هزینه هاى سنگین تØریم ایران بر اقتصاد امریکا
در این کتاب، میزان خسارت سالانه شرکت هاى امریکایى از بابت تØریم ها Øدود Û²Û° میلیارد دلار برآورد شده است. همچنین طبق تØقیقاتى Ú©Ù‡ اخیراً توسط مؤسسه اقتصاد بین الملل انجام شده است تنها در سال، Û±Û¹Û¹Ûµ شرکت هاى امریکایى ۱۵تا Û±Û¹ میلیارد دلار از تØریم ها زیان دیده اند Ùˆ تØریم ها بر زندگى Û²Û°Û°Û°Û°Û° Ù†Ùر از کارگران امریکایى اثر منÙÙ‰ داشته است. کمیسیون تجارت بین المللى نیز در گزارش اخیر خود، Û´Û² قانون Ùدرال امریکا را مشخص کرده است Ú©Ù‡ از طریق تØمیل تØریم ها به Û·Ûµ کشور جهان، سالانه Ûµ تا۲۰ میلیارد دلار به شرکت هاى امریکایى زیان وارد مى سازند؛ شرکت هاى Ù†Ùتى Ùˆ سازنده تجهیزات Ùˆ هواپیما Ùˆ نیز تولیدکنندگان Ù…Øصولات کشاورزى، زیان بیشترى را تØمل مى کنند. هزینه هاى مستقیم تØریم هاى اقتصادى ایران براى امریکا، زیان ناشى از دست دادن مناÙع Øاصل از تجارت Ùˆ سرمایه گذارى است. زیان هاى ناشى از عدم خرید کالا از امریکا توسط ایران، عدم خرید Ù†Ùت ایران توسط امریکا Ùˆ عدم سرمایه گذارى شرکت هاى Ù†Ùتى امریکا در ایران از این جمله مى باشند. صادرات امریکا به ایران در سال Û±Û¹Û¹Û³ برابر Û¶Û±Û¶ میلیون دلار Ùˆ در سال Û±Û¹Û¹Û´ برابر Û³Û²Û¶ میلیون دلار بود. علاوه بر این، شرکت هاى امریکایى على رغم تØریم هاى یک جانبه Øدود یک چهارم Ù†Ùت خام جهت Ùروش به سایر کشورها به مبلغ Û´ میلیارد دلار را از ایران خریدارى کردند Ùˆ تجهیزاتى به مبلغ Û³ میلیارد دلار به ایران Ùروختند. Ú©Ù„ مناÙع از دست رÙته در این زمینه، سالانه صدها میلیون دلار برآورد شده است. ضمن آنکه ایران توانسته است به آن دسته از کالاهاى موردنیاز خود Ú©Ù‡ منØصراً در امریکا تولید مى شوند، از طریق صادرات مجدد از دوبى دسترسى داشته باشد (بى اثر بودن تØریم ها). در مورد Ù…Øصولات کشاورزى با توجه به این Ú©Ù‡ Û¹ درصد از Ú©Ù„ گندم جهان در امریکا تولید مى شود Ùˆ یک چهارم صادرات گندم جهان از این کشور صورت مى گیرد، مازاد عرضه گندم Ùˆ کاهش شدید قیمت ها گندمکاران امریکا را مجبور کرده است تا Ø³Ø·Ø Ø²Ù…ÛŒÙ† هاى زیر کشت خود را به پائین ترین Ø³Ø·Ø Ø¯Ø± Û±Û¶ سال اخیر کاهش دهند، پس از اعلام خرید ۳‎/Ûµ میلیون تن اقلام کشاورزى توسط ایران، اتØادیه هاى کشاورزى امریکا Ùˆ بویژه شرکت امریکایى «معاملات نیکى» از دولت کلینتون خواستند تا با Ùروش غله به ایران مواÙقت کند. دسته اى دیگر از زیان هاى اقتصادى ناشى از تØریم ها براى امریکا، در پى از دست دادن Ùرصتهاى سرمایه گذارى در ایران به وجود مى آیند. در سال Û±Û¹Û¹Û´ کوکاکولا (کارخانه نوشابه سازى امریکایى) Ú©Ù‡ قصد تأسیس کارخانه اى را در ایران داشت، تØت Ùشار تØریم هاى کلینتون ناچار به انصرا٠شد. کارخانه هواپیماسازى بوئینگ نیز چند سال قبل خواهان Ùروش Û±Û¶ Ùروند بوئینگ Û´Û°Û°S Ù€Û·Û³Û· به ایران بود، لیکن این معامله یک میلیارد دلارى توسط دولت امریکا لغو گردید. طبق برآوردهاى این شرکت، شرکت هواپیمایى ملى ایران Ùˆ سایر کشورهاى کوچکتر، در پنج سال آینده به بیش از Û±Û°Û° Ùروند هواپیما در پاسخ به اÙزایش تقاضاى سÙرهاى هوایى Ùˆ Ùرسوده شدن هواپیماهاى موجود نیاز دارند Ùˆ شرکت بوئینگ Ú©Ù‡ از این امکانات بالقوه آگاه است به همراه Û´Û´Û° شرکت دیگر امریکایى، یک گروه مخال٠تØریم ها به نام USA Engage را سازماندهى کرده اند Ú©Ù‡ براى برچیدن تØریم هاى یک جانبه علیه ایران، لیبى Ùˆ کوبا مبارزه مى کند. از دست رÙتن Ùرصت هاى سرمایه گذارى شرکت هاى امریکایى در توسعه صنایع Ù†Ùت Ùˆ گاز ایران، یکى دیگر از زیان هاى امریکا از تØریم هاى یک جانبه این کشور مى باشد. شرکت هاى Ù†Ùتى امریکایى سعى کردند تا خود رأساً وارد بازار شوند لیکن دولت امریکا مانع از انعقاد قرارداد بین این شرکت ها Ùˆ ایران گردید. لذا شرکت هاى اروپایى Ùˆ سایر کشورها از خلأ ایجاد شده در صنعت Ù†Ùت ایران استÙاده نمودند. پس از انتشار گزارش امنیت ملى در سال، Û±Û¹Û¹Û¸ از تØریم کنسرسیوم شرکت هاى توتال، گازپروم Ùˆ پتروناس چشم پوشى شد Ú©Ù‡ چرخشى کامل از سیاست امریکا بود. البته لغو تØریم ها نیز هزینه زیادى در بر دارد Ùˆ رئیس جمهور را با انتقادات شدید اÙکار عمومى Ùˆ بویژه اعضاى کنگره روبه رو مى سازد. Øتى اگر تØریم هاى ثانویه لغو شوند، باز هم شرکت هاى Ù†Ùتى بسختى گله خواهند کرد زیرا به رقیبان خارجى اجازه داده مى شود Ú©Ù‡ به سرمایه گذارى در ایران اقدام کنند در Øالى Ú©Ù‡ مؤسسات امریکایى مجاز به این کار نیستند. - در سال جارى شرکت هاى ال٠اکویتان Ùرانسه (ELF) Ùˆ شرکت انى ایتالیا (ENI) قراردادى را به ارزش یک میلیارد دلار به منظور توسعه مجدد Øوزه Ù†Ùتى دورود در خلیج Ùارس Ùˆ اÙزایش میزان استخراج آن تا Ø³Ø·Ø Û²Û²Û° هزار بشکه در روز Ù†Ùت خام با ایران به امضا رساندند. - در سال جارى شرکت ال٠و شرکت کانادایى بوولى انرژى، قراردادى را به ارزش Û³Û°Û° میلیون دلار با هد٠توسعه میدان Ù†Ùتى بلال به امضا رساندند Ùˆ شرکت اسپانیایى سپسا نیز قراردادى Û³Û°Û° میلیون دلارى را جهت سرمایه گذارى Ù†Ùتى در جنوب ایران به امضا رسانده است. - شرکت انگلیسى Ù€ هلندى رویال داچ شل مذاکره در مورد عقد قرارداد یک معامله Û¸ÛµÛ° میلیون دلارى را با ایران در زمینه توسعه همزمان میادین Ù†Ùتى سروش Ùˆ نوروز به پایان رسانده است Ùˆ تØریم هاى امریکا را مانعى در این راه نمى داند. معامله با شرکت شل، موقعیت ایران را براى جلب سرمایه Ùˆ تکنولوژى خارجى جهت نوسازى میادین Ù†Ùتى Ùرسوده خود تقویت مى کند. - در Øالى Ú©Ù‡ امریکا به شرکت هاى خود Øتى اجازه سوآپ (Swap) Ù†Ùت را نیز نداد (شرکت موبیل)ØŒ ولى شرکت هاى غیرامریکایى توانستند سوآپ Ù†Ùت قزاقستان با ایران را در دست بگیرند. همچنین دو شرکت غیرامریکایى، Øمل Ù†Ùت از ترکمنستان به ایران را جهت مبادله آغاز کردند. آنها Ù†Ùت را به پالایشگاه تهران منتقل Ùˆ به جاى آن در بندر خارک، به همان اندازه Ù†Ùت دریاÙت مى کنند (Swap). در سال Û±Û¹Û¹Û¸ کشتى هاى انگلیسى اولین Ù…Øموله Ù†Ùت Û²ÛµÛ° هزار تنى ترکمنستان را از خارک Øمل نمودند. هزینه هاى غیرمستقیم تØریم ها براى امریکا سنگین تر است. یکى از نتایج تØریم هاى اخیر در میان مدت، اÙزایش تمرکز تولید Ù†Ùت در کشورهاى عضو شوراى همکارى خلیج Ùارس مى باشد. مناÙع امریکا در تنوع منابع تولید Ù†Ùت است تا در صورت بروز مشکل در هر یک از آنها میزان ریسک ناشى از اختلال بازار، کاهش یابد. لذا سیاستى Ú©Ù‡ به طور همزمان تولید Ù†Ùت در سه کشور عمده تولیدکننده (ایران، عراق Ùˆ لیبى) را Ù…Øدود مى کند، بر خلا٠مناÙع ملى امریکا در تنوع بخشیدن به منابع تأمین Ù†Ùت خود مى باشد. اعمال تØریم Ùˆ Ù…Øدودیت خارجى بر تولید Ù†Ùت کشورهاى عمده صادرکننده مى تواند موجب کاهش عرضه جهانى Ù†Ùت Ùˆ اÙزایش قیمت آن گردد. همانگونه Ú©Ù‡ بروز اثرات Ù…Øدود ساختن سرمایه گذارى هاى خارجى در بخش Ù†Ùت کشورهاى تØریم شده سالها طول مى کشد، تغییر روند Øاصله نیز سالها زمان لازم خواهد داشت. لذا تØریم هاى Ù†Ùتى عواقب بلند مدتى را دربردارند. در نتیجه Ù…Øدودیت هاى سرمایه گذارى Ùˆ کاهش قدرت تولید Ù†Ùت، در آینده مصر٠کنندگان به ناچار باید هزینه بیشترى را براى خرید Ù†Ùت پرداخت کنند Ùˆ به Ù†Ùع امریکا یعنى بزرگترین واردکننده Ù†Ùت جهان نخواهد بود Ú©Ù‡ Ùعالانه سیاست کاهش عرضه را دنبال کند.
منبع: روزنامه / ایران Û±Û³Û¸Û·/Û°Û³/Û²Û²