نخستین واکنش ها:
آیا این Øرکت از سوی مارکسیستها Ùˆ Ú†Ù¾ÛŒ هاست Ú©Ù‡ منØصرا خود را ضد امپریالیست دانسته Ùˆ این را چنان به جامعه القاء کرده بودند Ú©Ù‡ هر Øرکت ضد امریکایی Ú©Ù‡ اتÙاق Ù…ÛŒ اÙتاد ابتدا به ساکن این توهم را بوجود Ù…ÛŒ آورد Ú©Ù‡ از سوی مارکسیستهاست Ùˆ اگر چنین باشد آنها Ù…ÛŒ خواهند با این ترÙندها انقلاب را دنبال خود بکشانند؟ آیا این یک توطئه است؟ توطئه ای خارجی برای کشاندن ایران به قتلگاه جنگ با امریکا Ùˆ قدرتهای غربی؟ آیا اÙرادی مجهول الهویه هستند؟ تشویش Ùˆ دلهره ایجاد شده بود Ùˆ ابهام سنگین، "ماجرا چیست؟ " بر ذهن ها سنگینی Ù…ÛŒ کرد. Øتی رسانه های عمومی Ùˆ رسمی هم در بادی امر بدان اعتنا نکردند Ùˆ Øیران بودند Ú©Ù‡ Ú†Ù‡ موضعی باید اتخاذ کرد.
انتشار نخستین اطلاعیه با امضای "دانشجویان مسلمان پیرو خط امام" (Ú©Ù‡ برای نخستین بار Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ø®Ø· امام را در Ùرهنگ سیاسی انقلاب خلق کرد Ùˆ این Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ø¨Ø¹Ø¯Ù‡Ø§ در پروسه انقلاب نقش ها Ø¢Ùرید) تردیدها را شکست Ùˆ معلوم کرد Ú©Ù‡ آنان هویتی جدا از همه گروهها Ùˆ باندهای دیگر دارند، اما باز نگرانی هایی وجود داشت.
آیا Ù…Øتمل نیست Ú©Ù‡ اشغالگران سÙارت بخواهند با چسباندن خود به امام، مورد اعتماد قرار گیرند Ùˆ ایشان را با خود همسو کنند تا منزوی نشوند Ùˆ Øرکتشان با شکست مواجه نشود؟
امام خمینی استعÙای دولت موقت را در Øالی پذیرÙت Ú©Ù‡ انتظار نمی رÙت Ùˆ اعضای هیئت دولت انتظار داشتند Ú©Ù‡ امام خمینی مانند دÙعات قبل با استعÙای آنها مخالÙت کند Ùˆ آنان بدین وسیله دانشجویان را برای آزادی گروگانها تØت Ùشار قرار دهند
موضعگیری امام و ایجاد موج اطمینان:
امام خمینی در نخستین سخنرانی خود در تاریخ 14 آبان 58ØŒ یکروز پس از اشغال لانه جاسوسی، توسط دانشجویان پیرو خط امام، ضمن تائید اقدام دانشجویان، امریکا را "شیطان بزرگ" نامیده Ùˆ به سÙارت امریکا لقب لانه جاسوسی دادند. Ùˆ در شرایطی Ú©Ù‡ در اثر تنش های شدید داخلی نوعی غÙلت عمومی نسبت به توطئه های دشمنان اصلی انقلاب بوجود آمده بود امام خمینی بدان توجه کرده Ùˆ ضمن Øمایت از دانشجویان دلایل مهم Øمایت خود را نیز بیان کردند:
"امروز خیانت های زیر زمینی است، یک توطئه های زیرزمینی است Ú©Ù‡ توطئه های زیرزمینی در همین سÙارتخانه ها Ú©Ù‡ هست، دارد درست Ù…ÛŒ شود، Ú©Ù‡ مهمش Ùˆ عمده اش مال شیطان بزرگ است Ú©Ù‡ امریکا باشد Ùˆ نمی شود بنشینید Ùˆ آنها توطئه شان را بکنند یک وقت ما بÙهمیم Ú©Ù‡ از بین رÙت یک مملکتی Ùˆ با Øر٠های نامربوط دمکراسی Ùˆ امثال ذلک ما را اغÙال کنند Ú©Ù‡ مملکت دمکراسی است Ùˆ هر کس ØÙ‚ دارد در اینجا بماند، هرکس ØÙ‚ دارد توطئه بکند ... Ùˆ شاه را Ú©Ù‡ خزائن ما را برده است Ùˆ در بانک ها مقادیر بسیار زیادی Ú©Ù‡ ما Øالا شاید بعضی از آنها را مطلع باشیم در بانک ها سپرده است Ùˆ همه مال ملت است. تا این را برنگرداند Ùˆ اگر این را برنگردانند ما طور دیگری با آنها رÙتار Ù…ÛŒ کنیم با انگلستان هم طور دیگر رÙتار Ù…ÛŒ کنیم. اینها خیال نکنند Ú©Ù‡ همین طور نشستیم گوش Ù…ÛŒ کنیم Ú©Ù‡ هر غلطی اینها Ù…ÛŒ خواهند بکنند. نخیر، اینطور نیست، مساله، مساله - باز - انقلاب است یک انقلاب زیادتر از انقلاب اول خواهد شد. باید سرجای خودشان بنشینند Ùˆ این خائن را او (امریکا) برگرداند Ùˆ آن خائن، بختیار خائن را هم او برگرداند ... آن مرکزی Ú©Ù‡ جوان های ما رÙتند آنطور Ú©Ù‡ اطلاع دادند مرکز جاسوسی Ùˆ مرکز توطئه بوده است. امریکا توقع دارد Ú©Ù‡ شاه را ببرد به آنجا مشغول توطئه، پایگاهی هم اینجا برای توطئه درست کند Ùˆ جوان های ما بنشینند Ùˆ تماشا کنند!ØŸ ..."
امام خمینی در موضع گیری بعدی خود در جمع دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه اصÙهان Ùˆ گروه ÙÙ†ÛŒ اعزامی به پاکستان در تاریخ 16/8/58 Ø·ÛŒ بیاناتی مجددا Ùˆ بصورت رسمی دانشجویان را مورد تائید قرار دادند Ùˆ اشغال سÙارت امریکا را عکس العمل طبیعی ملت ایران دانستند Ùˆ با بیان تلویØÛŒ عدم اطلاع قبلی خویش Ùˆ سایر دولتمردان، آنرا Øرکتی خودجوش Ùˆ مردمی معرÙÛŒ کردند Ú©Ù‡ در نتیجه آن دولت امریکا دیگر رودرروی یک دولت نبود Ú©Ù‡ با ابزارهای شناخته شده سیاسی Ùˆ بین المللی بتوان به مقابله با آن رÙت.
پس از تائیدهای امام خمینی از این Øرکت بود Ú©Ù‡ با اعتماد Ùˆ اطمینانی Ú©Ù‡ ایجاد کرد، امواج انسانها در تمام ساعات شبانه روز به سوی سÙارت Øرکت کرده Ùˆ با راهپیمایی Ùˆ شعار ابراز اØساسات Ù…ÛŒ کردند. اØساسات ضد امریکایی در کشور اوج گرÙت Ùˆ پرچم امریکا Ùˆ مترسک کارتر رئیس جمهور امریکا Ùˆ شاه به نشانه ابراز تنÙر هر روز آتش زده Ù…ÛŒ شد Ùˆ مقامات امریکایی در نوشته های خویش، ناراØتی خود را از این امور پنهان نکرده اند.
استعÙای دولت بازرگان:
دولت امریکا امیدوار بود با دخالت دولت مهندس بازرگان هرچه سریعتر مسئله خاتمه پیدا کند. بروس لینکن Ú©Ù‡ به وزارت خارجه ایران پناهنده شده بود با وزیر خارجه امریکا تماس گرÙته Ùˆ Ù…ÛŒ گوید یزدی وزیر خارجه ایران تلاش زیادی برای ØÙ„ مسئله کرده ولی کسی Øر٠او را گوش نمی کند. با آیت الله بهشتی هم Ú©Ù‡ از نزدیکان آیت الله خمینی است تماس گرÙته ولی او هم از اشغال کنندگان سÙارت پشتیبانی کرد. (12)
روز 13 آبان 58 (مطابق با چهارم نوامبر 79) لانه جاسوسی امریکا اشغال شد Ùˆ در Ù¾ÛŒ Øمایت های رهبر انقلاب از دانشجویان دولت مهندس بازرگان دو روز بعد استعÙا داد.
امام خمینی استعÙای دولت موقت را در Øالی پذیرÙت Ú©Ù‡ انتظار نمی رÙت Ùˆ اعضای هیئت دولت انتظار داشتند Ú©Ù‡ امام خمینی مانند دÙعات قبل با استعÙای آنها مخالÙت کند Ùˆ آنان بدین وسیله دانشجویان را برای آزادی گروگانها تØت Ùشار قرار دهند Ùˆ امام خمینی ضمن قبول استعÙای دولت، بجای معرÙÛŒ دولت جدید، Øکومت را تا تشکیل اولین مجلس شورا، به شورای انقلاب واگذار کرد Ùˆ شورای انقلاب برخلا٠دولت موقت یکدست نبود Ùˆ مرکب بود از عناصر میانه رو، تندرو، روØانی Ùˆ غیر روØانی. با کناره گیری دولت موقت Ùˆ واگذاری امور به شورای انقلاب همه خوش بینی های دولت امریکا برای خاتمه گروگانگیری به یاس مبدل شد Ùˆ امید به ØÙ„ سریع مسئله را بر باد داد Ùˆ بر اضطراب آنها اÙزود. آنها اینک در برابر سرسختی رهبری انقلاب قرار گرÙته بودند.
امام خمینی در موضع گیری بعدی خود در جمع دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه اصÙهان Ùˆ گروه ÙÙ†ÛŒ اعزامی به پاکستان در تاریخ 16/8/58 Ø·ÛŒ بیاناتی مجددا Ùˆ بصورت رسمی دانشجویان را مورد تائید قرار دادند Ùˆ اشغال سÙارت امریکا را عکس العمل طبیعی ملت ایران دانستند
انÙعال گروههای Ú†Ù¾ Ùˆ معادلات سیاسی جدید:
در Ù¾ÛŒ تصر٠لانه جاسوسی امریکا توسط "دانشجویان مسلمان پیرو خط امام "موضع نیروهای مذهبی انقلاب به ماورای Ú†Ù¾ رÙت Ùˆ جلو تکرار تجربه سال 32 را گرÙت Ú©Ù‡ امریکا Ùˆ انگلیس توانسته بودند با عمده کردن خطر کمونیزم، بخشی از نیروهای انقلابی را جدا کرده Ùˆ آنان را از روی این ترس Ùˆ توهم بی تÙاوت ساخته یا در برابر نهضت قرار دهند.
از سوی دیگر مبارزه با امپریالیسم از انØصار گروههای Ú†Ù¾ خارج شد Ùˆ آنها را Ú©Ù‡ Ùخر پیشتازی جنبش بین المللی سوسیالیستی را بر نیروهای مذهبی انقلاب Ù…ÛŒ Ùروختند پس راند Ùˆ دنباله رو ساخت. آنها در دو راهی بن بست قرار گرÙتند. اگر در برابر تسخیر لانه جاسوسی سکوت Ù…ÛŒ کردند دیگر در ادعای مبارزه با امپریالیسم صادق نبودند Ùˆ نزد هواداران خویش زیر سوال Ù…ÛŒ رÙتند Ùˆ آشکار Ù…ÛŒ شد Ú©Ù‡ هد٠از این شعارها کسب وجهه Ùˆ پز ضد امپریالیستی Ùˆ ایجاد جنگ روانی - تبلیغی با رقبای مذهبی است Ùˆ اگر به تائید آن Ù…ÛŒ پرداختند از برج پیشتازی Ùروآمده Ùˆ به دنباله روی از نیروهایی کشیده Ù…ÛŒ شدند Ú©Ù‡ تا دیروز لقب ارتجاع، ایادی امپریالیسم، سازشکار Ùˆ ... بدانها داده بودند Ùˆ همه باÙته های قبلی شان پنبه Ù…ÛŒ شد. آنهایی هم Ú©Ù‡ Øسن نیت نشان Ù…ÛŒ دادند از ناتوانی نیروهای مذهبی در استمرار مبارزه Ùˆ سرانجام به سازش کشیده شدن با امپریالیسم Ùˆ تیغ کشیدن بروی نیروهای انقلابی Ùˆ Ú†Ù¾ سخن Ù…ÛŒ Ú¯Ùتند.
سازمانها Ùˆ گروههای Ú†Ù¾ تا ساعت ها Ùˆ بعضا تا چند روز آشÙته Ùˆ سردرگم بودند Ùˆ اوجگیری اØساسات ضد امریکایی در سراسر ایران Ùˆ امواج بی پایان مردمی در Øمایت از "دانشجویان خط امام" Ùˆ تظاهرات شبانه روزی مردم آنان را چنان به Øاشیه اÙکند Ú©Ù‡ برای ØÙظ موقعیت در Øال سقوط خود به دنباله روی کشیده شدند Ùˆ به صدور بیانیه در Øمایت از دانشجویان خط امام پرداختند Ùˆ چون اکتÙا به صدور بیانیه، از نظر اÙکار عمومی، ناشی از اجبار برای ØÙظ Øیثیت تلقی Ù…ÛŒ شد Ùˆ لذا باز هم به معنای رودررویی با مردمی بود Ú©Ù‡ آنها مدعی نمایندگی شان بودند، ناچار به سازماندهی تظاهرات Ùˆ راهپیمایی در Øمایت از اشغال لانه جاسوسی Ùˆ دانشجویان خط امام شدند تا بدینوسیله صداقت ضدامپریالیستی خود را به اثبات رسانند.
بنابراین همان شرایطی Ú©Ù‡ از زمینه های تسخیر لانه جاسوسی بود با این اقدام دگرگون شد Ùˆ هولناک ترین ضربه Øیثیتی، روانی، تبلیغی Ùˆ سیاسی بر سازمانهای Ú†Ù¾ در ایران وارد شد. امام خمینی از شرایط جدید بوجود آمده برای رسوایی Ùˆ انÙعال سازمانهایی Ú©Ù‡ ادعاهای پرطمطراق داشتند استÙاده کرده Ùˆ در موضع گیری های علنی خود در قبال اشغال سÙارت امریکا Ø·ÛŒ بیاناتی در 16/ 8/ 58 با اشاره به اینکه خطر دخالت نظامی خارجی Ù…Ø·Ø±Ø Ù†ÛŒØ³Øª Ùرمودند:
توطئه گران بجای استÙاده از قوای خودشان برای دخالت نظامی، از قوای خود ما استÙاده Ù…ÛŒ کنند Ùˆ نمونه اش کردستان است Ú©Ù‡ در آنجا نیروهای ارتش را Ù…ÛŒ کشند Ùˆ سر Ù…ÛŒ برند Ùˆ سپس Ù…ÛŒ اÙزایند: " این اشخاصی Ú©Ù‡ Ù‡ÛŒ Ùدایی خلق خودشان را معرÙÛŒ Ù…ÛŒ کنند من در این چیزهایی Ú©Ù‡ برای پشتیبانی از این جوان ها بود Ú©Ù‡ آنجا را [سÙارت امر یکا] گرÙتند به گوش من نخورد Ú©Ù‡ اینها پشتیبانی کرده باشند، اگر اینها امریکایی نیستند چطور پشتیبانی نکردند از اینها؟ اگر اینها مال شوروی هستند خودشان یا خیر ملی هستند، آدمی Ú©Ù‡ ملی است با امریکا خوب دشمن است، همانطوری Ú©Ù‡ همه ملت ما دشمن است ... ما Ùˆ شمایی Ú©Ù‡ Ùˆ ملت ما Ú©Ù‡ دشمن شماره یکش را امریکا Ù…ÛŒ داند Ùˆ Øالا هم Ú©Ù‡ جوان ها رÙتند آنجا را گرÙتند، دیدند Ú©Ù‡ مرکز توطئه بوده آنجا، بگوش من نخورد Ú©Ù‡ از [طرÙ] این Ùدائیان خلق یک پشتیبانی از اینها شده باشد."
با گذشت اندک زمانی گروهها Ú©Ù‡ در ابتدا غاÙلگیر شده بودند روش های جدیدی را برای موضعگیری در برابر اشغال لانه جاسوسی سازمان دادند. برخی از آنها مانند سازمان مجاهدین خلق کوشیدند بر موج سوار شوند. یکی از روش های آنان برای خروج از انÙعال Ùˆ دنباله روی Ùˆ بازگشت به موقعیت پیشتازی در ذهن اعضا Ùˆ هواداران خود این بود Ú©Ù‡ دست به اقدامی برای همعرض شدن با دانشجویان خط امام بزنند Ùˆ لذا همراه با مردم Ùˆ دانشجویان Ùˆ نیروهای سپاه پاسداران (یکروز پس از اشغال سÙارت
امریکا در تهران) هواداران سازمان مجاهدین خلق نیز طبق یک دستورالعمل سازمانی در تبریز Ùˆ شیراز به کنسولگری امریکا Øمله کردند Ùˆ آنجا را تصر٠نمودند Ùˆ Øتی پس از درخواست مقامات مسئول مبنی بر تخلیه آنجا، هواداران آنها Ù…ØÙ„ را ترک نکردند Ùˆ در آنجا ماندند تا از ارج Ùˆ اهمیت اقدام دانشجویان خط امام بکاهند یا در مرکز توجه جهانی قرار گرÙتن با آنها شریک شوند Ùˆ از ارج عظیمی Ú©Ù‡ آنها بدست آورده اند تغذیه کنند.