با گذشت 30 سال از پيروزي انقلاب اسلامي واقعه تسخير لانه جاسوسي همچنان در كانون توجه بسياري از كارشناسان و علاقه‌مندان به نهضتهاي ضد استكباري و ضد استعماري قرار دارد.
تسخير لانه جاسوسي Ù€ كه از سوي امام راØÙ„ «انقلاب دوم» لقب گرÙت Ù€ جايگاهي رÙيع در تاريخ معاصر ايران دارد، زيرا اين رويداد در قطع ريشه‌هاي امپرياليسم از ايران Ùˆ پايان سلطه قدرتمندانه آن از سرزمين‌مان نقش مهمي داشت. در واقع اشغال 444 روزه سÙارت آمريكا در تهران باعث شد تا يكي از اهدا٠اوليه انقلاب اسلامي، يعني مقابله با گسترش Ù†Ùوذ آمريكا در كشور هرچه بيشتر تØقق يابد، بنابراين مي‌توان Ú¯Ùت انقلاب اسلامي كه خود ريشه وابستگي به آمريكا را Ù€ با سرنگوني رژيم طاغوت Ù€ از بن كنده بود، با انقلاب دوم، پرچم استقلال سياسي خود را بلندتر براÙراشت Ùˆ مبارزه‌طلبي با آمريكا را يك گام ديگر جلو برد. به تعبيري ديگر با پيروزي انقلاب اسلامي، استبداد Ùˆ با تسخير سÙارت آمريكا، استعمار از ايران ريشه‌كن شد.
علل تسخير سÙارت
به طور خلاصه مي‌توان در ØªØ´Ø±ÙŠØ Ø¯Ù„Ø§ÙŠÙ„ اشغال لانه جاسوسي به عوامل زير اشاره كرد:
الÙ) تصر٠444 روزه سÙارت آمريكا، Øاصل دخالت‌هاي 25 ساله آمريكا در ايران بود كه از دهه 30 به بعد Ùˆ با تضعي٠قدرت انگلستان پس از جنگ جهاني دوم، نقش پررنگ‌تري در كل منطقه خاورميانه پيدا كرده بود. واقعه كودتاي 28 مرداد 1332 كه باعث بازگشت شاه به قدرت شد، توطئه ننگيني بود كه هيچ‌گاه از ØاÙظه تاريخ ملت مسلمان ايران پاك نشد. پس از آن نيز آمريكا با تداوم Øمايت از شاه Ùˆ تقويت او به عنوان يك ديكتاتور وابسته، تلاش كرد تا امكان سرنگوني رژيم پهلوي را به Øداقل برساند.
در همين زمينه آمريكا با همكاري اسرائيل، ساواك را به عنوان يكي از مخوÙ‌ترين سازمان‌هاي اطلاعاتي جهان، راه‌اندازي Ùˆ براي سركوب انقلابيون ايران تلاش بسياري كرد Ùˆ همچنين با اجراي طرØ‌هاي سياسي، اقتصادي Ùˆ نظامي، وابستگي ايران را به آمريكا اÙزايش داد. بر اين اساس، تسخير لانه جاسوسي، واكنش طبيعي به 25 سال توهين Ùˆ تØقير ملت ايران بود.
ب) به دنبال پيروزي انقلاب اسلامي، آمريكا كه از اين واقعه زخم خورده بود، به علت تهديد مناÙعش در ايران تلاش مي‌كرد تا با اين پديده مقابله كند. به همين دليل، برنامه‌ها Ùˆ نقشه‌هايي را كه اسناد سÙارت گواه آن است به اجرا درآورد. با تصر٠جاسوس‌خانه آمريكا، اين تلاش‌ها ناكام ماند. تسخير لانه جاسوسي براي مقابله با سنگ‌اندازي‌هاي آمريكا در برابر Øركت رو به جلوي انقلاب اسلامي اقدام پيشگيرانه بود.
ج) چند ماه قبل از Øمله به سÙارت آمريكا، دولت كارتر به بهانه معالجه پزشكي به شاه اجازه ورود به اين كشور را داده بود. ملت ايران كه هنوز خاطره كودتاي 28 مرداد 1332 Ù‡ . Ø´ را به ياد داشت، اين عمل را مقدمه‌اي براي طرØ‌ريزي يك توطئه جديد در سرنگوني جمهوري اسلامي دانست. در اين ميان تسخير لانه جاسوسي واكنشي به اين اقدام مداخله‌جويانه آمريكا Ùˆ اقدامي بازدارنده براي مقابله با هرگونه توطئه ضد نظام بود.
د) با توجه به مشي غير انقلابي Ùˆ مماشات گونه دولت موقت كه موجب دلسردي مردم Ùˆ نيروهاي انقلابي شده بود، اشغال سÙارت خانه آمريكا باعث مي‌شد تا دولت موقت در تنگنا قرار بگيرد Ùˆ استعÙا دهد Ùˆ با استعÙاي اين دولت، زمينه براي روي كار آمدن Ùˆ قدرت گرÙتن نيروهاي انقلابي Ùˆ ارزشي Ùراهم شود. همچنين اين اقدام، گروههاي Ú†Ù¾ را نيز كه خود را ضد امپرياليست مي‌دانستند، خلع Ø³Ù„Ø§Ø ÙƒØ±Ø¯ Ùˆ به عقب راند.