ايران و آمريكا
كتاب «ايران Ùˆ آمريكا، بررسي سياست‌هاي آمريكا در ايران» نوشته Øسن واعظي از جمله آثار مستندي است كه در ارتباط با تاريخچه روابط استعماري Ùˆ خصمانه آمريكائي‌ها در قبال ايران به رشته تØرير درآمده است. در اين كتاب شرØÙŠ از دخالت‌ها، تØميلات سياسي Ùˆ اقتصادي Ùˆ مداخلات آمريكا در امور داخلي ايران Ùˆ از جمله Øادثه طبس ارائه گرديده است.در مقدمه كتاب مذكور تØت عنوان «يادداشت نويسنده» چنين مي‌خوانيم:در شرايط كنوني، Ùرهنگ اسلامي، ماهيت انقلاب، امنيت ملي كشور Ùˆ Øكومت اسلامي از سوي چهار عامل در معرض تهديد Ùˆ چالش قرار داد كه عبارتند از: 1. تØركات بدخواهان Ùˆ دشمنان خارجي كشور به رهبري آمريكا Ùˆ صهيونيسم؛2. Ùعاليت ضدانقلاب داخلي Ùˆ مخالÙان قانون اساسي؛3. نارسايي‌ها Ùˆ معضلات اقتصادي، اجتماعي، Ùرهنگي Ùˆ ضعÙ‌هاي مديريتي Ùˆ بيماري‌هاي ساختاري؛4. تØركات برنامه‌ريزي شده براي خدشه‌دار كردن امنيت ملي Ùˆ ÙˆØدت كلمه از طريق بروز اختلاÙات Ùرسايشي ميان نيروهاي خودي Ùˆ دامن زدن به تØركات قومي‌ـ مذهبي؛ØÙ„ Ùˆ Ùصل مشكلات موجود در كشور Ùˆ دستيابي به اهدا٠مندرج در قانون اساسي تنها در سايه توجه دقيق به اصول زير ميسر است: 1. ايجاد شناخت يكسان Ùˆ Ùراگير از ماهيت اهدا٠و استراتژي دشمنان خارجي Ùˆ داخلي Ùˆ همچنين رقباي منطقه‌اي كشور در اÙكار عمومي؛2. آرام‌سازي Ù…Øيط داخلي Ùˆ ايجاد Ùضايي مبتني بر آرامش توأم با هوشياري با هد٠برنامه‌ريزي كارشناسانه براي ØÙ„ مشكلات مردم به منظور دستيابي به رÙاه توأم با معنويت؛3. سوق ياÙتن استعدادها Ùˆ پتانسيل‌هاي سياسي Ùˆ اجتماعي كشور به سوي تعقل Ùˆ ارائه Ø·Ø±Ø Ùˆ پژوهش‌هاي كارشناسانه براي كارآمدتر كردن نظام مديريتي كشور جهت پيشبرد امر اصلاØات در عرصه‌هاي مبارزه با Ùقر، Ùساد Ùˆ تبعيض؛4. تقويت نقاط قوت Ùˆ اعمال مديريت قوي Ùˆ خردمندانه براي برطر٠ساختن نقاط ضع٠و نارسايي‌هاي اقتصادي، سياسي، Ùرهنگي Ùˆ اجتماعي در كشور با هد٠اÙزايش قدرت ملي از طريق Øركت منطقي در مسير توسعه متوازن Ùˆ همه جانبه همراه با اولويت ياÙتن مناÙع ملي بر مناÙع Øزبي Ùˆ جناØÙŠ.طي چند سال اخير دو نظريه اÙراطي در ميان برخي اØزاب Ùˆ جريان‌هاي سياسي مشاهده مي‌شود:الÙ‌ـ عده‌اي آن‌چنان خصومت‌هاي خارجي Ùˆ توطئه‌هاي نظام سلطه جهاني به رهبري آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران را پر رنگ Ùˆ عمده مي‌كنند Ùˆ به شكلي اÙراطي تمام ضعÙ‌ها Ùˆ مشكلات Ùˆ نارسايي‌هاي داخلي را منتسب به آمريكا Ùˆ صهيونيسم مي‌نمايند كه ضعÙ‌هاي مديريتي، بي‌برنامگي Ùˆ بيماري‌هاي ساختاري موجود در كشور كاملاً Ùراموش مي‌گردد Ùˆ رنگ مي‌بازد.ب‌ـ گروه دوم آن‌چنان به پررنگ ساختن ضعÙ‌هاي مديريتي Ùˆ بيماري‌هاي ساختاري مي‌پردازند كه براي اثبات نظريه خود سرمايه‌گذاري‌هاي دشمنان خارجي Ùˆ ضدانقلاب داخلي را كاملاً ناديده مي‌گيرند، به گونه‌اي كه بعضاً به تطهير آمريكا Ùˆ صهيونيسم جهاني Ùˆ استراتژي خصومت‌آميز غرب عليه ايران مبادرت مي‌ورزند Ùˆ توطئه را Ù†ÙÙŠ مي‌كنند Ùˆ سخن از توهم توطئه به ميان مي‌آورند.در Øالي كه بهترين راه براي دستيابي به راهكارهاي صØÙŠØ Ø¨Ø±Ø§ÙŠ اداره كشور Ùˆ اÙزايش قدرت ملي با هد٠سربلندي اسلام Ùˆ ايران، دستيابي به ارزيابي‌هاي دقيق Ùˆ منطبق بر واقعيت از ميزان نقش Ùˆ تأثير استراتژي‌هاي نظام سلطه جهاني، خط مشي‌هاي ضد انقلاب داخلي، معضلات اقتصادي‌ـ اجتماعي، ضعÙ‌هاي مديريتي، نارسايي‌هاي ساختاري Ùˆ استراتژي غلط جريان‌هاي سياسي طي٠Øاكم در به وجود آمدن وضعيت موجود مي‌باشد. براي دستيابي به اين ارزيابي‌ها لازم است هر يك از چهار عامل تهديد كننده كه ذكر شد مورد تجزيه Ùˆ تØليل قرار گيرند.Øسن واعظي نويسنده كتاب «ايران Ùˆ آمريكا، بررسي سياست‌هاي آمريكا در ايران در مورد Øادثه دخالت نظامي آمريكا در طبس چنين مي‌نويسد:برژينسكي مشاور امنيت ملي آمريكا، مهم‌ترين مغز متÙكر Øكومت آمريكا بود. او در كتاب خود به نام قدرت Ùˆ اصول اخلاقي نوشته است: «از همان آغاز پيروزي انقلاب به عمليات نظامي عليه ايران مي‌انديشيدم». در جريان تØولات انقلاب نيز او از سياست مشت آهنين Øمايت مي‌كرد Ùˆ معتقد بود كه شاه بايد از ترديد خارج شود Ùˆ با روØيه دادن به ارتش، انقلاب را به شدت سركوب نمايد. به هر Øال پس از تسخير سÙارت به دست دانشجويان پيرو خط امام موضوع Øملة نظامي به ايران در جلسة مشاوران كارتر مورد تصويب قرار گرÙت Ùˆ ادارة عمليات اجرايي آن به برژينسكي، C.I.A Ùˆ مسئول پنتاگون سپرده شد.آمريكا قبل از دستيازي به Øملة نظامي موضع مشخصي اتخاذ كرد. برژينسكي طي مصاØبه‌اي با راديو صداي آمريكا اعلام كرد كه «كشور ايران با در نظر گرÙتن موقعيت جغراÙيايي Ùˆ سياسي در بسياري جهات هميشه در معرض مخاطره است Ùˆ به خاطر روابط نزديك دوستانه با آمريكا توانسته است استقلال Ùˆ تماميت ارضي خود را ØÙظ كند». سخنان برژينسكي نوعي تهديد Ùˆ تطميع بود. او عملاً Ú¯Ùت كه ايران تماميت ارضي خود را مديون آمريكاست Ùˆ اگر آمريكا موضع دوستانه نسبت به ايران نداشته باشد تماميت ارضي ايران به مخاطره خواهد اÙتاد!آمريكا كه مخÙيانه با بني‌صدر Ùˆ قطب‌زاده در تماس بود به دنبال راهي براي به سازش كشاندن انقلاب Ùˆ امام مي‌گشت. كارتر در تاريخ 26 مارس 1980 (Ùروردين 1359) نامه‌اي Ù…Øرمانه خطاب به امام نوشت Ùˆ اعلام كرد كه: ما آمادة پذيرش Øقايق جديد كه مولود انقلاب ايران است مي‌باشيم. اين امر همچنان هد٠و آرزوي ماست زيرا من تصور مي‌كنم كه ما هد٠واØدي را كه ØµÙ„Ø Ø¬Ù‡Ø§Ù†ÙŠ Ùˆ برقراري عدالت براي همة ملل است تعقيب مي‌كنيم».امام خميني با صلابت Ùˆ ژرÙ‌انديشي عجيب Ùˆ خارق‌العادة خود بلاÙاصله دستور داد تا نامة كارتر منتشر گردد. كارتر كه مي‌خواست از طريق گشايش مسير Ù…Øرمانه با امام، رهبري انقلاب را دستاويز طرØ‌هاي آيندة خود قرار دهد Ùˆ پايگاه اعتقادي مبارزه را سست كند نقشة خود را نقش بر آب ديد. انتشار اين نامه يك اÙØªØ¶Ø§Ø Ø³ÙŠØ§Ø³ÙŠ براي كارتر بود زيرا كه اگر او واقعاً به Ù…Øتواي نامه اعتقاد داشت مي‌بايست علناً Ùˆ صراØتاً از آن Øمايت مي‌كرد Ùˆ علناً Ùˆ رسماً آن را تكرار مي‌نمود. اما او چنين نكرد زيرا كه رهبران آمريكا در Øال طراØÙŠ انواع برنامه‌ها براي ضربه زدن به انقلاب Ùˆ ممانعت از تثبيت نظام جمهوري اسلامي ايران بودند. كيسينجر بلاÙاصله پس از اÙشا شدن Ù…Øتواي نامة كارتر اعلام كرد كه: «آمريكا بايد به مقامات ايراني بگويد كه مهماني تمام شد». به اين شكل آمريكا هرگونه اميد به سازش با امام را از دست رÙته ديد بنابراين توطئة تجاوز نظامي Ùˆ دخالت آشكار در امور داخلي ايران را در دستور كار قرار داد.برژينسكي از طراØان اصلي تجاوز به طبس Ùˆ مسئول اجرايي آن در كتاب خاطرات خود چنين مي‌نويسد Â«Ø·Ø±Ø Ø¹Ù…Ù„ÙŠØ§Øª نجات از نخستين روزهاي گروگان‌گيري تØت مطالعه بود. من روز 11 نوامبر، يك Ù‡Ùته پس از اشغال سÙارت Ùˆ گروگان‌گيري براي بررسي نقشه‌هاي عملياتي Ùˆ مشكلات اين كار به پنتاگون رÙتم. تصميم براي رهايي گروگان‌ها با توسل به زور در Ùاصلة سه Ù‡Ùته بين 21 مارس تا 11 آوريل 1980 (Ùروردين 1359) اتخاذ شد. روز شنبه 22 مارس كارتر با مشاوران اصلي خود يعني ونس، مانديل، براون، ترنر، جوردن، جونز، پاول Ùˆ من جلسه‌اي در كمپ ديويد تشكيل داد. ژنرال جونز گزارشي از اقداماتي كه طي چند ماه گذشته براي تهية مقدمات Ø·Ø±Ø Øملة نظامي Ùˆ عملياتي نجات به عمل آمده بود به رئيس جمهوري ارائه داد. كارتر دستور داد مقدمات اجرايي اين عمليات Ùˆ ترتيب Ùرود آمدن هواپيماها Ùˆ هلي‌كوپترها در Ù…ØÙ„ تعيين شده در داخل خاك ايران Ùˆ سوخت‌گيري آنها براي بازگشتن داده شود».(1)برژينسكي سپس ادامه مي‌دهد كه: Â«Ø·Ø±Ø Ø¹Ù…Ù„ÙŠØ§Øª نجات را من ابتدا به عنوان آخرين چاره يا يك اقدام اضطراري در صورت به خطر اÙتادن جان گروگان‌ها تعقيب مي‌كردم Ùˆ به مؤثر بودن عمليات نظامي نظير Ù…Øاصرة دريايي ايران يا تصر٠جزيرة خارك Ùˆ Øملات هوايي به هدÙ‌هايي در داخل خاك ايران بيشتر اعتقاد داشتم». هد٠اصلي آمريكا در Øملة نظامي به ايران تنها نجات گروگان‌ها نبود بلكه دو هد٠ديگر در اولويت قرار داشت:الÙ‌ـ اعادة Øيثيت جهاني آمريكا كه با پيروزي انقلاب اسلامي به شدت صدمه ديده بود؛(2)ب‌ـ شكستن ابهت ايران Ùˆ تضعي٠انقلاب اسلامي در صØنة منطقه‌اي Ùˆ بين‌المللي بويژه در اÙكار عمومي.برژينسكي در كتاب توطئه در ايران، صÙØÙ‡ 192 نقل مي‌كند كه كارتر در جلسة شوراي امنيت ملي آمريكا Ú¯Ùت «آبرو Ùˆ Øيثيت ملي ما به خاطر انقلاب اسلامي به خطر اÙتاده است»، Ùˆ اÙزود كه «انورسادات به او Ú¯Ùته است كه اعتبار Ùˆ موقعيت بين‌المللي آمريكا به علت سستي در اين كار (اقدام نظامي عليه ايران) لطمة شديدي خورده است».هاميلتون جردن رئيس كاركنان كاخ سÙيد در دوران كارتر در كتاب بØران مي‌نويسد: «اين كار (Øملة نظامي به ايران) مي‌توانست موجب اتكاء Ùˆ پشتگرمي جامعة جهاني باشد كه ترديدهايش نسبت به قدرت آمريكا هردم رو به اÙزايش داشت»(3)___________________1. توطئه در ايران، ص 188.2. برژينسكي در كتاب توطئه در ايران، در صÙØÙ‡ 197 مي‌گويد «اگر اين كار (عمليات نظامي) با موÙقيت انجام مي‌شد آمريكا يك بار ديگر زوربازوي خود را نشان مي‌داد»3. بØران، نوشتة هاميلتون جردن، ترجمه دكتر Øسين ابوترابيان، ص 257.