Ùصلنامه مطالعات تاريخي
شماره 30 Ùصلنامه مطالعات تاريخي ( ويژه نامه تسخير لانه جاسوسي آمريكا )به همت موسسه مطالعات Ùˆ پژوهشهاي سياسي منتشر شد . در اين شماره عناوين زير به چشم مي خورد : - نقش امام خميني در مديريت بØران گروگانگيري در لانه جاسوسي آمريكا - Ú¯Ùتگو با مهندس رضا سي٠اللهي- Ú¯Ùتگو با مهندس ابراهيم اصغرزاده- پيش زمينه هاي داخلي تسخير لانه جاسوسي آمريكا در ايران - بررسي پديده « جنبش دانشجويي» در ايران Ùˆ مباØثي در باره تسخير لانه جاسوسي آمريكا- شكست در بيابان ( برگرÙته از مجله تايم 5 مه 1980 )- بØØ« داغ در باره عمليات نجات در بيابان ( برگرÙته از مجله تايم 12 مه 1980 )- سه تن از شهداي لانه- تصر٠مجسمه آزادي ( Ú¯Ùتگو : مجيد ذوالÙقاري )- سند بدون شرØدر بخش سخن نخست اين شماره از Ùصلنامه چنين مي خوانيم :تصر٠سÙارت آمريكا در تهران به دست دانشجويان پيرو خط امام، تبلور Ù†Ùرت ملي ايرانيان از سياست‌هاي برون‌مرزي آمريكا بود؛ بلكه بالاتر؛ سقوط اين سÙارت‌خانه، واكنشي تاريخي به دست‌اندازي‌هاي 200 ساله جهان غرب به Ùرهنگ، سياست، مرز Ùˆ شخصيت ايران‌زمين Ù…Øسوب مي‌شود. اگر از اين منظر به Øادثه 13 آبان 1358 نگاه شود، مي‌توان Ú¯Ùت كه ساختمان‌ها Ùˆ Ù…Øوطة وسيع٠واقع شده در تقاطع روزولت- تخت‌جمشيد/ Ù…ÙØªØ - طالقاني، پيش از آن كه Ù…ØÙ„ اقامت ديپلمات‌هاي آمريكا Ùˆ بنا بر سنت سياسي، بخشي از خاك آن كشور در تهران Ù…Øسوب گردد، قبل از آن كه مركزي براي رÙت Ùˆ آمد اطلاعات سياسي منطقه Ùˆ ايران باشد، Ùˆ پيش از آن كه مكاني براي Øضور نيروهاي سازمان اطلاعاتي آمريكا براي ايجاد ارتباط با اÙراد Ùˆ رابطين خود به شمار آيد (كه همه اينها، كم‌وبيش، نانوشته Ùˆ ناپذيرÙته، عر٠سÙارت‌خانه‌داري به شمار مي‌رود) بارانداز كينه‌اي كهنه از دو سده تØقير Ùˆ تخÙي٠بوده است. آنان كه با كنش‌هاي جوامع آشنا هستند مي‌دانند كه دردي چنين متراكم، از آن٠هر جامعه‌اي باشد، نمي‌تواند تا ابد پشت سد زمان بماند. سرازير شدن اين Ù†Ùرت ملي در Ù…Øور مختصات Øركت‌هاي تاريخ امري طبيعي است.Ø·Ø±Ø Ù…ÙˆØ¶ÙˆØ¹ تصر٠سÙارت آمريكا از اين چشم‌انداز، به معناي عبور از مناسبات Ùˆ قوانين پذيرÙته شده ديپلماتيك نيست، بلكه تأكيد بر واكنش‌هاي قهري اجتماع در برابر سلطه بلندمدت دولت‌هاي زورمند بر ملت‌هاي ستم‌كشيده است. سياست‌ورزان خارجي، به ويژه در جهان غرب بنابر مشي آقا بالا سر دانستن خود هرگز به وارسي موضوع از اين منظر نپرداختند Ùˆ به اØتمال زياد نخواستند كه از اين رهگذر اشاره‌اي به Øقوق منكوب شده مردم ايران كنند. Ùˆ نيز Øكمرانان Øوزه تاريخ Ùˆ سياست آن جهان نيز، نتوانستند ريشه اقدامي كه در پاييز 1358 در پايتخت ايران رخ داد، شناسايي كنند. آن Ú†Ù‡ براي آنها مهم مي‌نمود، بهره‌مندي سياسي Ùˆ تبليغاتي عليه ايران از Ù‚Ùبَل اين اقدام «غيرديپلماتيك» بود. البته سال‌ها بعد مقامات آمريكا، بدون اشاره به علت Øقيقي تصر٠سÙارت‌خانه‌شان، با اعترا٠به مشاركت در طراØÙŠ Ùˆ اجراي كودتاي 28 مرداد 1332 خواستند به دخالت‌هاي گذشته خود در امور داخلي ايران اذعان كنند، اما آيا اين اعترا٠آمريكا، به عنوان وارث جهان غرب، مي‌توانست پاسخي قانع‌كننده براي چندين بار اشغال وطن، تقسيم ايران به مناطق تØت Ù†Ùوذ، تØميل قطعي، سيطره بر معادن Ù†Ùت، غارت ميراث باستاني، تØميل Øاكمان مستبد بيگانه‌خواه٠امتيازده Ùˆ دهها موارد ديگر كه هر كدام تنه‌اي مشابه يا پهن‌تر از كودتاي مورد اعترا٠دارند، باشد؟ قطعاً چنين نيست. ايالات متØده آمريكا Ù…Øصول تمدني است كه با كش٠راه‌هاي دريايي توسط پرتغالي‌ها، هلندي‌ها Ùˆ اسپانيايي‌ها Ùˆ Ù†Ùوذ به سرزمين‌هاي ناشناخته شروع شد، با پيدايش امپراتوري بريتانيا Ùˆ استعمار ممالك عقب‌مانده گسترش ياÙت، با انقلاب صنعتي عمق بخشيده شد، Ùˆ با دو جنگ جهاني اول Ùˆ دوم رÙته رÙته به دامن او اÙتاد.آمريكا ماترك همه تمدن غرب را به ارث برده است. سلطه سياسي Ùˆ پيشرÙت علم، همه آن نيست؛ Ù†Ùرت‌هاي تاريخي Ùˆ كينه‌هاي كهن بخش ديگري از آن است.