سیاست آمریکا در قبال ایران
در شرایطی Ú©Ù‡ نظام بین‌الملل به سمت چندجانبه‌گرایی در Øرکت بوده است، رهبران کاخ سÙید تلاش کردند با تØمیل نظام تک‌قطبی، از شکل‌گیری نظام چندجانبه‌گرای ممانعت به عمل آورند اما پایان دوران ریاست جمهوری بوش را باید به معنای شکست کامل یکجانبه‌ گرایی آمریکا Ù…Øسوب کرد Ú©Ù‡ دولت بوش را به منÙورترین دولت در جهان تبدیل کرد. در شرایطی Ú©Ù‡ نه‌تنها جامعه جهانی بلکه Øتی بسیاری از نخبگان برجسته رسانه‌ای آمریکا ضمن اذعان به اشتباهات عملکرد بوش بر ضرورت تجدیدنظر Ùˆ تغییر در سیاست‌ های آمریکا تاکید کردند، باراک اوباما با بهره‌‌برداری از چنین Ùضایی Ùˆ با Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù† شعار تغییر در سیاست‌های آمریکا در عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ظاهر شد. گویا جامعه جهانی Ùˆ جامعه آمریکا در انتظار شنیدن چنین شعاری بوده است. شعار تغییر باراک اوباما مو رد استقبال گسترده جامعه آمریکا Ùˆ نظام بین‌الملل Ùˆ Øتی برخی Ù…ØاÙÙ„ در ایران قرار گرÙت. اوباما با اتخاذ چنین رویکردی توانست موÙقیت خود در انتخابات ریاست‌جمهوری را تضمین کند Ùˆ در عرصه بین‌المللی نیز باعث کاهش انتقادهای گسترده از آمریکا شود. واقعیت آن است Ú©Ù‡ تاکید اوباما مبنی بر ضرورت تغییر در رÙتار آمریکا ازجمله در قبال ایران تنها یک شعار انتخاباتی به منظور جلب آرای مردم آمریکا Ùˆ ترمیم وجهه بشدت تخریب شده آمریکا در جهان سوم بود، اما اکنون با گذشت اندکی بیش از یک ماه از ریاست جمهوری اوباما، آنچه باعث نگرانی در Ù…ØاÙÙ„ سیاسی Ùˆ رسانه‌ای شده است این Ú©Ù‡ نه‌تنها تعری٠روشنی از ابعاد Ùˆ چگونگی تغییر در سیاست آمریکا ارائه نشده است بلکه جهتگیری‌های دولت اوباما Øاکی از تداوم سیاست‌های دوران بوش بوده است. در این میان آنچه بیش از همه مورد توجه Ù…ØاÙÙ„ سیاسی Ùˆ رسانه‌ای بوده این Ú©Ù‡ باراک اوباما در قبال ایران Ú†Ù‡ سیاستی اتخاذ خواهد کرد البته به این نکته باید توجه داشت Ú©Ù‡ تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران موضوعی نیست Ú©Ù‡ برای نخستین بار توسط اوباما Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ باشد. از اوایل دهه 1990 میلادی اکثر نخبگان Ùˆ تØلیلگران برجسته آمریکایی بر ضرورت تغییر سیاست‌های آمریکا در قبال ایران تاکید کرده‌اند. اما رهبران کاخ سÙید همواره به عملکرد اشتباهشان در قبال ایران ادامه داده Ùˆ به رغم آگاهی از جایگاه منØصربه‌Ùرد Ùˆ موقعیت ایران، همواره تلاش کرده‌اند ایران را از صØنه تØولات منطقه‌ای Øذ٠نموده Ùˆ در عرصه بین‌المللی نیز ایران را در انزوا قرار دهند. بر همین اساس اکثر نخبگان برجسته Ùˆ Øتی بسیاری از مقامات آمریکایی همواره بر ضرورت تغییر در رÙتار آمریکا در قبال ایران تاکید کرده‌اند، اما در شرایط کنونی آنچه باعث شده تا شعار تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران توسط اوباما موردتوجه قرار گیرد این بوده است Ú©Ù‡ نه‌تنها سیاست آمریکا در قبال ایران بیش از پیش با شکست Ùˆ بن‌بست مواجه شده است بلکه به رغم خواست رهبران کاخ سÙید، ایران به عنوان قدرت موثر در تØولات منطقه‌ای Ùˆ بین‌المللی Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ است، به گونه‌ای Ú©Ù‡ Øتی رهبران کاخ سÙید برای رهایی از باتلاقی Ú©Ù‡ در عراق Ùˆ اÙغانستان ایجاد کرده‌اند دست نیاز به سوی تهران دراز کرده‌اند. اما شعار تغییر در سیاست آمریکا در قبال ایران توسط اوباما صرÙا برای جلب آرا Ùˆ انداختن توپ در زمین ایران بوده است. اوباما در ابتدای دوران مبارزات تبلیغاتی نه‌تنها از ضرورت تغییر در سیاست آمریکا در قبال ایران تاکید کرده بلکه ادعای Ú¯Ùتگوی بدون پیش‌شرط با تهران را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù‡ØŒ اما در اواخر مبارزات انتخاباتی موضوع Ú¯Ùتگوی بدون پیش‌شرط با تهران از شعار تبلیغاتی ÙˆÛŒ Øذ٠شد. تاکید اوباما مبنی بر ضرورت تغییر در رÙتار آمریکا از جمله در قبال ایران تنها یک شعار انتخاباتی استعملکرد دولت اوباما در مدتی Ú©Ù‡ از ریاست‌جمهوری ÙˆÛŒ گذشت Øاکی است Ú©Ù‡ تغییری در سیاست آمریکا در قبال ایران ایجاد نخواهد شد Ùˆ سیاست‌های خصمانه آمریکا در قبال ایران ادامه خواهد داشت. به عنوان مثال آن عده از مقامات دوران بوش در پست‌های خود در دولت اوباما ابقاء شده‌اند Ú©Ù‡ همواره خواهان تشدید تØریم‌ها علیه ایران بوده‌اند. دولت اوباما نیز همانند اسلا٠خویش بر توق٠Ùعالیت‌های هسته‌ای ایران تاکید کرده Ùˆ تهران را به Øمایت از تروریسم Ùˆ کارشکنی در اÙغانستان Ùˆ عراق متهم کرده است. انتصاب دنیس راس به عنوان نماینده ویژه در امور خلیج‌Ùارس Ùˆ از جمله ایران نیز تاییدی بر این واقعیت است. دنیس راس از Øامیان جدی رژیم صهیونیستی است Ú©Ù‡ همواره بر ضرورت توق٠Ùعالیت‌های هسته‌ای ایران Ùˆ تشدید تØریم‌ها علیه ایران تاکید کرده است. راس از Øامیان جدی Øمله رژیم صهیونیستی بر تاسیسات هسته‌ای ایران بوده Ùˆ از ایران به عنوان تهدید مناÙع آمریکا Ùˆ رژیم صهیونیستی یاد کرده است. بسیاری در Ù…ØاÙÙ„ سیاسی معتقدند در خوشبینانه‌ترین Øالت، دولت اوباما تداوم بخش سیاست‌های دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون در قبال ایران خواهد بود. در دوران کلینتون گسترده‌ترین تØریم‌ها علیه ایران اعمال شد Ú©Ù‡ عینی‌ترین نمونه آن قانون تØریم داماتو بود. واقعیت آن است Ú©Ù‡ دولت اوباما ممکن است به طور مقطعی Ùˆ برای رهایی از باتلاق اÙغانستان Ùˆ عراق، رویکرد همکاری‌جویانه در قبال ایران اتخاذ کند اما در سیاست کلان آمریکا در قبال ایران تغییری ایجاد نخواهد شد. مقامات واشنگتن تلاش می‌کنند با تاکید بر ضرورت Ú¯Ùتگو با ایران، توپ را در زمین ایران انداخته Ùˆ وانمود کنند Ú©Ù‡ آنان گام نخست را برداشته Ùˆ اکنون نوبت تهران است Ú©Ù‡ به سوی واشنگتن گام بردارد. در چنین شرایطی هد٠عمده آنان این است Ú©Ù‡ در عرصه بین‌المللی از تهران به عنوان عامل بن‌بست در روابط با آمریکا یاد کنند. در چنین شرایطی ساده‌انگارانه است Ú©Ù‡ برخی Ù…ØاÙÙ„ Ùˆ اÙراد در ایران تØت‌‌تاثیر شعار انتخاباتی Ùˆ عوامÙریبانه باراک اوباما قرار گرÙته Ùˆ با استقبال از شعارهای اوباما باور کرده‌اند Ú©Ù‡ در سیاست‌های آمریکا در قبال ایران در دوران اوباما تغییراتی ایجاد خواهد شد. این در Øالی است Ú©Ù‡ تغییر در سیاست‌های آمریکا از جمله در قبال ایران به سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود بویژه این Ú©Ù‡ Ù…ØاÙÙ„ صهیونیستی Ú©Ù‡ در Ùرآیند تصمیم‌گیری سیاست‌های آمریکا نقش موثری ایÙا می‌کنند تلاش گسترده‌ای را به منظور تشدید سیاست‌های خصمانه آمریکا در قبال ایران در دولت اوباما به کار گرÙته‌‌اند Ú©Ù‡ انتصاب دنیس راس به عنوان نماینده ویژه آمریکا در منطقه خاورمیانه نمونه‌ای از میزان تاثیرگذاری Ù…ØاÙÙ„ صهیونیستی در سیاست‌های آمریکا در قبال ایران است. علاوه بر این در استراتژی امنیت ملی آمریکا برای قرن 21 از ایران به عنوان تهدید اصلی علیه امنیت Ùˆ بقاء آمریکا یاد شده است. سیاست اوباما در قبال ایران نیز در چارچوب استراتژی مذکور تدوین خواهد شد بنابراین ساده‌انگارانه است Ú©Ù‡ باور کنیم دولت اوباما قادر به تغییرات جدی در سیاست‌های کلان آمریکا در قبال ایران خواهد بود Ùˆ شعار تغییر نیز سرابی بیش نخواهد بود.
منبع: روزنامه / جام جم Û±Û³Û¸Û·/Û±Û²/Û±Û¹