استيصال «سيا» در مواجهه با انقلاب اسلامي
بررسي سياستهاي آمريكا در تØولات سال‌هاي 56 Ùˆ 57ØŒ نشان‌دهنده استمرار سياستهاي كلي آمريكا در جهان، به ويژه در خاورميانه است؛ به عبارت ديگر، هد٠آمريكا ØÙظ وضع موجود Ùˆ مقابله با هر نوع Ùعاليت انقلابي بود. از اين رو، ØÙظ ايران در چارچوب زنجيرة امنيتي غرب، ‌جلوگيري از سقوط شاه Ùˆ Øمايت از شخص وي مهم‌ترين هد٠امريكا در اين دوران به شمار مي‌آمد Ùˆ تا وقتي كه شاه قادر به ØÙظ ايران در چارچوب زنجيرة اتØاد غرب Ùˆ ØÙظ مناÙع امريكا در منطقه بود، امريكا براي بقاي او Ùˆ رويارويي با Øركتهاي انقلابي تلاش مي‌كرد. هنگامي كه Øكومت پهلوي به روزهاي پايان عمرش نزديك شد Ùˆ پيروزي انقلاب اجتناب‌ناپذير گرديد، امريكا به Øمايت از دولت بختيار پرداخت اين كشور كه به اقدامي عملي در قبال انقلاب دست نيازيد، در نهايت دولت Ù…ØاÙظه‌كار مهندس بازرگان را به رسميت شناخت.واشنگتن به سبب تØليل‌هاي نادرست، اطلاعات غلط از اوضاع داخلي ايران Ùˆ كشمكش ميان شوراي امنيت ملي Ùˆ وزارت خارجه‌اش، نتوانست در برابر انقلاب اسلامي كنشي هماهنگ نشان دهد Ùˆ در جهت ØÙظ مناÙع خود، بØران را مديريت كند.بي‌اطلاعي در برابر بØران ايران Ùˆ تØليل نادرست٠تØولات آن، از مهم‌ترين ويژگي‌هاي دولت كارتر بود. سازمان‌هاي اطلاعاتي امريكا Ù€ سازمان CIA Ùˆ سازمان تØليل اطلاعات دÙاعي Ù€ نيز تا آخرين Ù„Øظه در بي‌خبري به سر بردند. ترنر، رئيس وقت سيا، در توجيه اين نا‌آگاهي Ú¯Ùت: در آن زمان، Øتي Ù…Øققان دانشگاهي Ùˆ خبرنگاران وارد به مسائل خاورميانه نيز، دربارة قضاياي ايران، ديدگاهي واقع‌گرايانه‌تر از سيا نداشتند Ùˆ آنچه در روزنامه‌ها Ùˆ مجلات تØقيقاتي به چاپ مي‌رسيد، نكته‌اي اÙزون‌تر از دانسته‌هاي سيا در مورد شاه نداشت. اين ارزيابي‌ها در كنار تمركز كارتر Ùˆ مجريان سياست خارجي امريكا در قضاياي ØµÙ„Ø ÙƒÙ…Ù¾ ديويد Ùˆ مذاكرات سالت دو، سبب شد تا Ù…ØاÙÙ„ بالاي واشنگتن به رويدادهاي ايران توجه كاÙÙŠ نكنند. از اوايل آبان 57ØŒ نشانه‌هاي نگراني از اوضاع ايران در امريكا آشكار شد Ùˆ برژينسكي براي اولين بار از خطر سرنگوني شاه در صورت مهار نشدن بØران سخن Ú¯Ùت. او در 12 آبان پيامي براي شاه Ùرستاد Ùˆ ضمن آن Ú¯Ùت: شاه هر تصميمي بگيرد ولو اينكه تشكيل يك دولت نظامي باشد، مورد تأييد امريكاست. چنان‌كه اشاره شد، گذشته از اطلاعات غلط Ùˆ تØليل‌هاي نادرست، دو دستگي در سيستم اداري امريكا نيز سبب واكنش‌هاي ناهماهنگ آن دولت در برابر تØولات ايران شد. به اين ترتيب، علامت‌هاي ضد Ùˆ نقيضي از واشنگتن صادر مي‌شد Ùˆ شاه را سردرگم مي‌ساخت. يك Ø¬Ù†Ø§Ø Ø¨Ù‡ رهبري برژينسكي، مشاور امنيت ملي كارتر معتقد به راه ØÙ„ نظامي بود Ùˆ Ø¬Ù†Ø§Ø Ø¯ÙŠÚ¯Ø± به رهبري سايروس ونس وزير خارجه به Ù…Øدود شدن قدرت شاه Ùˆ مصالØÙ‡ با جناØهاي مخال٠در قالب يك دولت ائتلاÙÙŠ هوادار امريكا گرايش داشت. البته هر دو Ø¬Ù†Ø§Ø ØªØ§ آخرين ماههاي بØران بر ØÙظ شاه تأكيد داشتند. زيرا مبناي سياست‌گذاري آمريكائي‌ها ØÙظ مناÙع خود بود Ùˆ ØÙظ شاه Ùˆ سلسله پهلوي براي مناÙع امريكا ضرورتي انكارناپذير داشت.
منبع: انقلاب اسلامي Ùˆ چرائي Ùˆ چگونگي رخداد آن، دÙتر نشر معارÙØŒ 1381ØŒ ص 96Ù€94.