اين است Ú©Ù‡ چنين انتقال سريعي عادي نبوده است. »
خطري Ú©Ù‡ بواسطه سکس Ùˆ مواد مخدر براي اعضاي کنگره در اين مهماني هاي ايراني، به وجود مي آيد، بيش از آنکه اخلاقي باشد سياسي است. Øداقل مساله اين است Ú©Ù‡ اعمال آنها راه معامله را براي ساواک باز مي کند. استÙاده از مسائل جنسي براي درگير کردن Ùˆ گرÙتن ØÙ‚ السکوت Øربه اي است Ú©Ù‡ سازمان هاي اطلاعاتي Ùˆ جاسوسي مدت ها است از آن براي تطميع Ùˆ جذب ماموران بيشتر Ùˆ به خصوص بانÙوذ استÙاده مي کنند.
سناتور Ùˆ نماينده کنگره به شهادت آرايي Ú©Ù‡ در جلسات داده اند، هر دو از مواÙقان بدون قيد Ùˆ شرط Øکومت ايران بوده اند بنابراين مواÙقت آنان با مسائل مورد توجه ساواک Ùˆ شرکت آنها در مجالس مهماني، کاملاً منطقي به نظر مي رسد.
مدارک ديگري دال بر روابط نزديک ساواک با سياستمداران امريکايي وجود دارد Ú©Ù‡ به مراتب خطرناک تر است از مدارکي Ú©Ù‡ Øکايت از خريداري Ùˆ Øمايت ÙŠÚ©ÙŠ از روساي جمهوري امريکا توسط شاه Ùˆ پليس مخÙÙŠ اش دارد. در اوايل سال 1974 طي ÙŠÚ©ÙŠ از عمليات ساواک مبلغ ÙŠÚ© ميليون دلار از Øساب شخصي شاه در بانک سوئيس از طريق «سيتي بانک مکزيکو» يا مکزيکوسيتي بانک به کميته انتخاباتي پرزيدنت نيکسون پرداخت شد. تلگراÙÙŠ Ú©Ù‡ از منابع بانکي ژنو مخابره شده، نشان مي دهد چنين انتقالي صورت گرÙته است. ÙŠÚ©ÙŠ از اÙرادي Ú©Ù‡ در جريان ماجرا قرار داشته، چنين مي گويد؛ «در Ùوريه يا مارس 1974 مبلغ ÙŠÚ© ميليون دلار از Øساب شخصي شاه در بانک «شوايتزريشکه بانکزلشاÙت» به بانکي در مکزيکو - مکزيکوسيتي - منتقل شد. سÙير ايران در مکزيکو اميرارسلان اÙشار Ú©Ù‡ در آن زمان سÙير ايران در امريکا نيز بود براي درياÙت وجه به بانک مراجعه کرد. ÙŠÚ©ÙŠ از کارمندان وي Ú©Ù‡ او را همراهي مي کرد پول را به Ù…ØÙ„ سÙارت در واشنگتن رساند. اÙشار پول ها را در دÙترش شمرد Ùˆ آن را در ÙŠÚ© کي٠دستي جاي داد. سپس او Ùˆ Ù…ØاÙظش به کميته انتخاباتي رÙته Ùˆ مبلغ مزبور را به مسوولان آن دادند. دقيقاً نمي دانم Ú†Ù‡ کسي. شاهدي مي گويد وقتي اÙشار سÙير ايران ماجرا را براي گروهي از ايرانيان سÙارت تعري٠مي کرده، Ú¯Ùته است؛ «Øالا ما صاØب نيکسون هستيم.»
رابطه خاص «سيا»
«ما با اعمال آنها (ساواکي ها) در امريکا مواÙقت نمي کنيم.» - رئيس سيا استانلي ترنر، مارس 1977
«براساس مواÙقتنامه دوجانبه امنيتي در سال 1959 بين ايران Ùˆ ايالات متØده امريکا نوعي مواÙقت ضمني در مورد عمليات ما در کشور شما Ùˆ بالعکس وجود دارد. ما موظÙيم در مورد مطالب امنيتي مورد توجه هر دو کشور اطلاعاتي رد Ùˆ بدل کنيم... سازمان سيا در اين مسائل بسيار مقيد بوده است- منوچهر اردلان، سÙارت ايران، کاردار، قسمت اخبار Ùˆ اطلاعات، 26 جولاي 1978»
قبول اين واقعيت از طر٠شاه (طي مصاØبه اش با مايک والاس در اکتبر 1976) Ú©Ù‡ ماموران ساواک در خاک امريکا با آگاهي Ùˆ تاييد مقامات امريکايي به Ùعاليت مشغولند، موجب شد ÙŠÚ© مشاور رئيس جمهور Ùˆ ÙŠÚ© سخنگوي کاخ سÙيد Ùˆ ÙŠÚ© رئيس سازمان سيا دروغگو جلوه کنند.
در ÙŠÚ© Ú©Ù†Ùرانس مطبوعاتي در 27 اکتبر 1976 هنري کيسينجر Ú©Ù‡ در واقع مشاور رئيس جمهور امريکا بود اين طور جواب داد؛ «اين صØت ندارد Ú©Ù‡ ايالات متØده از عمليات ماموران اطلاعاتي ايران در خاک امريکا يعني جاسوسي Ùˆ آزار مخالÙاني Ú©Ù‡ در امريکا زندگي مي کنند، بااطلاع است.» او اعلام کرد کميته اي از کاخ سÙيد مامور رسيدگي به اين جريانات خواهد شد.
12روز بعد آلÙرد ال آترتون معاون کيسينجر در امور خاور نزديک Ùˆ آسياي جنوبي به ملاقات اردشير زاهدي رÙت Ùˆ به او اعلام کرد ايالات متØده هيچ نوع عمل غيرقانوني ساواک را در امريکا تØمل نخواهد کرد. ÙŠÚ© سخنگوي کاخ سÙيد اعلام کرد هيچ دليلي مبني بر صØت «تهمت هاي وارده در مورد اعمال غيرقانوني وجود ندارد Ùˆ سÙارت ايران به ما اطمينان داده هيچ کدام از مقامات ايراني مرتکب چنين اعمالي نمي شوند.» ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø±Ø³Ù…ÙŠØ› «شاه اشتباه کرده است.» پرونده بسته شد.
به موجب قانون آزادي اطلاعات تقاضاي ÙŠÚ© کپي از گزارش کيسينجر شده بود. اين تقاضا از طر٠مقامات کاخ سÙيد رد شده اما به هر صورت مدارک مستدل ديگري مبني بر ارتباط بين کاخ سÙيد Ùˆ سازمان هاي ديگر امريکايي با دولت ايران در اقدامات متقابل اطلاعاتي، به دست آمده است.
ناصر اÙشار Ú©Ù‡ از سال 1950 به تابعيت امريکا درآمده ÙŠÚ©ÙŠ از مخالÙان ايراني است Ùˆ نشريه اي تØت عنوان «اخبار آزاد ايران» منتشر مي کند. مدارکي Ú©Ù‡ او تØت Øمايت قانون آزادي اطلاعات به دست آورده مبين همکاري بين کاخ سÙيد Ùˆ ساواک در زمان تصدي هنري کيسينجر است.
ÙŠÚ©ÙŠ از مدارک تØت عنوان «مØرمانه» تلگراÙÙŠ است Ú©Ù‡ از سÙارت امريکا در تهران در تاريخ مه 1973 سه سال قبل از تکذيب کيسينجر به وي ارسال شده است Ùˆ در آن تقاضا شده اطلاعات بيشتري در مورد ارجاع کار تمديد پاسپورت اÙشار به دولت ايران ارائه شود. چهار قسمت اين تلگرا٠Øذ٠شده Ùˆ بقيه چنين است؛
5- (رئيس عمليات اجرايي) اظهار داشت سÙارت به طور کلي از Ùعاليت هاي اÙشار در امريکا از جمله انتشار نشريه اخبار آزاد ايران اطلاع دارد Ùˆ بر اين عقيده است Ú©Ù‡ متاسÙانه Ùعاليت هاي وي در برانگيختن اØساسات ضدرژيم ايران در امريکا بسيار موثر است. در واقع طي دو سال گذشته سÙارت چندين بار اين سوال را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù‡ Ú©Ù‡ آيا راهي براي جلوگيري از انتشار «اخبار آزاد ايران» وجود دارد يا خير. در اين مورد تØقيقات دقيقي صورت گرÙت ولي Øقوقدانان نتيجه گرÙته اند متاسÙانه براساس قوانين امريکا اين عمل ممکن نيست. اما از موضوع اطلاعي نداشته Ùˆ در اين مورد از کاخ سÙيد دقيقاً سوال خواهد کرد.
6- (وجود در پرونده هاي سÙارت- تهران 2932 ژانويه 1976) ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø§ÙŠÙ†Ú©Ù‡ اÙشار در 1976 پاسپورت امريکايي داشته است. تمام.
7- اظهارنظر در مورد اين مساله؛ اين طور به نظر مي رسد Ú©Ù‡ دولت ايران مايل است به اطلاع برساند Ùˆ به من غيرمستقيم پيشنهاد کند ما بايد هر Ú†Ù‡ بيشتر عوامل مخال٠شاه را در امريکا تصÙيه کرده Ùˆ از ايجاد هرگونه تظاهرات ضدشاه Øين ديدار وي از امريکا جلوگيري به عمل آوريم.
8- عمليات مورد درخواست تمام اطلاعات مربوط به شرايط صدور گذرنامه جهت «اÙشار» Ú©Ù‡ بتوان به دولت ايران مسترد داشت.
مدرک Ùوق توسط ريچارد هلمز سÙير وقت امريکا در ايران Ùˆ رئيس سابق «سيا» Ùرستاده شد.
دستورالعمل هايي Ú©Ù‡ در اول تلگرام وجود دارد نشانگر دخالت سازمان هاي ديگر نيز در اين ماجراها است. کپي هاي اين تلگرام به سيا، سازمان دÙاع، سازمان امنيت ملي، سازمان اطلاعات امريکا Ùˆ شوراي امنيت امريکا ارسال شده است.
طبق گزارش منابعي موثق روابط خاص اين سازمان هاي دولتي امريکا و ساواک تا اين زمان ادامه دارد. هيچ دليلي بهتر از ادامه ارتباط سيا با سرويس اطلاعاتي ايران نيست.
از بدو شروع کار ساواک در 1959 «سيا» به تجهيز، تربيت Ùˆ راهنمايي ماموران ساواک مشغول بوده است. ÙŠÚ© سخنگوي کاخ سÙيد تاييد کرد 175 ساواکي در Øال Øاضر مشغول گذراندن دوره تعليماتي در مرکز «سيا» در Ù…Ú© لين- ويرجينيا هستند. پنج سال پيش متوسط اين رقم 400 Ù†Ùر در سال بود. مقامات «سيا» از اظهارنظر خودداري کرده اند.
در وزارت دادگستري امريکا اخيراً نسبت به اعمال ساواک در امريکا Øساسيت هايي ديده مي شود. معاون Ú©Ù„ دادستان مي گويد دادستان Ú©Ù„ آقاي گريÙين بل در اوايل سال جاري دستور داده است در مورد اعمال به ظاهر «سازمان هاي جاسوسي دوستاني» در امريکا تØقيقاتي صورت بگيرد. بدين منظور تØقيقاتي در زمينه اتهامات وارده مبني بر اينکه سÙارت ايران در نوامبر 1977 به تظاهرکنندگان مواÙÙ‚ شاه در واشنگتن پول هتل Ùˆ بليت هواپيما داده است، در جريان است. اگر اتهامات وارده درست باشد، عمليات براساس قانون ثبت سازمان هاي خارجي قابل تعقيب است.
از طريق منابع مختل٠اطلاعاتي Ú©Ù‡ از سازمان داخلي ساواک به دست آمده است، اين اطلاعات مورد تاييد ماموران قبلي ساواک، مخبران معتبر غربي، اعضاي قسمت روابط خارجي سنا Ùˆ منابع کاخ سÙيد Ùˆ نيز ا٠بي آي قرار گرÙته است. هيچ گونه خبري تا چندين بار مورد تاييد قرار نگرÙته در اين مقاله گنجانده نشده است.
رياست ساواک در امريکا بر عهده منصور رÙيع زاده است Ú©Ù‡ رسماً Ùرستاده ايران به سازمان ملل است. منابع موثق او را موجودي بي رØÙ… Ùˆ Øسابگر مي شناسند؛ مردي Ú©Ù‡ زيردستانش را در ترس Ùˆ ÙˆØشت Ù†Ú¯Ù‡ مي دارد Ùˆ کنترل شبکه ساواک را در اختيار دارد. او دوست ندارد Ø¢Ùتابي شود Ùˆ در بسياري از برنامه هاي سÙارت از بدل خود استÙاده مي کند. رÙيع زاده رياست کميته امنيت ساواک در امريکا را بر عهده دارد؛ دستگاهي Ú©Ù‡ مسوول انتخاب عمليات Ùˆ ارائه طريق آنها در سراسر امريکا است.
اعضاي ديگر اين کميته عبارتند از اØمد مشوق زاده مشاور سياسي سÙارت در واشنگتن دي سي، Ù…Øمد Ùرزانه ÙŠÚ© کاردار سÙارت، Ùاروق پارسي Ùˆ بهمن اسÙندياري Ú©Ù‡ هر دو نماينده ايران در سازمان ملل هستند.
در سÙارت ايران در واشنگتن دي سي تشکيلات ساواک به چهار قسمت تقسيم شده است؛ امور مالي، رابط خبري Ùˆ جاسوسي در مورد گروه هاي مخالÙان، رابط سياسي Ùˆ رواديد.
امور مالي مسوول پرداخت وجوه به ماموران ساواک Ùˆ منابع وابسته (سياستمداران امريکايي از جمله اعضاي کنگره) است. اين اعضا عبارتند از يوس٠اکبر رئيس قسمت اقتصاد Ùˆ Ù†Ùت، سرهنگ Ùريوري Ú©Ù‡ مامور پرداخت وجوه به ماموران Ùˆ جاسوسان است Ùˆ ملکتاج جوان ÙŠÚ© منشي سÙارت.
قسمت رابط خبري Ùˆ جاسوسي در مورد گروه هاي مخال٠عهده دار بررسي جرايد Ùˆ اخبار امريکا است Ùˆ به خصوص اظهارنظرهاي مختل٠در مورد ايران Ùˆ Ùعاليت گروه هاي مخال٠مورد توجه اين قسمت است. رياست اين قسمت با منوچهر اردلان کاردار قسمت خبري Ùˆ اطلاعات سÙارت است. همکاران او در اين قسمت نصرالله سلطاني Ùˆ Ùرهاد وکيل هستند.
کنگره Ùˆ کاخ سÙيد هد٠هاي اصلي قسمت رابط سياسي است Ú©Ù‡ به وسيله گوش بيگي مشاور سياسي سÙارت اداره مي شود. هد٠هاي ديگر عبارتند از اداره انرژي بازرگاني Ùˆ خزانه داري. همکاران گوش بيگي در اين قسمت زاهد داداش رشيدي Ùˆ عبدل Ú©. اديب پور هستند. قسمت رواديد (ويزا) توسط دکتر غلام کاظميان رابط Ùرهنگي سÙارت انجام مي گيرد. منابع موثق مي گويند او ليست کاملي از اتباع امريکايي Ú©Ù‡ نبايد ويزاي ايران به آنها داده شود Ùˆ نيز ايرانياني Ú©Ù‡ گذرنامه آنها نبايد تمديد شود، دارد. هرگاه ÙŠÚ© تبعه امريکايي از سÙارت يا ÙŠÚ©ÙŠ از کنسولگري هاي ايران تقاضاي ويزا کند، نام او در ليست کاظميان جست وجو خواهد شد. همکار کاظميان، انوشيروان اشر٠کنسول Ùرهنگي است. هر کدام از کنسولگري هاي ايران در امريکا داراي ÙŠÚ© پايگاه ساواک هستند Ú©Ù‡ توسط کميته امنيت کنترل مي شوند. در کنسولگري ايران در نيويورک پايگاه ساواک توسط پارسي Ùˆ اسÙندياري اداره مي شود. ديگر ساواکي هاي آنجا عبارتند از ضياء نياوراني Ùˆ مختار سعيد Ú©Ù‡ هر دو در سازمان ملل هستند Ùˆ نيز Ù…Øمدرضا مجتهدزاده Ú©Ù‡ معاون کنسول است.
در هوستون ماموران ساواک يعني Øسين Øاجي جعÙري Ùˆ Øميد پرويز هر دو معاون کنسول هستند Ùˆ زير Øمايت کنسولگري قرار دارند. کنسولگري ايران در شيکاگو نيز پايگاه عمليات عباس شريÙÙŠ تهراني Ùˆ Ù…Øمدعلي ايزدي سراج Ú©Ù‡ ساواکي هستند، است.