Ú©Ù… نیستند مراکز تØقیقاتی امنیتی Ùˆ استراتژیک Ú©Ù‡ به عنوان اتاق Ùکر دولت اوباما را در پیدا کردن روش‌های اجرایی این رهیاÙت یاری می‌رسانند. این مراکز با اصل قرار دادن دیپلماسی عمومی Ùˆ عملگر‌های تاثیرگذار بر روی اÙکار Ùˆ پیام‌های رسانه‌ای نوعی عملیات روانی را طرØ‌ریزی کرده Ú©Ù‡ بر مبنای روانشناسی سیاسی عمل می‌کند Ùˆ با هد٠ابزار قرار دادن ذهن مردم جامعه هدÙØŒ جهت اجرای سیاست‌های Ú©Ù„ÛŒ آمریکا را در این کشورها برنامه ریزی می‌کنند.
موسسه “مطالعات خاورنزدیک واشنگتن †اخیرا گزارشی با موضوع استÙاده از اهرم‌های اطلاعاتی برای Ùشار به ایران منتشر کرده است. این گزارش به قلم “مایکل آیزنشتات †کارشناس ارشد Ùˆ مدیر موسسه “مطالعات نظامی Ùˆ امنیتی واشنگتن †است. آیزنشتات همچنین متخصص مسائل امنیتی اعراب-رژیم صهیونیستی Ùˆ خلیج Ùارس بوده ودر Øوزه‌هایی چون نیروهای نظامی خاورمیانه، تسلیØات جنگی متعار٠و نامتعارÙØŒ گسترش تسلیØات هسته‌ای در منطقه Ùˆ سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه به نهادهای آمریکایی مشاوره می‌دهد.
آیزنشتات در این گزارش ابتدا از دید استراتژیک دولت آمریکا در رویارویی با ایران انتقاد کرده Ùˆ سپس خواستار راه‌اندازی یک “برنامه استراتژیک †برای قدرتمندسازی نیروهای مخال٠داخلی در ایران Ùˆ ایجاد شکا٠در جمهوری اسلامی می‌شود، تا ایران به سمتی هدایت شود Ú©Ù‡ برای کاهش Ùشار خارجی Ú©Ù‡ به صورت داخلی نمود پیدا کرده از اهدا٠استراتژیک خود- مانند برنامه هسته‌ای Ùˆ غنی‌سازی خود- صرÙ‌نظر کند.
آیزنشتات می‌نویسد:
“تصمیمات اخیر ایران در جبهه هسته‌ای – رد پیشنهاد غنی‌سازی اورانیوم در خارج، رد درخواست‌های سازمان ملل برای توق٠برنامه‌های غنی‌سازی Ùˆ تصمیم برای غنی‌سازی اورانیوم به میزان Û²Û° درصد – به اØتمال قریب به یقین باعث اعمال تØریم‌های چند جانبه جدید علیه این کشور خواهند شد. با این Øال Øمایت بین‌المللی از تØریم‌هایی Ú©Ù‡ می‌توانند تأثیر قطعی بر تصمیم‌گیری ایران بگذارند، به میزان کاÙÛŒ وجود ندارد. با توجه بدین مسأله، آمریکا باید راه‌هایی بیابد تا تأثیر تØریم‌های کنونی Ùˆ جدید را اÙزایش دهد Ùˆ در همین Øین از منابع Ùشار Ú©Ù‡ قبلا مورد استÙاده قرار نگرÙته‌اند، علیه تهران بهره برد.
شاید بهترین Ùˆ مناسب‌ترین گزینه به راه‌اندازی یک برنامه ارتباطات استراتژیک باشد. در این برنامه باید از همه امکانات در دسترس دولت آمریکا بهره برد تا پارانویای [بیماری سوء‌ظن شدید] رژیم، نگرانی‌های آن در مورد قدرت Ùˆ استØکام نیروهای مخال٠داخلی، Ùˆ شکاÙ‌های پنهان Ùˆ پیدا در داخل رژیم Ùˆ میان رژیم Ùˆ مردم به بازی گرÙته شوند. هد٠از این برنامه پدید آوردن وضعیتی است Ú©Ù‡ در آن تهران اØساس کند مجبور است Ùشارهای خارجی ناشی از این برنامه ارتباطات استراتژیک را کاهش دهد Ùˆ از طر٠دیگر چالش‌های وارد آمده از جانب مخالÙین داخلی را نیز مدیریت نماید.
سیاست‌گذاران آمریکایی در مورد تأثیرگذاری منابع غیرمØسوس Ùشار به مانند Ùعالیت‌های اطلاعاتی دچار تردید هستند. اما تجربیات ایران Ùˆ دیگر جاها نشان می‌دهند Ú©Ù‡ چنین رهیاÙت‌هایی می‌توانند موÙقیت‌آمیز باشند.
نقش تعیین‌کننده قدرت نرم
استÙاده از کلمات، اعمال، Ùˆ تصاویر تØریک‌کننده به عنوان بخشی از یک مبارزه دنباله‌دار برای ایجاد Ù…Øیطی روانی در ایران بزرگترین منبع دست‌نخورده‌ای است Ú©Ù‡ آمریکا می‌تواند از آن به عنوان اهرم Ùشار علیه جمهوری اسلامی استÙاده کند. سیاست‌گذاران آمریکا Øین ارزیابی توانایی‌های ایران برای آسیب زدن به مناÙع آمریکا بیشتر بر قدرت سخت‌اÙزاری رژیم ایران توجه می‌کنند، یعنی به: تسلیØات نامتعار٠و توانایی‌های تروریستی ایران، آنگونه Ú©Ù‡ در نیروهای قدس Ùˆ Øزب‌الله می‌بینیم؛ توانایی‌های دریایی (قایق‌های Ú©ÙˆÚ†Ú©ØŒ مین‌ها، Ùˆ موشک‌های ضد کشتی)Ø› Ùˆ برنامه‌های موشکی/ راکتی Ùˆ هسته‌ای این کشور. این سیاست‌گذاران نقشی Ú©Ù‡ قدرت نرم – بالاخص تبلیغات Ùˆ جنگ روانی – در دÙاع Ùˆ سیاست خارجی ایران ایÙاء می‌کند را نادیده می‌گیرند. آنها همچنین از آسیب‌پذیری‌های ایران نیز در این Øوزه چشم‌پوشی می‌کنند؛ به هر Øال کشوری Ú©Ù‡ Ùرهنگ‌ سیاسی‌اش آمیخته از سوءظن، شایعه‌پراکنی، Ùˆ ØªØ´Ø±ÛŒØ ØªØ¦ÙˆØ±ÛŒâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ توطئه است، یقینا در مقابل عملیات‌های روانی Ùˆ اطلاعاتی دارای آسیب‌پذیری زیادی خواهد بود.
با توجه به اتکای تهران به Ùعالیت‌های اطلاعاتی برای ارعاب دشمنان Ùˆ ارتقای جایگاهش در میان Øامیان خارجی Ùˆ داخلی، این اغماض Ùˆ سهل‌انگاری سیاستگذاران آمریکایی – Ú©Ù‡ از Ùرضیات گوناگون در مورد اهمیت بعد روانشناختی در سیاست Ùˆ استراتژی ناشی می‌شود – بسیار نگران‌کننده Ùˆ خطرناک است. آمریکا مداوما عملیات‌های اطلاعاتی Ùˆ روانی انجام می‌دهد تا از عملیات‌های نظامی‌اش پشتیبانی کند، اما ایران برعکس، عملیات‌های نظامی (یعنی نمایش قدرت Ùˆ عملیات‌های تروریستی عواملش) انجام می‌دهد تا از عملیات‌های جنگ روانی Ùˆ اطلاعاتی‌اش پشتیبانی کند.
تأکید زیاد تهران بر تبلیغات Ùˆ جنگ روانی آمریکا، همچنین سرمایه‌گذاری زیادی Ú©Ù‡ بر Ùعالیت‌های اینچنینی خود انجام می‌دهد نشان می‌دهند Ú©Ù‡ این کشور اهمیت زیادی برای ابزار اطلاعاتی قدرت ملی قائل است. این مسأله در اعتقادی ریشه دارد (باوری Ú©Ù‡ تا Øدودی از قران اخذ شده) Ú©Ù‡ بر اساس آن ابعاد روانشناختی Ùˆ روØÛŒ نقش تعیین‌کننده‌ای در رقابت‌ها Ùˆ مناقشات انسانی ایÙاء می‌کنند. دو سلاØÛŒ Ú©Ù‡ رژیم ایران بیشترین ترس را از آنها دارد عبارتند از: اطلاعاتی Ú©Ù‡ تبلیغات Ùˆ ایدئولوژی رسمی Øکومتی را به چالش می‌کشد Ùˆ همچنین Ù…Øصولات Ùرهنگی Ú©Ù‡ جامعه ایران را Ùاسد می‌کنند (Ú©Ù‡ به نظر این رژیم بخشی از “تهاجم Ùرهنگی †خارجی هستند). دلیل این ترس کاملا ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ø³Øª. ایران از یک عمق جغراÙیای قابل توجه بهره می‌برد Ú©Ù‡ یک عامل بازدارنده قوی در مقابل تهاجمات خارجی است. مناطق هموار Ùˆ پر جمعیت مرکز کشور در اØاطه Øلقه‌ای از کوه‌های ستبر قرار گرÙته Ùˆ به آسانی قابل دÙاع هستند. اما در مقابل، هر کدام از شهروندان به طور بالقوه در برابر پیام‌های براندازانه‌ای قرار گرÙته‌اند Ú©Ù‡ به وسیله اینترنت، رادیو Ùˆ تلویزیون‌های ماهواره‌ای وارد کشور می‌شوند.
این آسیب‌پذیری با Øقیقت دیگری ادغام شده Ùˆ تشدید می‌گردد؛ این Øقیقت Ú©Ù‡ بسیاری از ایرانیان خود را قسمتی از غرب می‌دانند Ùˆ به جنبه‌های مختل٠Ùرهنگ عامه‌پسند غربی جذب شده‌اند، Ùرهنگی Ú©Ù‡ هم مورد اهانت Ùˆ تØقیر رژیم واقع می‌شود Ùˆ هم آن را می‌ترساند. [آیت‌الله] علی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران، در سال Û²Û°Û°Û³ Ùˆ Ø·ÛŒ یک سخنرانی در تلویزیون دولتی ایران اظهار داشت Ú©Ù‡ دشمنان ایران نیازی به “توپ، تÙÙ†Ú¯ Ùˆ این قبیل چیزها †ندارند بلکه می‌خواهند “آن ارزش‌های Ùرهنگی را ترویج کنند Ú©Ù‡ به Ùساد Ø±ÙˆØ Ù…ÛŒâ€ŒØ§Ù†Ø¬Ø§Ù…Ù†Ø¯. †وی در ادامه اÙزود:
آنها بارها بدین مسأله اذعان کرده‌اند. من اخیرا در اخبار خواندم Ú©Ù‡ یک مقام ارشد یکی از مراکز سیاسی مهم آمریکا Ú¯Ùت: “باید برای آنها به جای بمب دامن‌های کوتاه بÙرستیم. †او راست می‌گوید. اگر آنها بتوانند امیال جنسی را در هر کشوری برانگیزند، اگر اختلاط بی‌بندوبارانه زنانن Ùˆ مردان را ترویج کنند، اگر جوانان را وادار به رÙتاری نمایند Ú©Ù‡ از Ù„Øاظ غریزی بدان تمایل دارند، دیگر هیچ نیازی به توپ Ùˆ تÙÙ†Ú¯ علیه آن ملت نخواهد بود.
اعتقاد تهران به بعد روانشناختی از دکترین “مقاومت †این رژیم ناشی می‌گردد، دکترینی Ú©Ù‡ مبارزات مسلØانه Øماس Ùˆ Øزب‌الله علیه اسرائیل را نیز پی‌بندی می‌کند. بر اساس این دکترین آن کسی پیروز می‌شود Ú©Ù‡ روØیه دشمنش را تخریب کند – البته نه با کسب قلمرو دشمن یا بنده شدن در میادین جنگ (آنگونه Ú©Ù‡ مطابق دیدگاه سنتی است)ØŒ بلکه با مرعوب ساختن شهروندان دشمن، تخریب روØیه ارتش مقابل Ùˆ انکار پیروزی‌های دشمن در میدان نبرد.
این باور رهیاÙت رژیم در برابر مخالÙین داخلی را نیز Ø´Ú©Ù„ می‌دهد. مازیار بهاری، گزارشگر نیوزویک، در ØªØ´Ø±ÛŒØ Ú†Ú¯ÙˆÙ†Ú¯ÛŒ بازداشت Ùˆ شکنجه توسط مقامات ایرانی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۰۹، به مطالبی اشاره نموده Ú©Ù‡ به خوبی Ùرضیه ما را ØªØ´Ø±ÛŒØ Ù…ÛŒâ€ŒÚ©Ù†Ø¯:
یک بار با یکی از اعضای سابق گروه‌های چریکی اسلامی Ú©Ù‡ هم‌اکنون وزیر شده بود مصاØبه‌ای انجام دادم. ÙˆÛŒ می‌گÙت، مشکل پلیس مخÙÛŒ شاه در این بود Ú©Ù‡ Ùکر می‌کردند می‌توانند از طریق Ùشار روانی اراده یک زندانی را بشکنند اما این کارها اغلب باعث می‌شد عزم Ùˆ اراده زندانی تقویت گردد. بعد از انقلاب برادران ما بدین توانایی دست یاÙته‌اند Ú©Ù‡ Ø±ÙˆØ ÛŒÚ© مرد را بدون نیاز به اعمال خشونت زیاد به جسم ÙˆÛŒ بشکنند.
با توجه به همین عوامل می‌توان بیان کرد Ú©Ù‡ چرا رژیم تهران تلاشی خستگی‌ناپذیر انجام می‌دهد تا Øوادث را “تØری٠†کند، دشمنان را با تمسخر Ùˆ استهزاء تØقیر کند، Ùˆ Ù†Ùوذ آمریکا را با استÙاده از دیپلماسی عمومی Ùˆ عملیات‌های رسانه‌ای به تØلیل برد. رژیم ایران بنا بر همین عوامل ذکر شده ارگان‌های امنیتی، دانشگاه‌ها Ùˆ عامه مردم را مداوما در معرض تلقینات Ùکری ایدئولوژیکی Ùˆ مذهبی قرار می‌دهد. از نظر رژیم این کار باعث می‌شود آنها در برابر تأثیرات Ùرهنگی تØمیلی خارجی، پیام‌های سیاسی براندازانه، Ùˆ جنگ روانی آمریکا مصون شوند.
اÙسران ارشد ارتش آمریکا در عراق Ùˆ اÙغانستان بنا بر تجربه یاد گرÙتند Ú©Ù‡ عملیات‌های اطلاعاتی در منطقه خاورمیانه از اهمیتی اساسی برخوردار است اما بسیاری از تصمیم‌گیرندگان مستقر در واشنگتن توجه کاÙÛŒ بدین عوامل مبذول نمی‌دارند. به نظر اÙسران مستقر در عراق این عملیات‌ها یکی از قویترین سلاØ‌های مبارزه با شورش‌ها Ùˆ تروریسم، Ùˆ یکی از مهمترین ابزار مبارزه با Ù†Ùوذ ایران در عراق Ùˆ جاهای دیگر هستند.
* آیا می‌توان با استÙاده از عملیات‌های اطلاعاتی انقلاب به راه انداخت Ùˆ یا در جنگ‌ها پیروز شد؟
ایران با استناد به سابقه تاریخی خودش معتقد است Ú©Ù‡ عملیات‌های روانشناختی Ùˆ تبلیغات از اهمیتی کلیدی در جنبش‌های انقلابی Ùˆ جنگ‌ها برخوردار هستند. در ایران زمان شاه، پخش گسترده نوار سخنرانی‌های آیت‌الله روØ‌الله خمینی به موÙقیت انقلاب Ùˆ شناخته شدن ÙˆÛŒ به عنوان رهبر آن Ú©Ù…Ú© زیادی رساند. در آن زمان تبلیغات ماهرانه‌ای برای Ùرار سربازان از ارتش شاه Ùˆ ارعاب بسیاری از آنهایی Ú©Ù‡ به نظم قدیمی ÙˆÙادار مانده بودند، انجام می‌گرÙت.
در جنگ چریکی بلند مدت Øزب‌الله علیه اسرائیل در جنوب لبنان (Û²Û°Û°Û°-Û±Û¹Û¸Û²)ØŒ این گروه نیز یکسری عملیات‌های روانشناختی انجام داد Ú©Ù‡ در تØلیل Øمایت داخلی اسرائیلی‌ها از اشغال جنوب لبنان بسیار Øائز اهمیت بود Ùˆ بالاخره باعث عقب‌نشینی ارتش اسرائیل در Ù…ÛŒ Û²Û°Û°Û° شد.
همین اواخر، Ùیلم‌های ویدئویی موبایل‌ها در مورد ÙˆØØ´ÛŒ گری‌های نیروهای امنیتی ایران علیه معترضین مخال٠در جریانات بعد از انتخابات ژوئن از سوی دیگر در سال ۲۰۰۹، تصاویر مربوط به کشته شدن ندا آقا سلطان در تظاهرات Û²Û° ژوئن Ùˆ مراسم تدÙین سهراب اعرابی، تأثیر بسیار زیادی در عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی داشته‌اند.
این درس‌های مرتبط با اهمیت Øیاتی عوامل روانشناختی تنها در مورد ایران Ù…Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒØ³ØªÙ†Ø¯. تعدادی از وقایع عمده در تاریخ نظامی آمریکا را می‌توان به تغییرات چشمگیر در Ù…Øیط‌‌های روانشناختی بین‌المللی Ùˆ داخلی نسبت داد.
برای مثال، در عملیات “تت †در اوایل سال ۱۹۶۸، تلÙات نیروهای آمریکایی Ùˆ ویتنامی بسیار کمتر از نیروهای ویئتنام جنوبی بود با این Øال تصاویر تلویزیونی این عملیات Ú©Ù‡ در سایگون ضبط شده بود نقطه عطÙÛŒ در Øمایت‌های داخلی از جنگ ویتنام شد Ùˆ اÙکار عمومی آمریکا را علیه این جنگ تهییج کرد. به همین ترتیب تصاویر مربوط به زندان ابوغریب در آوریل Û²Û°Û°Û´ باعث بروز یک عقب‌نشینی استراتژیک شد، مسأله‌ای Ú©Ù‡ آمریکا هنوز هم از تبعات آن خلاصی نیاÙته است.
بر عکس، موÙقیت “موج جدید †[برنامه اوباما برای اÙزایش نیرو در عراق] بیشتر مرهون تأثیر روانشناختی Øضور مداوم نیروهای ائتلا٠در اکثر نقاط بغداد Ùˆ Øومه آن بود. این Øضور باعث شد ترس مردم برای همکاری با نیروهای آمریکایی Ùˆ نیروهای امنیتی عراقی در مبارزه با القاعده بریزد. علاوه بر این باعث شد همگان چنین بپندارند Ú©Ù‡ دیگر ورق بر ضد تروریست‌ها Ùˆ نیروهای شورشی برگشته است.
بنابراین نادیده گرÙتن تبلیغات ایران می‌تواند اشتباه بزرگی باشد. واشنگتن باید این تلاش‌ها را جدی بگیرد، آنها را در Ù…Øاسبات خود ملØوظ دارد Ùˆ نقاط آسیب‌پذیری ایران Ùˆ همچنین برتری‌های بارز آمریکا را در این Øوزه را کش٠کند.
* موانع موجود در یک مبارزه اطلاعاتی مؤثر
در گذشته، واشنگتن ابزار اطلاعاتی قدرت ملی را با یک روش پیچیده‌ای به کار می‌گرÙت. اما عدم استÙاده طولانی مدت این توانایی را به تØلیل برده است. علی‌رغم پیشرÙت‌های بوجود آمده در این Øوزه بعد از Û±Û± سپتامبر، دولت آمریکا هنوز با موانع عمده بوروکراتیکی، Ùرهنگی Ùˆ سیاسی روبرو است. می‌توان Ú¯Ùت Ú©Ù‡ عوامل زیر باعث توق٠Ùعالیت‌های اطلاعاتی آمریکا شده‌اند: شکاکیت در مورد کارآیی آنها، اختلا٠نظر در مورد چگونگی بکارگیری آنها، نگرانی از کاهش اعتبار دیپلماسی عمومی آمریکا به سبب عملیات‌های پنهانی Ùˆ مخÙی، Ùˆ یک Ùرآیند واسطه‌ای طاقت‌Ùرسا Ú©Ù‡ اغلب دچار کمبود هماهنگی، انعطاÙ‌پذیری Ùˆ پاسخ‌دهی – سه پیش‌نیاز موÙقیت در این Øوزه – است.
رادیو Ùردا Ùˆ تلویزیون Ùارسی صدای آمریکا (VOA) دارای استانداردهای ØرÙه‌ای پایینی هستند، از تکنیک‌های قدیمی Ùˆ منسوخ استÙاده می‌کنند Ùˆ معمولا در مورد اخبار Ùوری واکنش کندی نشان می‌دهند. با توجه به‌ این مسائل دولت آمریکا باید تمام توان خود را به کار گیرد تا با مردم ایران ارتباط برقرار کرده Ùˆ مطمئن شود Ú©Ù‡ آنها به اخبار [مورد نظر آمریکا] سر وقت Ùˆ دقیق دست می‌یابند. به منظور برطر٠شدن این مسأله واشنگتن باید به مقامات رسمی ابلاغ کند Ú©Ù‡ علاوه بر رادیو Ùردا Ùˆ صدای آمریکا به طور مداوم با دیگر شبکه‌ها برای مثال بی‌بی‌سی Ùارسی Ùˆ وب‌بلاگ‌های Ùارسی Ú©Ù‡ نزد عامه ایرانیان از Ù…Øبوبیت برخوردارند، مصاØبه کنند. آنها همچنین باید با ایستگاه‌های عرب‌زبان Ú©Ù‡ برای مخاطبین در معرض تبلیغات ایران برنامه پخش می‌کنند، نیز مصاØبه انجام دهند.
مسأله دیگر رهیاÙت دولت آمریکا نسبت به ایرانیان است. این رهیاÙت بیشتر بر اساس ادراکات آمریکایی Ùˆ الزامات سیاسی است تا واقعیت‌های سیاسی Ùˆ Ùرهنگی ایران Ùˆ بنابراین نمی‌تواند به قدر کاÙÛŒ ادراکات ایرانی‌ها را ملØوظ دارد. در نظر تهران رسانه‌های آمریکا، سازمان‌های غیرانتÙاعی، دانشگاه‌ها، نخبگان Ùرهنگی Ùˆ صنعت سرگرمی آمریکا بخشی از یک شبکه یکپارچه هستند Ú©Ù‡ توسط دولت آمریکا اداره می‌شوند. بنابراین اغلب واشنگتن را مورد انتقاد قرار می‌دهند. برنامه‌های اطلاعاتی آمریکا این Øقیقت را به ندرت مورد توجه قرار داده‌ Ùˆ یا پیامدهای آن را به طور مؤثری بررسی نمی‌کنند.
در نهایت دولت اوباما باید بداند Ú©Ù‡ بهره بردن از ناآرامی‌های داخلی ایران Ùˆ دیگر نقاط ضع٠ایران نه تنها هم ردی٠با تلاش‌های صورت گرÙته در مورد برنامه‌های هسته‌ای ایران هستند بلکه شاید عامل مهمی در موÙقیت این تلاش‌ها به شمار روند.
ترس از اینکه سیاست‌های اطلاعاتی تهاجمی‌تر ممکن است خطری برای پیشبرد دیپلماسی به وجود آورند نادرست است. تهران از قبل بر این باور بوده Ú©Ù‡ آمریکا از جنگ‌اÙزار روانی علیه جمهوری اسلامی استÙاده می‌کند، بنابراین واشنگتن با اعمال سیاست‌های اطلاعاتی تهاجمی‌تر نه تنها چیز زیادی از دست نمی‌دهد بلکه به دستاوردهای زیادی نائل می‌شود.
اوباما با انجام اقداماتی در سه جبهه می‌تواند بر موانع پیش روی برنامه مبارزه اطلاعاتی کارآمد غلبه کند، این اقدامات عبارتند از:
۱٫ برطر٠کردن موانع بوروکراتیک برای همکاری‌های بهتر در میان بخش‌های مختل٠دولت؛
Û²Ù« بسیج کردن تمام ادارات Ùˆ بخش‌ها Ùˆ همچنین تمام ابزار موجود در دولت – پنهانی Ùˆ آشکار – برای پشتیبانی از این Ùعالیت‌ها؛
۳٫ اجرای اقدامات لازم به منظور اطمینان از ایجاد ارتباط بین مردم ایران، مطلع بودن آنها از وقایع کشورشان[آنچنانکه واشنگتن می‌خواهد] و همچنین شنیده شدن صدای آنها در خارج از کشور.
با توجه به اینکه Ú¯Ùته‌ها Ùˆ اقدامات ایرانیان در نهایت دورنمای مخالÙت داخلی Ùˆ آینده ایران را تعیین خواهد کرد بنابراین می‌توان Ú¯Ùت Ú©Ù‡ گام آخر، در طولانی مدت، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنابراین بخش اعظمی از آنچه دولت آمریکا در این مبارزه انجام می‌دهد باید بر تسهیل Ùعالیت‌های ارتباطاتی مخالÙین متمرکز باشد.
پیشنهادها: اÙزایش Ùشار آمریکا
همانگونه Ú©Ù‡ قبلا نیز اشاره شد، جمهوری اسلامی به اØتمال زیاد سیاست‌های کنونی خود را تغییر نخواهد داد. مگر اینکه اØساس کند برای متوق٠کردن Ùشارهای خارجی Ùˆ داخلی – Ú©Ù‡ ممکن است تهدیدی برای موجودیتش باشند – باید با خواسته‌های خارجی در Øوزه مسائل هسته‌ای مواÙقت کند. بدین ترتیب، باید هد٠مبارزه ارتباطاتی استراتژیک این باشد Ú©Ù‡ از سوء‌ظن رژیم، نگرانی‌های آن در مورد قدرت Ùˆ تداوم مخالÙت Ùˆ اختلاÙات درونی‌ آن Øداکثر بهره اخذ شود تا مقامات ارشد ایران قانع شوند Ú©Ù‡ سیاست‌های داخلی Ùˆ خارجی آنها عکس‌العملی شدید پدید آورده Ú©Ù‡ ممکن است موجودیت رژیم آنها را تهدید کند. در این مبارزه Ùˆ برنامه ارتباطاتی باید اصول زیر مورد توجه باشند:
ادامه مذاکرات با ادامه Ùشار علیه ایران
سیاست‌های دولت اوباما در مورد مذاکره، باعث شده تهران از تعادل خارج شود. این مسأله موجب گردیده دیگر دشمنی وجود نداشته باشد Ú©Ù‡ به خاطر مشکلات Ùˆ مسائل کشور مورد سرزنش واقع شود Ùˆ یا به عنوان تهدیدی خصم‌آمیز نمایانده شود Ú©Ù‡ نیازمند تمهیدات امنیتی داخلی باشد. به همین دلیل واشنگتن باید به سیاست مذاکره ادامه دهد تا در همین Øین مطمئن شود Ú©Ù‡ مخالÙین Ùضایی برای تنÙس می‌یابند – یعنی Ùضای سیاسی لازم برای تظاهرات Ùˆ سازماندهی، دورنگه داشتن رژیم از Øالت تعادل Ùˆ ابقای اØتمال تغییرات درونی. این تغییرات، در صورت وقوع، می‌توانند عرصه سیاست Ùˆ روابط قدرت رادر منطقه خاورمیانه به طور مثبتی دگرگون کنند.
آمریکا به منظور دستیابی بدین هد٠باید از ØÙ‚ مردم برای تظاهرات صلØ‌آمیز پشتیبانی کند، Ùˆ با صدای رسا به نقض Øقوق بشر توسط تهران اعتراض کند. درهمین Øین باید مواظب باشد Ú©Ù‡ انتظارات غیرواقعی نیاÙریند Ùˆ یا مخالÙین را در نظر ایرانیان غیرمتعهد به این مخالÙت‌ها، بی‌اعتبار نسازد. واشنگتن باید اعتراضات را با ظراÙت هرچه تمام به اصول اخلاقی شیعه – مبارزه با استبداد Ùˆ بی‌عدالتی – پیوند زند Ùˆ به‌این ترتیب با Øمایت از ØÙ‚ مخالÙین برای مقاومت در برابر جمهوری اسلامی، از زبان رژیم علیه خودش استÙاده نماید.
Ù…Øدود ساختن بیشتر آزادی عمل ایران
دولت آمریکا به منظور Ù…Øدودتر ساختن Øوزه آزادی عمل ایران می‌تواند اقدمات زیر را انجام دهد:
†تشدید نگرانی‌های رژیم در مورد اتکا بر نیروهای اطلاعاتی از طریق، مثلا، ارائه گزارش‌ نارضایتی در میان نیروهای رده پایین امنیتی در مورد نقش سرکوبگرانه‌شان.
†مØکوم کردن Ù…Øاکمه‌‌ها.
†انتشار آگاهی و برنامه در مورد قربانیان برجسته رژیم.
†کمک بی‌صدا به گروه‌های تبعیدی ایرانی که ویدئوهای اینترنتی در مورد خشونت نیروهای امنیتی پخش می‌کنند.
*تشدید بØران در داخل جمهوری اسلامی برای بازداشتن آنها از اتخاذ اقدامات مؤثر
آمریکا برای اÙزایش تنش در داخل رژیم Ùˆ نیروهای امنیتی باید گزارش‌هایی را به صورت گلچین شده منتشر کند Ú©Ù‡ این ادعا را Ø·Ø±Ø Ú©Ù†Ø¯ Ú©Ù‡ چگونه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ارتباطات خود بهره می‌برد تا اقتصاد کشور را کنترل کند. این اقدامات می‌توانند باعث شوند Ú©Ù‡ نارضایتی در میان نیروهای امنیتی Ùˆ نظامی Ú©Ù‡ از نظر اقتصادی امتیازات خاصی ندارند، اÙزایش یابد. علاوه بر این، در صورت اعمال تØریم‌های جدید در مورد واردات Ù…Øصولات Ù†Ùتی پالایش شده، واشنگتن باید برنامه‌ای اطلاعاتی آغاز کند تا به مردم ایران اعلام نماید Ú©Ù‡ ایران مسؤول سختی‌های به وجود آمده است نه دولت آمریکا یا جامعه بین‌المللی.
این مبارزه استراتژیک ارتباطاتی باید به دقت تنظیم شود. دولت آمریکا باید با توسل به اقداماتی چند در میان چندین خواسته Ùˆ الزام ظاهرا متضاد تعادل برقرار کند، این اقدامات عبارتند از: اتخاذ موضعی متعهدانه Ùˆ درگیرانه‌تر بدون تأیید ادعاهای ایران در مورد دخالت خارجی، یاری‌رسانی غیرمستقیم به اپوزسیون بدون تهییج سهوی آنها به اقدامات مبالغه‌آمیز، Ùˆ اÙزایش Ù…Øتاطانه Ùشار بر روی ایران بدون اینکه باعث شود این کشور واکنش شدید داخلی Ùˆ یا خارجی نشان دهد.
*رهبری عمومی رئیس‌جمهور
اوباما نقشی اساسی در این مبارزه اطلاعاتی خواهد داشت. اوباما می‌تواند به مانند دیگر رؤسای جمهوری Ú©Ù‡ در دوران جنگ سرد ÙÙ† خطابه را به کار می‌گرÙتند تا تأثیر زیادی وارد کنند (برای مثال، سخنرانی جان اÙ‌. کندی با عنوان “من یک برلینی هستم †و یا سخنان اØساساتی رونالد ریگان در مورد “در هم کوبیدن این دیوار “) این قدرت را داشته باشد Ú©Ù‡ از طریق کلمات Ùˆ اسناد وقایع ایران را تغییر دهد.
*ارسال پیام‌های مناسب و مطابق با مخاطبین و موقعیت‌ها
در پیام‌های ارسالی از جانب اوباما Ùˆ یا دیگر مقامات رسمی آمریکا باید چندین اصل Ùˆ تاکتیک مد نظر گرÙته شود:
†بین رژیم و مردم ایران تمایز قائل شوید و منازعه بر سر سیاست‌های ایران را به صورت منازعه‌ای بین تهران و جامعه بین‌المللی تعری٠نمایید نه بین ایران و “غرب †– تعبیری که مطابق روایت رژیم درباره “برخورد تمدن‌ها †است.
†به طعنه زدن‌ها Ùˆ شماتت‌های اØمدی‌نژاد Ùˆ آیت‌الله خامنه‌ای با استهزاء Ùˆ تØقیر واکنش دهید تا چهره رژیم تنزل یابد Ùˆ ظاهر دارای اعتماد به Ù†Ùسی Ú©Ù‡ رژیم سعی در جلوه دادن آن دارد Ùرو بریزد.
†از ادبیات رژیم علیه خودش استÙاده کنید. زمانی Ú©Ù‡ [آیت‌الله] خامنه‌ای دم از شکستن دندان آمریکا، سیلی به صورتش Ùˆ کبود شدن چشمش سخن می‌گوید اوباما نیز مشخص سازد Ú©Ù‡ این مردم ایران هستند Ú©Ù‡ دندان‌شان توسط رژیم می‌شکند، بر صورتشان سیلی زده می‌شود Ùˆ چشمشان با ضربه Øکومت کبود Ùˆ متورم می‌گردد.
†مقایسه‌هایی در مورد تلاش‌های شاه برای سرکوب مخالÙین در Û±Û¹Û·Û¹-Û±Û¹Û·Û¸ Ùˆ تلاش‌های کنونی جمهوری اسلامی انجام دهید تا Øس انقلاب را در مردم بیدار کنید.
†تأکید کنید Ú©Ù‡ اقدامات Ùˆ کلمات رژیم باعث شده آبرو Ùˆ اعتبار ایران در جامعه بین‌المللی به شدت آسیب ببیند. بنابراین این اقدامات Ùˆ اظهارات توهینی به ملت ایران Ù…Øسوب می‌شوند.
†[ادعای]Ùساد Ùˆ عدم پاسخگویی رژیم را پر رنگ کنید، یعنی مسائلی Ú©Ù‡ باعث شده‌اند ده‌ها میلیارد دلار از خزانه دولت ناپدید شوند. قبل از انتخابات ۲۰۰۹، این Ùساد Ùˆ عدم پاسخگویی یکی از مهمترین دلایل نارضایتی مردم علیه Øکومت بود.
†با تأکید بیان کنید Ú©Ù‡ چگونه در زمانه‌ای Ú©Ù‡ بسیاری از ایرانیان برای امرار معاش دچار مشکل هستند رژیم پول مردم را خرج جنبش‌ها Ùˆ سازمان‌هایی چون Øماس Ùˆ Øزب‌الله می‌کند، مسأله‌ای Ú©Ù‡ تنها باعث شده مشکلات Ùˆ رنج‌های مردم منطقه اÙزایش یابد. همچنین بیان دارید Ú©Ù‡ این نوع همکاری‌ها ایران را تبدیل به یک دولت منÙور کرده Ùˆ Ù…ÛŒ تواند روزی کشور را به ورطه یک جنگ Ùاجعه‌بار بکشاند.
†از نزدیکی اØمدی‌نژاد Ùˆ برنامه‌های هسته‌ای رژیم بهره ببرید تا بدین وسیله تلاش‌های Øکومت برای ایجاد گزینه تسلیØات هسته‌ای را غیرمشروع جلوه دهید. این گزینه را به عنوان یکی از بخش‌های اصلی تلاش تهران برای مقابله با خواسته‌های عمومی Ùˆ باقی ماندن بر سر قدرت با استÙاده از زور معرÙÛŒ کنید Ùˆ اعلام دارید Ú©Ù‡ از نظر رژیم یک ایران هسته‌ای در مقابل Ùشارهای بین‌المللی در Øوزه Øقوق بشر، آسیب‌پذیری کمتری خواهد داشت.
†به نگرانی‌هایی چون خیانت آمریکا به اپوزسیون داخلی در ازای انجام معامله‌ای هسته‌ای با رژیم پاسخ دهید. ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¯Ù‡ÛŒØ¯ Ú©Ù‡ ØÙ„ Ùˆ Ùصل منازعه هسته‌ای به سود مردم ایران خواهد بود زیرا باعث خواهد شد کشور بیشتر در جامعه بین‌المللی ادغام شود Ùˆ در این Øین واشنگتن خواهد توانست با برقراری ارتباطات منظم Ùˆ هر روزه رژیم را برای رعایت Øقوق بشر مداوما تØت Ùشار قرار دهد.
†برای مخاطبین در عراق، Øوزه خلیج Ùارس، شرق دریای مدیترانه Ùˆ اÙغانستان مشخص سازید Ú©Ù‡ مردم ایران اسلام Ùˆ نوع Øکومت ارائه شده از جانب رژیم را نمی‌خواهند. علاوه بر این، خشم پدید آمده در میان عراقی‌ها بعد از اشغال میدان Ù†Ùتی ÙÚ©Ù‡ توسط ایران، زمینه‌ای مناسب پدید آورده تا پیام‌های ضد تهران در عراق Ùˆ یا دیگر جاهای منطقه مخابره گردد.
†مداوما سؤال‌هایی در مورد ثبات، موجودیت بلندمدت Ùˆ قابلیت اعتماد به رژیم به عنوان یک Øامی Ùˆ شریک Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ù†ÛŒØ¯ØŒ تا در میان گروههای مقاومت اعراب Ùˆ رژیم‌های منطقه Ùˆ خارج از آن Ø´Ú© Ùˆ تردید ایجاد شود.
Øتی یک روز هم نباید سپری شود Ú©Ù‡ در آن مقامات رسمی آمریکایی مخاطبین ایرانی Ùˆ منطقه را با استÙاده از این اصول هد٠قرار ندهند.
*بی‌اعتبارسازی روایت‌‌های تهران
تهران مداوما تلاش می‌کند تا جمهوری اسلامی را به مانند یک قدرت در Øال اوج‌گیری ترسیم نماید. از طر٠دیگر سعی دارد آمریکا را یک نیروی Ùرسوده معرÙÛŒ کند Ú©Ù‡ سعی می‌کند ایران Ùˆ امت اسلامی را با دور Ù†Ú¯Ù‡ داشتن از تکنولوژی هسته‌ای Ùˆ دیگر تکنولوژی‌های پیشرÙته ضعی٠نگه دارد؛ اما این جنگ را باخته است. آمریکا باید با پررنگ کردن ضعÙ‌های اساسی رژیم به مقابله با این روایت بپردازد، ضعÙ‌هایی چون: نبود مشروعیت Ùˆ Øمایت مردمی، شکست رژیم در توسعه کارآمد بخش Ù†Ùت Ùˆ گاز کشور (با توجه به نبود سرمایه‌گذاری خارجی عظیم در این بخش‌ها دورنمای توسعه بسیار غیرمØتمل به نظر می‌رسد) Ùˆ شکست رژیم برای متنوع‌سازی اقتصادی Ùˆ یا ایجاد اشتغال معنادار برای Û¸Û°Û°Û°Û°Û° جوان ایرانی Ú©Ù‡ هر ساله از دانشگاه‌ها Ùارغ‌التØصیل می‌شوند. واشنگتن باید همیشه Ùˆ با صدای بلند تأکید کند Ú©Ù‡ اگر ایران نگرانی‌های جامعه بین‌الملی را در مورد مسائل هسته‌ای‌اش برطر٠کند، آمریکا نیز برای برطر٠کردن نیازهای تکنولوژیکی غیرنظامی ایرانی‌ها آماده است.
*تسهیل Ùعالیت‌های بخش خصوصی
سازمان‌های خصوصی آمریکایی به برخی از بخش‌های ایران بسیار بیشتر از دولت آمریکا دسترسی دارند، این سازمان‌ها اهداÙÛŒ را دنبال می‌کنند Ú©Ù‡ می‌توانند در خدمت نیات دولت آمریکا قرار گیرند: آژانس‌های خبری می‌خواهند اطلاعات را بیرون بیاورند؛ دانشگاه‌ها می‌خواهند وارد جریان ارتباط، معاوضه دانشجو Ùˆ Ú¯Ùتمان متقابل شوند؛ Ùˆ شرکت‌های سرگرمی می‌خواهند موسیقی Ùˆ تصاویری را ارائه کنند Ú©Ù‡ مردم می‌خواهند اما رژیم نمی‌خواهد. واشنگتن می‌تواند کارهای زیادی برای تشویق Ùˆ اÙزایش این Ùعالیت‌ها انجام دهد، برای مثال سÙر دانشجویان، استادان Ùˆ اعضای بخش سرگرمی ایران را به آمریکا تسهیل کند. دولت همچنین باید با بخش خصوصی به مشورت نشسته، موانع موجود را یاÙته Ùˆ برای آنها راه‌ØÙ„ ارائه کند، برای مثال راه‌هایی را بیابد Ú©Ù‡ از طریق آنها بتوان تØریم‌های آمریکا را به نوعی اعمال نمود Ú©Ù‡ ارتباطات بین مردم تسهیل گردد.
*ایجاد هماهنگی بین تمهیدات دیپلماتیکی، نظامی و اقتصادی
Ú¯Ùته می‌شود Ú©Ù‡ Û¸Û° درصد ارتباطات استراتژیک را عمل Ùˆ Û²Û° درصد بقیه را کلمات تشکیل می‌دهند. اگرچه عمل رساتر از کلمات است اما کلمات می‌توانند تأثیر اقدامات را تشدید Ùˆ بیشتر کنند. بنابراین آمریکا باید در میان اظهارات Ùˆ اقداماتش در قبال ایران هماهنگی پدید آورد. برای مثال بین تلاش‌های وزارت خزانه‌داری (یعنی تلاش برای پررنگ کردن ریسکی Ú©Ù‡ معامله با ایران می‌تواند برای اعتبار شرکت‌ها پدید آورد ) Ùˆ برنامه مبارزه استراتژیک ارتباطاتی – Ú©Ù‡ بر نقض Øقوق بشر توسط تهران Ùˆ نقش شرکت‌های گوناگون ایرانی در تروریسم سپاه پاسداران Ùˆ Ùعالیت‌های هسته‌ای تأکید می‌کند – می‌توان یک همکاری مثمرثمر بوجود آورد.
*مبارزه با Ùشارهای ایران
سرانجام، برنامه ارتباطات استراتژیک آمریکا باید به گونه‌ای باشد Ú©Ù‡ ایران نتواند از برنامه هسته‌ای Ú©Ù‡ به آرامی در Øال پیشرÙت است، از نیروهای در Øال رشد موشکی Ùˆ یا از نیروهای نظامی متعار٠خود به عنوان اهرم Ùشار استÙاده کند. بدین منظور دولت آمریکا باید اصولی چند را رعایت کند.
†عدم مبالغه در مورد تهدیدات ایران. مقامات آمریکایی نباید در مورد توانایی‌های نظامی Ùˆ دستاوردهای تکنولوژیکی ایران در Øوزه برنامه‌های هسته‌ای مبالغه کنند – این امر تنها بر اعتبار تهدیدات ایران می‌اÙزاید Ùˆ بدین ترتیب بر تأثیر تبلیغات آنها می‌اÙزاید. بجای این کار باید توانایی‌های ایران را زیاد جدی نگیرد Ùˆ البته در Øین انجام این کار هم نباید به تلاش‌های آمریکا برای جلب توجه جامعه بین‌المللی به تهدیدات ایران آسیب وارد کند.
†Ùاش‌سازی ادعاهای نادرست. واشنگتن باید ادعاهای مبالغه‌آمیز ایرانی‌ها در مورد دلاوری‌های تکنولوژیکی این کشور را Ùاش نماید. برای مثال، مقامات آمریکایی می‌توانند در ملأعام به اÙشاگری در مورد عکس‌هایی بپردازند Ú©Ù‡ تغییر داده شده‌اند Ùˆ یا Øقیقت را در مورد ویدئو‌های ساختی مانورهای نظامی برملا سازند تا اعتبار سخنگویان دولتی ایران را کاهش دهند Ùˆ باد Øباب ادعاهای تهران در مورد “قدرت برتر †بودن ایران را خالی نمایند.
†پررنگ کردن هزینه‌ای Ú©Ù‡ باید توسط مردم ایران پرداخته شود. معمولا مقامات آمریکایی در مقابل آزمایش‌های موشکی، مانورهای نظامی Ùˆ اقدامات مناقشه‌آمیز ایران به اظهار نگرانی بسنده می‌کنند. اما آنها باید بیان دارند Ú©Ù‡ چگونه این اقدامات می‌تواند ایران را منزوی سازد Ùˆ مدارک بیشتری برای مردم ایران ارائه کنند تا نشان دهند رژیم منابع ملی را در برنامه‌هایی Øی٠و میل می‌کند Ú©Ù‡ برای تهدید همسایه‌ها Ùˆ بر قدرت ماندن زمامداران کنونی طراØÛŒ شده‌اند.
†اطمینان‌دادن Ùˆ تØذیر کردن. واشنگتن برای قانع کردن ایران به اینکه تسلیØات هسته‌ای امنیتش را تقویت نکرده بلکه آن را به خطر خواهند انداخت، باید متخصصین روابط عمومی، عملیات‌های اطلاعاتی Ùˆ دیپلماسی عمومی را در Ùعالیت‌های منطقه‌ای‌اش وارد سازد. برای مثال،هیچگاه چنین متخصصینی با کارشناس‌های دÙاع موشکی تبادل اطلاعات نکرده‌اند (تا تبلیغات مبالغه‌آمیز در مورد توانایی‌های نظامی ایران را خنثی سازند Ùˆ یا به شهروندان کشورهای متØد آمریکا در منطقه در مورد تمهیدات اتخاذ شده برای مقابله با تهدیدات موشکی ایران اطلاعات دهند). این وضعیت علی‌الخصوص باید در مواردی Ú©Ù‡ آمریکا امیدوار است با Øضور خود، همکاری‌های نظامی، انتقال تجهیزات نظامی Ùˆ ایجاد یک سیستم دÙاع موشکی منطقه‌ای به متØدین خود قوت قلب بخشیده Ùˆ تهران را مرعوب کند، رعایت گردد. تمام اقدامات انجام شده در Øوزه امنیتی باید بر اساس تأثیر روانشناختی آن در تهران Ùˆ همچنین در خیابان‌ها وپایتخت‌های دیگر دول منطقه ارزیابی شود.
نتیجه‌گیری
غیاب یک برنامه ارتباطات استراتژیک پیچیده Ùˆ قوی Ú©Ù‡ می‌تواند Ùشاری مضاع٠وارد آورد هنوز هم یکی از کمبودهای اصلی در برنامه‌های آمریکا در مقابل ایران Ù…Øسوب می‌شود. هیچ ضمانتی وجود ندارد Ú©Ù‡ چنین برنامه‌ای – در تبعیت از تمهیدات مختل٠دیپلماتیکی، اقتصادی Ùˆ نظامی – باعث خواهد شد تهران برنامه‌های غنی‌سازی اورانیوم Ùˆ یا دیگر سیاست‌های مسأله‌انگیزش را متوق٠سازد. آمریکا در استراتژی‌های مرتبط با بازداشتن تهران از توسعه تسلیØات هسته‌ای، برØذر داشتن رژیم از سرکوب خشونت‌آمیز اپوزسیون داخلی ویا تسهیل Ùعالیت‌های اپوزسیون باید از مؤلÙه‌های قوی اطلاعاتی بهره ببرد، در غیر اینصورت استراتژی مربوطه Ù…Øکوم به شکست خواهد بود. به همین دلیل آمریکا باید توانایی‌های خود را در Øوزه اطلاعاتی ارتقاء دهد، Øوزه‌ای Ú©Ù‡ تاکنون کمترین ارزش را در تلاش‌های مرتبط با مذاکره با ایران، Øمایت از اپوزسیون Ùˆ مقابله با قدرت Ùˆ Ù†Ùوذ رژیم، به خود اختصاص داده بود.