دانشجويان پيرو خط امام، تنها نيرويي بودند كه در كنار برخي نيرو‌هاي انقلابي كه در شوراي انقلاب Ùˆ نهاد‌هاي انقلابي مستقر بودند، يك تنه در برابر تهاجمات Ùˆ كارشكني‌هاي آمريكا Ùˆ همÙكران داخلي آنها Ùˆ به ويژه قطب‌زاده Ùˆ بني‌صدر Ùˆ نيز جريان‌هاي انØراÙÙŠ سياسي، ايستادگي كردند Ùˆ پس از تسخير سÙارت تلاش كردند تا با پيروي از رهنمود‌هاي امام راØÙ„ØŒ نهايت سعي خود را براي استيÙاي Øقوق ملت ايران Ùˆ بازگرداندن شاه مخلوع Ùˆ اموال به يغما رÙته‌ي كشور، به كار بگيرند. پس از اشغال لانه‌ي جاسوسي آمريكا، دانشجويان به سرعت نسبت به سازماندهي خود اقدام كردند. اين سازماندهي به Ø´Ø±Ø Ø²ÙŠØ± بود:
«همه‌ي تصميمات اصلي را شوراي مركزي مي‌گرÙت. اين نهاد متشكل از پنج نماينده، از چهار دانشگاهي كه در اشغال سÙارت شركت داشتند Ùˆ آقاي موسوي خوئيني‌ها بود.
پس از شوراي مركزي 6 كميته‌ي Ùرعي قرار داشت. كميته‌ي عمليات، مسايل امنيتي داخل سÙارت را اداره مي‌كرد؛ كميته‌ي اسناد، مسؤوليت ترجمه، اÙشا Ùˆ انتشار اسناد به دست آمده Ùˆ بازسازي شده را برعهده داشت؛ كميته‌ي خدمات، غذا Ùˆ ساير ملزومات اساسي را تهيه مي‌كرد؛ كميته‌ي اطلاعات مسؤول اطلاعات Ùˆ امنيت بود؛ كميته‌ي امور گروگان‌ها نيز با كليه‌ي مسايل مربوط به گروگان‌ها سر Ùˆ كار داشت.
هر يك از اعضاي شوراي مركزي، بايد از طريق جلسات مداوم كه هر Ù‡Ùته يكبار برگزار مي‌شد، نظرات دانشگاه خود را جمع‌آوري مي‌كرد. در اين جلسات، پرسش‌هايي درباره‌ي مسايل داخلي يا خارجي Ù…Ø·Ø±Ø Ùˆ درباره‌ي آنها تصميم‌گيري مي‌شد. به هر يك از دانشگاه‌ها، Ù…Øلي در داخل سÙارت اختصاص داده شده بود. برادران Ùˆ خواهران در دو گروه روي زمين مي‌نشستند Ùˆ درباره‌ي مسايل جاري بØØ« Ùˆ تبادل نظر مي‌كردند.»
دانشجويان پيرو خط امام، به دنبال اشغال سÙارت آمريكا، با هماهنگي Ùˆ نظارت امام، دست به انتشار اطلاعيه‌هاي متعددي زدند كه در آنها به ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù…ÙˆØ§Ø¶Ø¹ØŒ بيان وقايع مختل٠و موضعگيري در مورد مسايل روز پرداختند.
يكي از دانشجويان پيرو خط امام در ØªÙˆØ¶ÙŠØ ØªÙاوت Øركت دانشجويان پيرو خط امام با ديگر اقدامات مشابه، كه از سوي گروه‌هاي ديگر Ùˆ بخصوص گروه‌هاي Ú†Ù¾ انجام مي‌شد، مي‌گويد:‌
«Øركتي كه دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، در اشغال سÙارت آمريكا در سال 58 انجام دادند، از جهت نوع Øركت، Øركت تازه‌اي نبود. چون پيش از آن، يك بار اقدام مشابهي توسط گروه‌هاي چپ، انجام شده بود Ùˆ اÙشا‌گري‌هايي هم انجام شده بود. اما آنچه باعث شد، Øركت دانشجويان مسلمان به عنوان يك Øركت بزرگ Ùˆ انقلاب دوم، از جانب شخص Øضرت امام، Ù…Ø·Ø±Ø Ø´ÙˆØ¯ØŒ صورت Øركت نبود، بلكه شكسته شدن بت آمريكا به Ù„Øاظ سياسي بود. البته صر٠Øمله به سÙارت آمريكا Ùˆ تصر٠آن نمي‌توانست به شكسته شدن بت آمريكا منجر شود. چيزي كه باعث شد اين بت شكسته شود، عنصر بت‌شكن بود... در واقع Øضور Ùˆ نقش Øضرت امام، به عنوان رهبر انقلاب اسلامي، در تأييد اقدام دانشجويان بود، كه آن را به يك اقدام ويژه Ùˆ ممتاز در تاريخ انقلاب تبديل كرد.»
به دنبال تصر٠سÙارت، كارهاي مختلÙÙŠ از سوي دانشجويان آغاز شد. آنان كه با تبليغات رسانه‌اي Ùˆ پرØجم آمريكايي‌ها Ùˆ طرÙداران‌شان مواجه شده بودند، به منظور ارائه‌ي تصويري درست از وضعيت Øاكم بر سÙارت Ùˆ نيز ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù…ÙˆØ§Ø¶Ø¹ خود، در همان ابتدا از سÙراي كشور‌هايي مانند: سوريه، الجزاير، Ùرانسه Ùˆ سوئد دعوت كردند تا از سÙارت بازديد نمايند.
اقدام ديگري كه در همان Ù‡Ùته‌هاي اول انجام شد، آزادي گروگان‌هاي زن Ùˆ سياه‌پوستي بود كه در جاسوسي بر ضد ايران شركت نداشتند. اين اقدام كه بنا بر دستور امام انجام شد، شگرد‌هاي تبليغاتي در برابر غرب بود، تا با طرÙداري نمادين از زنان Ùˆ سياه‌پوستان آمريكايي، به اين نكته اشاره شود كه در آمريكا، هنوز جنسيت Ùˆ رنگ پوست دليلي براي تبعيض است. دانشجويان قبل از آزادي اين عده، به منظور آشنا ساختن آنان با واقعيت ايران، Ùيلم‌هايي از انقلاب Ùˆ جنايات شاه را برايشان به نمايش مي‌گذارند Ùˆ به غير از چند Ù†Ùر از زن‌ها Ùˆ سياه‌پوستان، كه مظنون به جاسوسي بودند، بقيه را آزاد مي‌كنند.
به هر Øال، مسلّم آنكه مهمترين هد٠دانشجويان آن بود كه آمريكايي‌ها را متقاعد كنند به خاطر رنج‌هايي كه ايران از سوي دولت آمريكا متØمل شده، ØÙ‚ دارند ديپلمات‌هاي آمريكايي را به گروگان بگيرند. هر چند كه به نظر مي‌رسد، تبليغات مسموم دولت آمريكا Ùˆ Ùضاي سنگين رسانه‌اي، مانع از رسيدن اين پيام به گوش مردم آمريكا شده باشد.
دانشجويان پيرو خط امام، در جريان ادامه‌ي Ùعاليت‌هاي خود، تلاش گسترده‌اي را براي مطالعه، طبقه‌بندي Ùˆ انتشار اسناد لانه‌ي جاسوسي آغاز كردند. در جريان انتشار اين اسناد، اطلاعات Ùراواني در ارتباط با شخصيت‌هاي ليبرال Ù€ كه در ميان نيرو‌هاي انقلابي Ù†Ùوذ كرده بودند Ù€ به دست آمد. دانشجويان انقلابي، باز هم براي تعيين تكلي٠به امام مراجعه كردند:
«امام از ايشان خواستند، هر Ú†Ù‡ پيدا شده، بدون ملاØظه‌ي اينكه درباره‌ي Ú†Ù‡ كسي است، اÙشا شود Ùˆ Ùرمودند، خود به دقت اوضاع را دنبال مي‌كنند.»
دانشجويان با وجود آنكه در زمينه‌ي امور اطلاعاتي Ùˆ كش٠رمز اسناد پيچيده تجربه‌ي Ùراواني نداشتند، اما همان‌طور كه از مجموعه‌ي كتب منتشره Øاوي اسناد سÙارتخانه برمي‌آيد، به خوبي از عهده‌ي اين كار برآمدند. آنان همچنين، سعي داشتند تا اصولي را در جريان اÙشا‌گري‌هاي خود رعايت كنند. معصومه ابتكار در اين باره مي‌گويد:
«ما نام اÙرادي را كه تماس مستقيم با آمريكا نداشتند، Øذ٠مي‌كرديم. در واقع، تنها نام اÙرادي اÙشا مي‌شد كه در خيانت به كشور خود، دست داشتند. مسلماً نمي‌خواستيم Øيثيت Ùˆ شهرت اÙراد را لكه‌دار كنيم. بسيار مراقب بوديم نام اÙراد را تنها به واسطه‌ي ذكر در اسناد مختل٠اعلام نكنيم. مگر اينكه دليل روشن Ùˆ غير‌قابل انكاري موجود باشد.»
شايد بتوان شاخص‌ترين Ùردي را كه ماهيت وي، به دنبال اÙشاگري دانشجويان، اÙشا شد عباس امير‌انتظام Ù€ سخنگوي دولت موقت Ù€ دانست كه به دنبال برگزاري Ù…Øاكمه، به Øبس ابد Ù…Øكوم شد.
اÙشا‌گري‌هاي دانشجويان، اثرات سياسي Ùˆ اجتماعي گسترده‌اي به دنبال داشت. ملت هر روز بيش از پيش متوجه مي‌شد كه استراتژي آمريكا، كمك به Ù†Ùوذ Ùˆ پيشرÙت طرÙداران غرب، براي انØرا٠انقلاب از مسير خود است. در واقع اÙشاي اسناد، آموزشي مهم Ù€ گرچه مختصر Ù€ در مورد سياست قدرت‌هاي بين‌المللي بود Ùˆ مردمي را كه قبل از انقلاب از هرگونه اطلاعات Ù…Ùيد سياسي Ù…Øروم بودند، بيدار مي‌كرد.
مسلّم بود كه اين اÙشا‌گري، موجب شد تا كساني كه خود را در معرض خطر مي‌ديدند، براي مقابله با روند موجود به دست Ùˆ پا بيÙتند. آقاي موسوي خوئيني‌ها مي‌گويد:‌
«... عده‌اي به مخالÙت برخاستند Ùˆ از آن جمله، بني‌صدر كه هم با اصل قضيه مخال٠بود Ùˆ هم با اÙشاي اسناد، Ùˆ اصرار داشت كه بايد اين اسناد در اختيار شوراي انقلاب قرار گيرد... ما كه Ùشار‌ها را رو به اÙزايش ديديم، خدمت Øضرت امام (ره) در قم رسيديم Ùˆ كسب تكلي٠كرديم Ùˆ ايشان Ú¯Ùتند: «اسناد را به هيچ كس Ùˆ هيچ مقامي تØويل ندهيد Ùˆ خودتان آنها را منتشر كنيد.» Ùˆ ضمناً يك ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ùˆ يك توصيه‌اي نيز Ùرمودند. ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø§ÙŠÙ† بود كه Ùرمودند: «اين مطالبي كه شما از طريق اسناد به دست آورده‌ايد، من قبلاً در مورد اين آقايان [مقصود سران نهضت آزادي بود] مي‌دانستم. اينها در پاريس هم كه پيش من آمدند Ùˆ يا در آنجا بودند، مطالبي مي‌گÙتند كه همين چيز‌هايي است كه شما از اين اسناد استÙاده مي‌كنيد. اين آقايان، ØرÙشان اين بود كه ما براي ادامه‌ي Øيات Ùˆ اداره‌ي كشور يا بايد به سمت شوروي برويم Ùˆ يا به سمت آمريكا وليكن با توجه به تجربه‌اي كه از شوروي‌ها در Øمايت از دوستانشان Ùˆ سپس دست برداشتن از Øمايت آنها وجود دارد، ما بايد به دامن آمريكا بچسبيم Ùˆ اين، نوع تÙكر اين آقايان بود. اما توصيه‌اي كه Ùرمودند اين بود كه سعي كنيد در اÙشاگري‌ها جوري اين آقايان را لجن‌مال نكنيد، كه ديگر نتوانيم از وجود آنها استÙاده كنيم.»
در جريان بررسي اسناد Ùˆ مدارك سÙارت، همچنين مشخص مي‌شود آمريكايي‌ها كه، به دنبال اشغال سÙارت، ادعاي نقض قوانين بين‌‌المللي را داشته‌اند، خود به Ù†Øوي گسترده قوانين Ùˆ مقررات بين‌المللي را نقض كرده بودند. به عنوان مثال، مهرهاي تقلبي ويزاي ورود Ùˆ خروج Ùرودگاه‌هاي كشور‌هاي اروپايي، آسيايي، Ø¢Ùريقايي Ùˆ آمريكاي لاتين را براي خود آماده كرده بودند. آنان همچنين هزاران گذرنامه‌ي تقلبي را با نام Ùˆ مليت‌هاي مختلÙØŒ براي كارمندان خود آماده مي‌كردند.
اسناد سÙارت، همچنين از دخالت‌هاي آمريكا در امور داخلي ايران Ù€ به منظور بي‌ثبات كردن انقلاب Ù€ خبر مي‌داد. به عنوان مثال، سازمان سيا، از طريق عراق، به ناآرامي‌هايي كه در اوايل انقلاب در كردستان جريان داشت، دامن مي‌زد. در بخش بعد، به اسناد سÙارت آمريكا نگاه دقيق‌تر Ùˆ جدي‌تري خواهيم داشت.
مسأله‌ي ديگري كه دانشجويان پيرو خط امام با آن مواجه بودند، هيأت‌هاي مختل٠مذاكره‌كننده‌اي بودند كه در پوشش‌هاي مختلÙÙŠ اعم از: هيأت‌هاي رسمي، خبرنگاران، كشيش Ùˆ كارمندان صليب سرخ به سÙارت مراجعه مي‌كردند. اين گروه‌ها به بهانه‌هاي مختل٠سعي مي‌كردند، در هنگام ملاقات با دانشجويان، پيشنهاد معامله، مذاكره يا Øتي تباني به آنها بدهند. معصومه ابتكار، در خاطرات خود از دوران اشغال لانه‌ي جاسوسي، كه تنها سند مكتوبي است كه تاكنون از سوي دانشجويان شركت‌كننده در واقعه‌ي «انقلاب دوم» منتشر شده، از تلاش‌هاي هنري پرشت Ù€ مسؤول دÙتر ايران در وزارت خارجه آمريكا Ù€ براي مذاكره با دانشجويان، خبر مي‌دهد كه هر شب به سÙارتخانه‌ زنگ مي‌زد Ùˆ تلاش مي‌كرد تا دانشجويان را به صØبت با خود ترغيب كند. علي‌رغم بي‌اعتنايي اكثر دانشجويان، مشخص مي‌شود كه:
«صØبت تلÙني يكي از دانشجويان با پرشت Ùˆ ساير آمريكايي‌هايي كه با سÙارت تماس مي‌گيرند، بيش از Øد طول مي‌كشد... بعداً يكي دو Ù†Ùر از دانشجويان، تلÙنخانه را تغيير داده، در نهايت در اسÙند ماه، ترديد‌ها برطر٠شد. يك روز ØµØ¨Ø Ù¾Ø§ÙƒØªÙŠ را... ياÙتيم. در داخل اين پاكت، نامه‌ي دست‌نويس Ùˆ بدون نام يكي از دانشجويان قرار داشت. وي اعترا٠كرده بود، به طور مرتب، با مقامات آمريكايي مكالمه‌ي تلÙني داشته Ùˆ طي آن اطلاعاتي درباره‌ي ديدگاه دانشجويان، شرايط Ùˆ Ù…ØÙ„ نگهداري گروگان‌ها Ùˆ ساير اطلاعاتي كه به نظر او استراتژيك نبوده، در اختيار آمريكايي‌ها قرار داده است. وي تأكيد كرده بود، كه به شدت متأثر Ùˆ پشيمان است... ولي هيچ اشاره‌اي به دلايل يا انگيزه‌هاي اين كار Ùˆ يا پاداشي كه وي را به Ùروختن اصول Ùˆ دوستانش وسوسه كرده بود، نداشت... به دليل عذر‌خواهي او، شوراي مركزي تصميم گرÙت هويتش را پنهان نگهدارد Ùˆ هيچ اقدامي عليه وي انجام ندهد.»
پس از مدتي هيأتي از نمايندگان كنگره‌ي آمريكا، به سرپرستي جورج هانسن، به ايران مي‌آيند Ùˆ دانشجويان با اين استدلال كه آنان نمايندگان ملت Ùˆ نه دولت آمريكا هستند، اين اÙراد را مي‌پذيرند. اما هانسن نيز درصدد برمي‌آيد تا به طور Ù…Øرمانه، با برخي دانشجويان صØبت كند، ولي آنان اعلام مي‌كنند كه دولت آمريكا جنايت‌هاي بي‌شماري در ايران انجام داده Ùˆ بايد بهاي آن را بپردازد.
در اوايل اسÙند‌ماه Ùˆ به دنبال سÙر كميسيون Øقيقت‌ياب سازمان ملل به تهران، Ùشار‌هاي‌ آمريكا Ùˆ ليبرال‌هاي داخلي به ويژه قطب‌زاده Ùˆ بني‌صدر براي تØويل گرÙتن گروگان‌ها از دانشجويان تشديد مي‌شود. آنان كه با گروگان‌گيري مخال٠بودند، براي آزاد‌سازي گروگان‌ها Ùˆ انتقالشان به دولت، نهايت تلاش خود را انجام مي‌دهند، اما دانشجويان از استراتژي‌ واقعي كميسيون سازمان ملل، كه توسط آمريكا تدوين شده بود، آگاه مي‌شوند.
«كميسيون شرط ارائه‌ي گزارش را در مورد مصائبي كه به ملت ايران از ناØيه‌ي آمريكا رÙته، بستري كردن گروگان‌ها براي بررسي كامل سلامت آنها مي‌دانست. اين شرط به دنبال گزارش‌هاي نادرست همين كميسيون، درباره‌ي وضع نامناسب سلامتي گروگان‌ها گذاشته شد. گروگان‌ها پس از بستري شدن، به دستان «امني» سپرده شده Ùˆ آزاد مي‌شدند.»
به هر Øال، موضع‌گيري هوشمندانه‌ي امام(ره)ØŒ موضع دانشجويان را در برابر ليبرال‌هايي همچون قطب‌زاده Ùˆ بني‌صدر تقويت كرد. ايشان Ùرمودند، در صورتي كه اعضاي كميسيون مواÙقت كنند قبل از ترك تهران نظرات خود را درباره‌ي جنايات آمريكا Ùˆ شاه منتشر كنند، به آنان اجازه داده مي‌شود تا با همه‌ي گروگان‌ها ديدار كنند. همين شرط باعث شد تا كميسيون، دست خالي ايران را ترك كند.
در جريان همين كشمكش‌ها، دانشجويان به كار‌هاي مهمتري نيز اشتغال داشتند. آنان تلاش مي‌كردند تا با مصاØبه با رسانه‌هاي گوناگون داخلي Ùˆ خارجي، اهدا٠خود را از اشغال سÙارت به درستي تعيين كنند. هر چند كه رسانه‌هاي آمريكايي، با ØØ°Ù Ùˆ تقطيع Ú¯Ùته‌هاي دانشجويان، تلاش مي‌كردند تا آنچه را كه خود مي‌پسندند به مردم آمريكا برسانند Ùˆ بدون اشاره به انگيزه‌هاي دانشجويان از اشغال سÙارت، از ابتدا آنها را كمونيست Ùˆ سپس يك عده متعصب مذهبي معرÙÙŠ كنند.
كار مهم ديگر دانشجويان، برگزاري كنÙرانس جهاني «نهضت‌هاي آزادي‌بخش» در تهران بود كه از 14 تا 20 دي ماه 1358 با Øضور 16 گروه از خاورميانه، Ø¢Ùريقا Ùˆ آمريكاي لاتين در تهران برگزار شد. اهدا٠اصلي اين كنÙرانس عبارت بودند از: اول، شناسايي ماهيت غير‌انساني امپرياليسم آمريكا Ùˆ اÙشاي رÙتار جنايتكارانه‌ي او؛ دوم، آشنايي مهمانان با جمهوري اسلامي ايران Ùˆ سوم، تبادل نظر Ùˆ مبادله‌ي اطلاعات در مورد مسايل مورد علاقه‌ي جنبش‌ها.
دانشجويان پس از برگزاري اين كنÙرانس، دست به اقدام مهم‌تري زدند Ùˆ نمايندگان سازمان‌هاي مردمي آمريكا را براي بازديد به ايران دعوت كردند. سرانجام اعضاي اين هيأت 50 Ù†Ùره، از صنو٠و گروه‌هاي مختل٠نژادي، مذهبي Ùˆ قومي آمريكا، براي آنكه داستان را از زبان دانشجويان بشنوند، به ايران آمدند Ùˆ با بØØ« Ùˆ Ú¯Ùت‌وگو با دانشجويان از بهشت‌زهرا، مناطق Ùقير‌نشين اطرا٠تهران Ùˆ زندان اوين Ùˆ سÙارت بازديد كرده Ùˆ با برخي مقامات انقلابي نيز Ú¯Ùت‌وگو مي‌كنند. جالب آنكه رسانه‌هاي آمريكايي، هيچ گزارشي در اين مورد منتشر نمي‌كنند.
به دنبال Øمله‌ي نظامي آمريكا به طبس، به بهانه‌ي آزادي گروگان‌ها، دانشجويان به سرعت واكنش نشان داده Ùˆ گروگان‌ها را به گروه‌هاي چهار Ù†Ùره تقسيم Ùˆ آنها را در شهر‌هاي مختلÙØŒ پراكنده مي‌نمايند تا توطئه‌هاي مشابه آمريكا با شكست مواجه شود. نگرش ديني Ù€ معنوي دانشجويان به اين واقعه Ùˆ عبرت‌هاي آن، از پيام آنان در مورد واقعه‌ي طبس مشخص است. در بخشي از پيام دانشجويان پيرو خط امام، به مناسبت واقعه‌ي طبس آمده است:‌
«و بدين‌سان، خداوند پرندگان ابابيل را Ùرستاد تا ريگ‌هايي را كه در منقار داشتند بر سر متجاوزين بريزند Ùˆ آنان همچون برگ‌هاي خزان بر زمين ريختند... Ùˆ اراده‌ي خدا بر اين قرار گرÙت كه كعبه، آسيبي نبيند تا منبع الهام Ùˆ الگوي نوع بشر باشد.»
دانشجويان همچنين به دنبال اين واقعه، نامه‌اي را كه از سوي يكي از طرÙداران انقلاب اسلامي در آمريكا درياÙت كرده بودند، به طور رسمي Ùاش كردند. نويسنده‌ي اين نامه كه در تهران زندگي كرده بود، با رنج‌هاي مردم ايران آشنا شده Ùˆ از رژيم شاه Ù†Ùرت پيدا كرده بود Ùˆ اطلاعاتي را كه از يكي از اÙسران امنيتي اسرائيلي به دست آورده بود، براي اطلاع دانشجويان ارسال كرده بود. در اين نامه، جزئياتي در مورد Øمله‌ي طبس Ùˆ كودتاي نوژه اÙشا شده بود.
به دنبال آغاز به كار مجلس شوراي اسلامي در خرداد 1359ØŒ امام تعيين تكلي٠گروگان‌ها را به مجلس سپردند، اما بنا بر اصرار امام، تا زماني كه مجلس شوراي اسلامي تكلي٠گروگان‌ها را روشن كند، در اختيار دانشجويان بودند. تصميم‌گيري مجلس در مورد گروگان‌ها به دنبال تجاوز عراق به ايران Ù€ تا مهر‌ماه Ù€ به تعويق اÙتاد. طي اين مدت، دانشجويان زيادي از ميان دانشجويان پيرو خط امام به جبهه‌ها شتاÙتند Ùˆ برخي از آنان نيز به شهادت رسيدند.
به دنبال ارائه‌ي شرايط امام براي آزادي گروگان‌ها كه قبلاً بيان شد، در آبان ماه 1359ØŒ 48 ساعت قبل از انتخابات رياست جمهوري آمريكا، كميسيون ويژه‌ي مجلس براي بررسي وضعيت گروگان‌ها Ø·Ø±Ø Ù…ÙˆØ±Ø¯ نظر خود در اين مورد را به تصويب رساند. اين Ø·Ø±Ø ÙƒÙ‡ براساس شرايط امام به تصويب رسيده بود، در زماني Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯ كه كارتر نتواند از آن به Ù†Ùع خود استÙاده كند Ùˆ ناتواني وي در ØÙ„ مسأله‌ي گروگان‌گيري، بيش از پيش آشكار شود. علاوه بر اين، تنظيم جزئيات Ø·Ø±Ø Ù…Ø°ÙƒÙˆØ± نيز به درازا كشيد Ùˆ در نهايت گروگان‌ها در نخستين ساعات رياست جمهوري ريگان، آزاد شدند Ùˆ دموكرات‌ها نتوانستند در آخرين ساعات Øضور خود در كاخ سÙيد نيز از اين مسأله، بهره‌برداري سياسي كنند.
دانشجويان در جريان اجراي Ùرايند مذكور در مجلس Ùˆ نيز عقد قرارداد الجزاير، دخالت داده نشدند Ùˆ تنها پس از تكميل همه‌ي كارها، بهزاد نبوي Ù€ از سوي دولت شهيد رجايي‌ Ù€ با دانشجويان ملاقات كرد Ùˆ از آنان پرسيد كه درباره‌ي تواÙÙ‚ الجزاير Ú†Ù‡ نظري دارند. ولي چون قبلاً همه‌ي تصميم‌ها اتخاذ شده بود، دانشجويان در پاسخ تنها لبخند مي‌زنند.
معصومه ابتكار درباره‌ي موضع‌گيري دانشجويان پيرو خط امام، درباره‌ي مذاكرات مجلس و قرار‌داد الجزاير مي‌گويد:‌
«بسياري از ما، از شيوه‌ي اجراي شرايط مجلس توسط دولت ناخشنود بوديم. برخي ديگر راهبرد‌هاي كلي را تأييد مي‌كردند، ولي انتقاداتي درباره‌ي جزئيات آن داشتند. اما به طور كلي، اØساس مي‌كرديم تا زماني كه امام Ùˆ مجلس از اين Ùرايند آگاه باشند Ùˆ آن را تأييد كنند، هيچ امري بر Ø®Ù„Ø§Ù Ù…ØµØ§Ù„Ø Ù…Ù„Øª امضا نخواهد شد. راز اين اعتماد در شخصيت امام Ùˆ شيوه‌ي سياست‌گذاري ايشان نهÙته بود.»
به دنبال آزادي گروگان‌ها، 300 دانشجوي پيرو خط امام كه در مناطق مختل٠كشور پراكنده شده بودند Ùˆ به جنگ يا تØصيل اشتغال داشتند، براي آخرين بار گردهم مي‌آيند Ùˆ برخي از آنان ايده‌ي تشكيل يك سازمان رسمي يا Øزب سياسي به نام «دانشجويان مسلمان پيرو خط امام» را Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÙŠâ€ŒÙƒÙ†Ù†Ø¯Ø› ولي اين ايده در اقليت قرار مي‌گيرد Ùˆ كنار گذاشته مي‌شود. خانم ابتكار دلايل اين انØلال را چنين ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù…ÙŠâ€ŒØ¯Ù‡Ø¯:‌
«نمي‌خواستيم راه اØزاب سياسي را كه به تدريج از اهدا٠اوليه‌ي خود منØر٠شدند Ùˆ در نهايت براي مناÙع Øقير خود، عليه مناÙع مملكت اقدام كردند، دنبال كنيم. دانشجويان مسلمان پيرو خط امام، برخلا٠رويه‌ي گروه‌هاي سياسي، توانستند اعتماد بدون قيد Ùˆ شرط ملت را جلب كنند. اين جنبشي مقدس بود، ولي آيا كسي مي‌توانست آينده را تضمين كند؟ علاوه بر اين... ما تنها به يك دليل نيروهايمان را متØد ساختيم. اجراي تعهدي كه به انقلاب Ùˆ ملت داريم. نه چيزي ديگر. جنبش ما مقدس بود. مقدس به اين معنا كه هيچ انگيزه‌ي دنيوي نداشتيم... بلكه آرزوهاي آرمان‌گرايانه‌ي ما بر سعادت Ùˆ رÙاه هم ميهنان‌مان استوار بود.»
آخرين بيانيه‌ي دانشجويان پيرو خط امام Øاوي تصميم نهايي آنان است:
«ما بايد در جبهه‌هاي جنگ، بازسازي كشور Ùˆ كلاس‌هاي درس به ملت بپيونديم... دانشجويان از ابتدا Ùرزندان اين ملت به شمار آمده Ùˆ هرگز عضوي جدا نبوده‌اند. اكنون كه وظيÙه‌ي خود را انجام داده‌ايم به آغوش ملت باز مي‌گرديم.»
در پايان مي‌توان رويكرد دانشجويان تسخير‌‌كننده‌ي سÙارت را به Ø´Ø±Ø Ø²ÙŠØ± خلاصه كرد: اشغال لانه‌‌ي جاسوسي اقدامي در اعتراض به پناه دادن شاه خائن، تبليغات نادرست آمريكا Ùˆ Øمايت از ضد انقلاب Ùراري، توطئه‌ها Ùˆ دسيسه‌هاي كاخ سÙيد در مناطق مختل٠كشور Ùˆ همچنين تلاش براي تثبيت جريان‌هاي طرÙ‌دار امام در كل كشور بود. بايد Ú¯Ùت كه دانشجويان در رسيدن به اهدا٠خود موÙÙ‚ بودند Ùˆ تداوم جريان پرخروش انقلاب اسلامي نتيجه‌ي اين موÙقيت است.
۱ . معصومه ابتكار، تسخير، اطلاعات، 1379 صص 268ـ269.
Û² . اشاره به Øمله‌ي چريك‌هاي Ùدايي خلق به سÙارت آمريكا؛‌ جهت كسب اطلاعات بيشتر به روزنامه‌ي كيهان، مورخ 25/11/57 مراجعه شود.
Û³ . اميررضا ستوده Ùˆ Øميد كاوياني، بØران 444 روزه در تهران، مؤسسه نشر Ùˆ تØقيقات ذكر، تهران 1379 صص 114Ù€115.
۴ . معصومه ابتكار، همان، ص 113.
۵ . همان، ص 117.
۶ . همان، ص 124.
۷ . همان، ص 132.
۸ . همان، ص 134.
۹ . همان، ص 139.
Û±Û° . Øجة‌الاسلام موسوي خويني‌ها، متن سخنراني‌، «لانه جاسوسي چگونه تسخير شد» ابرار، 9/8/79.
۱۱ . معصومه ابتكار، همان، ص 144.
۱۲ . همان، ص 135.
۱۳ . همان، صص 165ـ 166.
۱۴ . همان، ص 169.
۱۵ . همان، صص 179ـ180.
۱۶ . كيهان، مورخ 14/10/58.
۱۷ . همان، 22/10/58.
۱۸ . همان، 6/2/59.
۱۹ . معصومه ابتكار، همان، صص 297ـ299.
۲۰ . همان، ص 319.
۲۱ . همان، ص 323.
۲۲ . همان، ص 325.
۲۳ همان.