آخرين سÙير آمريكا در ايران كيست ØŸ
ويليام هيلي سوليوان ((william hely sulivan آخرين سÙير آمريکا در ايران در سال 1922 در رودآيلند متولد شد. او پس از کسب تØصيلات دانشگاهي راهي دانشکده ديپلماتيک شد. در جنگ جهاني دوم به استخدام نيروي دريايي آمريکا درآمد Ùˆ با درجه اÙسري در جنگهاي خاور دور شرکت کرد. پس از پايان جنگ جهاني دوم وارد وزارت خارجه آمريکا شد Ùˆ در جريان جنگ کره به عنوان مشاور سياسي ژنرال مک‌آرتور در دÙتر او خدمت مي‌کرد. وي پس از انجام مأموريتهاي مختل٠در خاور دور به سمت سÙير آمريکا در لائوس Ùˆ Ùيليپين منصوب شد Ùˆ در جريان اين مأموريتها از مشاوران نزديک کيسينجر وزير خارجه پيشين آمريکا در مذاکرات ØµÙ„Ø ÙˆÙŠØªÙ†Ø§Ù… بود.سوليوان پيش از اينکه به عنوان سÙير آمريکا در تهران انتخاب شود، هيچگاه تجربه کار با ايران Ùˆ Øتي ÙŠÚ© کشور اسلامي را نداشت. نزديکترين مأموريت او به تهران، کلکته، آن هم Øدود سي سال قبل از آن بود. سوليوان ديپلماتي بود Ú©Ù‡ به قول خودش نه اطلاعات دقيقي نسبت به ايران داشت Ùˆ نه مايل به پذيرÙتن اين مأموريت بود ولي از آنجا Ú©Ù‡ تجربه کار در کشورهايي با Øکومتهاي متمرکز Ùˆ استبدادي را داشت به اين سمت انتخاب شد.هنگام ورود سوليوان به تهران سÙارت آمريکا در تهران Ùعاليت وسيع Ùˆ پردامنه‌اي داشت. تعداد کارکنان سÙارت به اضاÙÙ‡ مأموريني كه در قسمت نظامي کار مي‌کردند بالغ بر دو هزار Ù†Ùر بود Ú©Ù‡ با اعضاي خانواده‌هايشان به پنج هزار Ù†Ùر مي‌رسيدند. سوليوان قبل از عزيمت به ايران با کارتر ديدار کرد Ùˆ خواستار راهنمايي کارتر در مورد برخي از مسائل موجود بين دو کشور شد. رئيس جمهور آمريکا نيز به طور Ù…Ùصل در اين رابطه سخن Ú¯Ùت Ùˆ در ماه ژوئن 1977 Ú©Ù‡ به عنوان سÙير وارد تهران شد در اولين Ùرصت مطالب کارتر را Ú©Ù‡ بازگوکننده سياستهاي وي در قبال ايران بود عيناً به اطلاع شاه رساند. سوليوان ÙŠÚ©ÙŠ از با سابقه‌ترين Ùˆ پرکارترين کارمندان دستگاه سياست خارجي به Øساب مي‌آمد. او Ùردي زيرک Ùˆ کارکشته بود Ùˆ با کوله‌باري از تجربه راهي ايران شده بود Ùˆ طبق دستوراتي Ú©Ù‡ به وي داده شده بود بايستي تمام وقايع Ùˆ جزئيات اتÙاقات سياسي ايران را از نزديک زير نظر داشته به واشنگتن گزارش مي‌داد. با شدت گرÙتن Øرکت انقلاب ايران Ùˆ براي پايان بخشيدن به آن سوليوان طرØÙŠ پيشنهاد نمود مبني بر کنار گذاشتن شاه Ùˆ روي کار آوردن ميانه‌روها، ولي با مخالÙت واشنگتن روبه‌رو شد. او در اين رابطه مي‌گويد: «اگر به پيشنهاد من توجه مي‌شد Ùˆ امکان انتقال آرام Ùˆ بدون خونريزي قدرت Ùراهم مي‌گرديد به مناÙع آمريکا در ايران لطمه زيادي وارد نمي‌آمد... ما بايد براي ØÙظ مناÙع خود با انقلاب همراه شويم Ùˆ خود را با شرايط تازه تطبيق دهيم».Ø·Ø±Ø Ø³ÙˆÙ„ÙŠÙˆØ§Ù† Ø´Ú©ÙŠ براي دولتمردان کاخ سÙيد باقي نگذاشت Ú©Ù‡ او ديگر نمي‌تواند سخنگوي واقعي دولت آمريکا در تهران باشد چرا Ú©Ù‡ اقدامات وي در خلا٠جهت سياستهاي کلي ايالات متØده قرار گرÙته بود.بهمن 1357/ Ùوريه 1979 سÙارت آمريکا براي مدت کوتاهي اشغال شد Ùˆ پس از مذاکره با ابراهيم يزدي (وزير امور خارجه دولت موقت) قضيه منتÙÙŠ گرديد. با اوج‌گيري انقلاب Ùˆ پيش‌بيني خطرات اØتمالي، ساليوان 33 ديپلمات اسرائيلي را با کليه اتباع آمريکايي از ايران خارج نمود Ùˆ همچنين بسياري از اسناد طبقه‌بندي شده سÙارت را بسته‌بندي کرده به واشنگتن ارسال کرد.اندکي بعد از پيروزي انقلاب Ùˆ پيش از تسخير لانه جاسوسي آمريکا (آوريل 1979) سوليوان به آمريکا Ùراخوانده شد. وي پس از بازگشت به آمريکا به علت اختلا٠نظر با کارتر Ùˆ مشاور امنيت ملي او برژينسکي بازنشسته شد Ùˆ پيشنهاد رياست مجمع آمريکايي‌ (ÙŠÚ© سازمان مطالعاتي وابسته به دانشگاه کلمبيا) را پذيرÙت. سوليوان پس از پايان مأموريت خود در کتابي به نام مأموريت در ايران به Øقايقي از اوضاع سياسي ايران در عصر پهلوي، دخالتهاي آمريکا در ايران، وابستگي Ùˆ چاپلوسي بسياري از مقامات دولتي شاه Ùˆ اختناق سياسي Ùˆ اجتماعي ايران در دوران Øکومت Ù…Øمدرضا پهلوي اشاره مي‌کند._______________________منابع:1. هيلي ‌ساليوان، ويليام. مأموريت در ايران. ترجمه Ù…Øمود مشرقي. [تهران]: Ù‡Ùته، 1361 .2. سيک، گري. همه چيز Ùرو مي‌ريزد. ترجمه علي بختياري‌زاده. تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامي، 1384 .