این تØول همچنان Ú©Ù‡ از عنوان آن پیداست بر رویکردی نرم Ùˆ شیوه ای آرام برای تغییر Øکومت Ùˆ Øکمرانان تأکید دارد Ùˆ از این رو، راهرو نوینی در عرصه تغییر رژیم ها به شمار Ù…ÛŒ رود. موÙقیت این شیوه در جوامع مذکور این گمانه در میان برخی استراتژیک های نومØاÙظ کار آمریکایی Ùˆ بعضی گروه های مخال٠جمهوری اسلامی را تقویت نموده است Ú©Ù‡ بهترین شیوه تغییر جمهوری اسلامی درشرایط کنونی، بهره گیری از همین راهبرد، یعنی برپایی انقلاب رنگی است. برهمین اساس اپوزیسیون ج. ا. ا در داخل Ùˆ خارج Ùˆ نومØاÙظه کاران آمریکایی در تداوم این Ùرآیند، سودای تغییر جمهوری اسلامی را از طریق انقلاب رنگی، درسر Ù…ÛŒ پرورانند. مقاله Øاضر با اشاره به چیستی Ùˆ چرایی انقلاب های رنگی به مطالعه Ùˆ بررسی Ø·Ø±Ø Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ رنگی در انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران Ù…ÛŒ پردازد.
پیشینه انقلاب اسلامی از بدو پیروزی تاکنون، یعنی Ø·ÛŒ سی سال گذشته با دو جریان مخال٠روبه رو بوده است. یک جریان دشمنان خارجی Ú©Ù‡ در رأس آنها آمریکا Ùˆ صهیونیزم بین الملل Ùˆ برخی از کشورهای اروپایی مانند انگلیس قرار دارند Ùˆ جریان دیگر، گروه های سیاسی داخلی از طی٠های مختل٠که بعضی از آنها از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی Ùˆ استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی در ایران، وارد جنگ مسلØانه علیه نظام شدند Ùˆ بعضی هم به طرق دیگر با نظام مبارزه کردند. درواقع اپوزیسیون ج. ا. ا، با Øمایت Ùˆ پشتیبانی کشورهای غربی بویژه آمریکا Ùˆ کشورهای غربی Ø·ÛŒ سه دهه اخیر، در یک همسویی کامل، با استÙاده از شیوه های غیردمکراتیک، مانند تجزیه ایران با ایجاد غائله های جدایی طلبی در مناطق قومیتی، مثل کردستان، سیستان Ùˆ بلوچستان Ùˆ خوزستان، طراØÛŒ کودتاهایی مانند کودتای نقاب، مداخله نظامی مستقیم مانند Øادثه طبس، تØمیل جنگ هشت ساله Ùˆ راه اندازی جریان تروریسم داخلی مانند گروهک مناÙقین با هد٠ØØ°Ù Ùیزیکی رهبران انقلاب از صØنه، به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی بوده اند. برهمین اساس باتوجه به شکست Ùˆ ناکامی ها در برخورد سخت با جمهوری اسلامی، الگوی تعارض جویانه غرب Ø·ÛŒ سال های اخیر، دچار تغییر Ùˆ تØول شده است Ùˆ پروژه براندازی نرم در دستور کار قرار گرÙته است.
چراکه امروزه شیوه های براندازی سخت به دلایلی مانند عدم کارائی در بلندمدت، ایجاد هزینه های بالای مستقیم سیاسی، اقتصادی Ùˆ امنیتی، ایجاد Ùˆ تشدید مقاومت Ùزاینده اجتماعی کشورهای هدÙØŒ تکیه بر اطاعت پذیری اجباری مردم Ùˆ عدم رسوخ در لایه های Ùرهنگ Ùˆ رÙتار اجتماعی، مطلوب Ùˆ ممکن نیستند. (1)
ازاین رو Ù…ÛŒ کوشند تا با ایستادن در Øد واسط، «براندازی رژیم موردنظر Ùˆ تØول دÙعی ولی آرام آن»، آرایش نیروهای سیاسی داخلی را درهم بریزند Ùˆ ظرÙیت های متÙاوت سیاسی را به سود تغییر شرایط سیاسی Ùˆ به دست اپوزیسیون ایجاد نمایند. (2)
از این رو در شرایط Ùعلی قدرت های خارجی Ùˆ گروه های مخال٠برای براندازی نظام های Øاکم تهدید سخت را در اولویت دوم خود قرار Ù…ÛŒ دهند Ùˆ با رویکرد تهدیدات نرم به عنوان بهترین مدل Ùˆ شیوه مؤثر در جابه جایی قدرت Ùˆ رسیدن به اهدا٠خود در کشورهای هدÙØŒ به دنبال ایجاد انقلاب رنگی هستند.
درواقع ایجاد انقلاب رنگی در کشور، بخشی از پازل راهبردی آمریکا برای تغییر ساختار جمهوری اسلامی ایران است Ú©Ù‡ تاکنون به دÙعات طراØÛŒ شده اما در هر نوبت با شکست مواجه گردیده است. از این رو اپوزیسیون ج. ا. ا در داخل Ùˆ خارج با Øمایت Ùˆ مدیریت آمریکا Ùˆ کشورهای غربی درصدد تداوم Ùرآیند تغییر جمهوری اسلامی از طریق انقلاب رنگی است.
چیستی و چرایی انقلاب رنگی
اگرچه انقلاب ها پیشینه ای طولانی در تاریخ تØولات جوامع بشری دارند Ùˆ به همین دلیل، هم اکنون، Øجم بالایی از نظریه ها پیرامون چیستی Ùˆ چگونگی Ùعالیت انقلاب ها وجود دارد؛ اما آنچه به نظر Ù…ÛŒ رسد Ú©Ù‡ دامنه شناخت ما نسبت به این موضوع، همچنان Ú©Ù‡ باید توسعه نیاÙته است، پیدایش گونه هایی جدید از انقلاب است Ú©Ù‡ برخلا٠تصور عمومی، در عصر پایان انقلاب ها ظهور یاÙته اند Ùˆ تأثیرات بسزایی در معادلات سیاسی- امنیتی به جای گذارده اند. «انقلاب های رنگی» اگر Ú†Ù‡ موضوع جدی پژوهش های سیاسی- امنیتی نبوده اند؛ اما در عمل، Ùعال Ùˆ تأثیرگذار Øاضر شده اند. (3)
انقلاب رنگی یا انقلاب مخملی از شیوه های براندازی نرم Ùˆ نوعی سرنگون کردن Øاکمیت Ùˆ جابه جایی قدرت به وسیله تØولات سیاسی است Ú©Ù‡ به شیوه های آرام Ùˆ مسالمت آمیز جلوه گر شده است Ùˆ از شیوه مبارزه منÙÛŒ Ùˆ ناÙرمانی مدنی نیز بهره Ù…ÛŒ گیرد. این واژه برای نخستین بار از سوی «والسلاوهادل»، رئیس جمهور پیشین Ú†Ú© Ú©Ù‡ در آن زمان رهبر مخالÙان چکسلواکی سابق بود به ادبیات سیاسی وارد شد.
این Ø·Ø±Ø Ùˆ ایده به ترتیب در یوگسلاوی(2000)ØŒ گرجستان (انقلاب Ú¯Ù„ رز، 2003)ØŒ اوکراین (انقلاب نارنجی، 2004) Ùˆ قرقیزستان (انقلاب لاله ای، 2005)ØŒ لبنان Ùˆ بلاروس (ناکام، 2005-2006) صورت گرÙت Ú©Ù‡ عمدتاً به صورت نمادین، نام انقلاب رنگی به خود گرÙتند. (4)
بررسی های صورت گرÙته در خصوص انقلاب های رنگی نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ در وقوع چنین Øرکت هایی، عوامل متعدد داخلی Ùˆ خارجی نقش دارند Ùˆ از پیامدهای چنین انقلاباتی تأثیر پذیرÙته Ùˆ منتÙع یا متضرر Ù…ÛŒ شوند. (5) Ùˆ انگیزه آن تغییر رژیم، Ùˆ نتیجه آن، به قدرت رسیدن اØزاب Ùˆ شخصیت های دموکراتیک Ùˆ غرب گرا Ù…ÛŒ باشد.
در واقع غرض اصلی از طراØÛŒ Ùˆ پیاده سازی انقلاب های رنگی براندازی Øکومت هایی است Ú©Ù‡ آمریکا آنها را مانع بسط Ùˆ گسترش سلطه خود Ù…ÛŒ داند. Ú©Ù‡ در برخی از کشورهای اروپای مرکزی، اروپای شرقی Ùˆ آسیای مرکزی انقلاب رنگی طراØÛŒ Ùˆ پیاده شده است. بنابراین Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ù‡Ø§ÛŒÛŒ چون انقلاب مخملی یا انقلاب رنگی برای این نوع تØولات سیاسی با تأکید بر جابه جایی قدرت بین مخالÙین یک دولت Ùˆ Øکومت با کسانی Ú©Ù‡ در قدرت هستند اطلاق Ù…ÛŒ شود. در واقع در این نوع به Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ ها، یک نوع براندازی از طریق بØران سازی از سوی مخالÙین انجام Ù…ÛŒ شود. گروه های سیاسی مخالÙØŒ با ایجاد هیجان Ùˆ با سوارشدن بر امواج اØساسات هواداران خود Ú©Ù‡ از یک رنگ مشخص استÙاده Ù…ÛŒ کنند، در جامعه، یک موجی را ایجاد Ù…ÛŒ کنند Ùˆ با Ùضاسازی رسانه ای نیروهای بی تÙاوت را نیز همراه کرده Ùˆ دولت Øاکم را مجبور به عقب نشینی Ùˆ تسلیم Ù…ÛŒ کنند.
انتخابات و انقلاب رنگی
با تأمل در جریان انقلاب های رنگی، چنین Ù…ÛŒ توان استنتاج نمود Ú©Ù‡ الگوی در Øال مدیریت انقلاب های رنگی Ú©Ù‡ توسط کارگزاران آمریکایی صورت Ù…ÛŒ گیرد، بر Ù…Øوریت «انتخابات» قرار دارد. در این الگوی عملیاتی، سعی Ù…ÛŒ شود تا با استÙاده از Øمایت های مادی Ùˆ معنوی آمریکا، Ùعال شدن اپوزیسیون، توسعه دامنه مخالÙت به اقشار جامعه (با شعار Ú©Ùایت استمرار وضع موجود)ØŒ در واقع، Øیثیت دموکراتیک Ùˆ مردمی نظام سیاسی را به زیر سؤال برند. (6)
در واقع این اقدام با تمرکز برÙرآیند انتخابات Ùˆ با استÙاده از عملیات روانی سنگین، نسبت به مخدوش نمودن، نتایج آن اقدام Ù…ÛŒ نماید Ùˆ با استÙاده از تعدادی از تشکل های دانشجویی Ùˆ سازمان های غیر دولتی، ضمن زیر سؤال بردن سلامت انتخابات، بØØ« نظارت بین المللی را Ù…Ø·Ø±Ø Ùˆ آن را به عنوان مطالبه عمومی برجسته Ù…ÛŒ نماید Ùˆ با ایجاد موج عمومی Ùˆ تظاهرات، تØصن Ùˆ اعتصابات، Ùرآیند عمومی کشور را مختل Ùˆ Øاکمیت را در تنگنای پذیرش خواسته های خود قرار Ù…ÛŒ دهند Ùˆ هسته اصلی Øوادث نیز بر موضوع «انتخابات» Ùˆ خدشه واردنمودن بر سلامت آن، Ùˆ همچنین Ø·Ø±Ø Ù…Ø¨Ø§ØØ«ÛŒ چون «تقلب» قرار Ù…ÛŒ گیرد. (7)
این مسئله، دقیقاً همان سناریویی است Ú©Ù‡ از سوی مخالÙین دولت گرجستان Ú©Ù‡ از سوی غربی ها Øمایت Ù…ÛŒ شدند، با استÙاده از «رنگ سرخ» در انتخابات ریاست جمهوری سال 2003 میلادی این کشور اجرا گردیدو با کشاندن هواداران سرخ رنگ خود به خیابان ها Ùˆ گسترش اعتراضات به نتیجه انتخابات Ùˆ با Øمایت های سنگین غربی ها، در نهایت دولت Øاکم را وادار به عقب نشینی کرده Ùˆ مخالÙین قدرت سیاسی را به دست گرÙتند. به همین سبک مخالÙین دولت اکراین در سال 2004 میلادی با «انقلاب نارنجی» Ùˆ مخالÙین دولت قرقیزستان با «انقلاب لاله» در سال 2005 به قدرت رسیدند.
براساس این الگو برخی معتقدند Ú©Ù‡ کشورهای بیگانه در ایام انتخابات دهم، نظیر چنین برنامه هایی را برای جمهوری اسلامی نیز، در دستور کار داشتند. البته پیشینه انقلاب مخملی در ایران، سال 1378 Ùˆ به Øادثه Ú©ÙˆÛŒ دانشگاه باز Ù…ÛŒ گردد. در روزهای آغازین سال 1378 «نتانیاهو» نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی خواستار اجرای Ùوری پروژه انÙجار از درون ساختار Øکومتی ایران شد Ùˆ تأکید کرد: «باید با ایران کاری کرد تا همان اتÙاقی Ú©Ù‡ در شوروی سابق صورت گرÙت، پیش آید Ùˆ آن هم انÙجار از درون بود». (8)
در همین راستا بنا به اظهارات وزیر Ù…Øترم اطلاعات Ùˆ با توجه به بررسی های صورت گرÙته از سوی کارشناسان، قرائن Ùˆ شواهد بسیاری از تلاش های مرموزانه Ùˆ استتار شده کشورهای بیگانه برای زمینه سازی انقلاب رنگی در ایام انتخابات دهم ریاست جمهوری نیز در دست وجود دارد.
اقدامات گوناگونی Ú©Ù‡ با دستگیری برخی از عوامل Ùˆ اعترا٠عاملان این مسئله روشن شده Ú©Ù‡ در ماه های اخیر با توجه به اÙزایش Ùعالیت های سیاسی Ùˆ تبلیغاتی، آمریکا Ùˆ برخی از کشورهای غربی با پوشش در قالب Ùعالیت ها Ùˆ اقدامات گروه های سیاسی Ùˆ با مدیریت اپوزیسیون ج. ا. ا Ùˆ Øمایت های مالی از آنان Ùˆ با استÙاده از جنگ رسانه ای وبهره گیری از تکنیک ها Ùˆ تاکتیک های عملیات روانی برای جابه جایی اÙکار عمومی Ùˆ زمینه سازی جهت انقلاب رنگی، به دنبال ایجاد آشوب Ùˆ اختلال درÙضای انتخابات بوده اند Ùˆ با Øمایت از گروه های تابلودار ضد انقلاب Ùˆ گروه های تروریستی وابسته به غرب در دامن زدن به اغتشاشات اعتراضات Ùˆ ناآرامی ها Ùعال بوده اند. (9) بر همین اساس با توجه به اهدا٠براندازانه کشورهای غربی به ویژه آمریکا Ùˆ صهیونیزم بین الملل Ùˆ با توجه به تجربه های مشابه در دیگر انقلاب های رنگی از مهمترین Ùعالیت های انجام گرÙته در ایام انتخابات به موارد زیرمی توان اشاره کرد:
1- تشکیک در سلامت انتخابات و القاء تقلب در انتخابات
2- Ø·Ø±Ø Ù†Ø¸Ø§Ø±Øª بین المللی بر انتخابات Ùˆ تشکیل کمیته صیانت از آراء
3- هجمه درگÙتمان انقلاب، امام Ùˆ رهبری (القاء ناکارآمدی)
4- تهدیدنمایی، بØران نمایی Ùˆ سیاه نمایی از وضعیت کشور (ایجاد نارضایتی)
5- هدایت Ùˆ مدیریت اپوزیسیون ج. ا. ا در ایجاد بØران ودامن زدن به اغتشاشات
6- Øمایت از به صØنه آمدن تمام مخالÙین Ùˆ معاندین نظام
این اقدامات در Ùاز اول با استÙاده از ابزارهایی همچون رسانه ها، سایت ها Ùˆ Ùضاهای مجازی، رسانه های چاپی، شعارها، کاریکاتورها، دیوارنویسی ها Ùˆ استÙاده از پرچم ها Ùˆ رنگ های نمادین Ùˆ همچنین تظاهرات خودرویی Ùˆ اجتماعات اعتراض آمیز بود Ú©Ù‡ با Øمایت کشورهای بیگانه واپوزیسیون داخلی در Øمایت Ùˆ تبلیغات انتخاباتی انجام گرÙت. البته این در Øالی است Ú©Ù‡ شاید Øتی خود کاندیدای مورد نظر از عمق Ùتنه آگاهی نداشته Ùˆ به طور قطع انبوهی از علاقه مندان Ùˆ هواداران ایشان هم بی اطلاع از چنین سناریوهایی Ú©Ù‡ در اتاق Ùکر اپوزیسیون با مدیریت خارجی طراØÛŒ شده است، ناآگاه بودند. اما آنچه پس از انتخابات به عنوان Ùاز دوم Ùعالیت های این انقلاب رنگی در دستور کار قرار گرÙت، شرایط متÙاوت تری به نمایش گذاشت Ú©Ù‡ وجود چنین جریانی را نیز اثبات نمود. شبکه های بیگانه نظیر بی بی سی Ùˆ صدای آمریکا رسماً با تØریک برای Øضور آشوب گران در خیابان ها درصدد آشÙته کردن Ùضای سیاسی جامعه Ùˆ دستیابی به اهداÙÛŒ همچون ایجاد Ùشار به Øکومت از سوی بیگانگان تØت عناوینی همچون جریمه های دیپلماتیک Ùˆ سیاسی Ùˆ اقتصادی Ùˆ کاهش به رسمیت شناختن رئیس جمهور منتخب را داشتند Ùˆ با تلاش برای از بین بردن مقبولیت Ùˆ مشروعیت دولت Øاکم تØریکات اخیر را رهبری نمودند. این مسائل به گونه ای است Ú©Ù‡ تا قبل از اعلام نتایج انتخابات کمتر کسی قبول Ù…ÛŒ کرد Ú©Ù‡ تجمعات Ùˆ استÙاده از پرچم های نمادین رنگین، تظاهرات خودرویی درجهت براندازی نظام باشد Ùˆ همه این Ùعالیت ها را در قالب تشدید اوضاع سیاسی قبل ازانتخابات بدلیل رقابت سخت نامزدها Ù…ÛŒ دانستند اما بعد از اعلام نتایج Ùˆ ایجاد آشوب Ùˆ اغتشاش Ùˆ دستگیری عوامل اصلی هدایت کننده Ùˆ کنترل کننده، نقاب از چهره عناصر Ùˆ مجریان موج رنگی Ú©Ù‡ در تدارک یک انقلاب رنگی در ایران بودند اÙتاد Ùˆ اهدا٠شوم آنان نیز ناکام ماند.
مراØÙ„ انقلاب رنگی
با عنایت به اینکه انقلاب های رنگین بر بنیاد انتخابات قرار داشته اند می توان تصویری از انقلاب رنگی در عرصه عمل با عط٠توجه به آن ارایه نمود.
مرØله اول: پیش از انتخابات
دوره پیش از انتخابات در الگوهای انقلاب های رنگی دارای اهمیت Ù…ÛŒ باشد Ú©Ù‡ مهمترین کارکردهای آن در دو قالب سیاست زیر برای طراØان انقلاب رنگی قابل تعری٠ودرک است. در این دوره اهدا٠اصلی، «تصویرسازی» نزد اÙکار عمومی است تا از این طریق، مشروعیت عمل Øکومت در مراجعه به آراء عمومی مخدوش گردیده Ùˆ به تعبیر «پرایس» واژگونی معنایی ایجاد گردد. در این Øالت عمل دولت برای مراجعه به اÙکار عمومی به پدیده ای ضد Øکومتی تبدیل شده Ùˆ در نقد Ùعال Ù…ÛŒ شود. در این مقطع است Ú©Ù‡ ضرورت Ùˆ ÙلسÙÙ‡ وجودی انتخابات نزد مردم مورد سوال قرار Ù…ÛŒ گیرد. Ø·Ø±Ø Ø§ÛŒØ¯Ù‡ هایی از قبیل اینکه:
- چرا انتخابات؟ هیچ تغییر نخواهد کرد
- انتخابات نیز در اختیار Øکومت است
- نتیجه معلوم است! چرا شرکت کنیم؟!
- شور انتخاباتی اندک است و مردم دیگر مثل قبل شرکت نخواهند کرد.
- رقابت سیاسی وجود ندارد، پس انتخابات بی معناست
Ùˆ مانند آن پیشاپیش، «ضرورت انتخابات» Ùˆ «کارکرد مشارکتی» آن را زیر سوال Ù…ÛŒ برند. به عبارت دیگر از طریق Ùعالیت Ùˆ اقدام روانی تلاش Ù…ÛŒ شود تا مردم، نسبت به اصل مشارکت اØساس تردید نمایند.
این وضعیت در صورتی به وخامت Ù…ÛŒ گراید Ú©Ù‡ برخی از گروه های سیاسی رقیب داخلی Ùˆ یا پاره ای از اشخاص Ùعال سیاسی آگاهانه یا ناآگاهانه، به چنین ایده هایی استناد نمایند. (10)
در Øقیقت کشورهای بیگانه در هر دوره انتخابات تلاش کرده اند تا Øضور شرکت کنندگان را پایین بیاورند Ùˆ مشروعیت نظام را زیر سؤال ببرند. مقام معظم رهبری با پیش بینی Ùˆ آگاهی از اهدا٠شوم دشمن در تلاش چند ماه رسانه های بیگانه برای مخدوش جلوه دادن انتخابات دهم، در سخنرانی خود در ایام انتخابات (14/3/88) درØرم مطهر امام Ùرمودند: «دشمنان ملت، گاه انتخابات ایران را انتصاب Ù…ÛŒ خوانند Ùˆ گاه Ù…ÛŒ گویند رقابت نامزدها، بازی کنترل شده درون Øکومت است Ùˆ انتخابات Øتماً با تقلب همراه خواهد بود Ú©Ù‡ البته هد٠همه این تلاش ها، ضربه زدن به مردم سالاری دینی Ùˆ جلوگیری از مشارکت قوی مردم در انتخابات است». (11)
مرØله دوم: پس از انتخابات
برگزاری انتخابات، زمان بهره برداری از نتیجه استراتژی های به اجرا گذارده شده توسط نظام سیاسی Ùˆ طراØان انقلاب رنگی، به صورت توأمان است. اگر چه، زمان اعلام نتایج، Ùˆ برای Øساسیت ویژه ای است. اما از نظر طراØان انقلاب رنگی، نمی توان Ùˆ نباید صرÙاً بر نتیجه تمرکز نمود. بدین معنا Ú©Ù‡ Ø·Ø±Ø Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ رنگی برای این مقطع، سیاست های متعددی را شامل Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ از طریق Øالات مختلÙØŒ بتواند به اهداÙØ´ØŒ Ú©Ù‡ همان نهادینه کردن اعتراض مدنی Ùˆ متزلزل نمودن نظام است دست یابد. این مقطع Ù…ÛŒ تواند تطابق چندین سناریوی Ùˆ گزاره مختل٠بررسی شود. Ùˆ آن هم گزاره اعتراض برخی از نامزدهایی Ú©Ù‡ Øائز رای لازم نشده اند، به سلامت نتیجه انتخابات، موضوع جریان تبلیغات Øامی انقلاب رنگی با هد٠تقویت ضرورت تقدم به اعتراض مدنی خواهد بود. (12)
این مسئله، دقیقا همان سناریویی است Ú©Ù‡ از سوی مخالÙین دولت گرجستان Ú©Ù‡ از سوی غربی ها Øمایت Ù…ÛŒ شد، با استÙاده از «رنگ سرخ» در انتخابات ریاست جمهوری سال 2003 میلادی این کشور اجرا گردید Ùˆ با کشاندن هواداران سرخ رنگ خود به خیابان ها Ùˆ گسترش اعتراضات به نتیجه انتخابات Ùˆ با Øمایت های سنگین غربی ها، در نهایت دولت Øاکم را وادار به عقب نشینی کرده Ùˆ مخالÙین قدرت سیاسی را به دست گرÙتند. به همین سبک مخالÙین دولت اکراین در سال 2004 میلادی با «انقلاب نارنجی» Ùˆ مخالÙین دولت قرقیزستان با «انقلاب لاله» در سال 2005 به قدرت رسیدند.
ارکان انقلاب رنگی
با مروی بر تجارب مرتبط با انقلاب رنگی، در کشورهای اروپای شرقی Ùˆ آسیای مرکزی Øداقل سه رکن اصلی برای Ø´Ú©Ù„ گیری Ùˆ ظهور انقلاب رنگی Ù…ÛŒ توان شناسایی نمود:
رکن اول. نارضایتی
نارضایتی Ú©Ù‡ خود شامل مشکلات اقتصادی Ùˆ یا مسائل برآمده از نظام بوروکراسی است، بیشترین سهم را در اÙزایش نارضایتی ها دارد. (13)
ولی آنچه در انقلاب های رنگی بیش از پیش مدنظر Øامیان Ùˆ هادیان این جریانات است Ùˆ باعث اÙزایش نارضایتی ها Ù…ÛŒ گردد؛ ایجاد ذهنیت منÙÛŒ در خصوص عملکرد نظام است. ایجاد این ذهنیت با توجه به وجود پاره ای از مشکلات اقتصادی- بوروکراتیک جامعه با ناتوانی عزم Ùˆ توان سیاسی برای بهبود اوضاع Ùˆ رÙع مشکلات Ùˆ با القاء ناکارآمدی نظام سیاسی در زمینه رÙع مشکلات صورت Ù…ÛŒ گیرد.
در نتیجه همین ذهنیت منÙÛŒ است Ú©Ù‡ نتایج مثبت، معنادار نبوده Ùˆ شاهد رشد «منÙÛŒ نگری» در خصوص «توان» نظام برای ØÙ„ مشکلات Ù…ÛŒ باشیم. در نتیجه روند نارضایتی ها رو به اÙزایش Ù…ÛŒ گذارد. این در Øالی است Ú©Ù‡ هر Ùرد، ممکن است وضعیت خود را خوب یا متوسط بداند؛ ولی در نگاه به وضعیت جمعی، عمدتا ناراضی Ùˆ نگاهی منÙÛŒ دارد. (14)
مقام معظم رهبری نیز با آگاهی Ùˆ هوشیاری دقیق از Ø·Ø±Ø Ùˆ برنامه دشمن در ایجاد نارضایتی Ùˆ ناامیدی در همان ایام انتخابات در Øرم مطهر Øضرت امام در 14/3/88 Ùرمودند: «دشمن در صدد است با القاء ناامیدی در مردم نظام را از پشتوانه مستØÚ©Ù… خود یعنی آرای مردم Ù…Øروم کند.†(15)
رکن دوم. Ú©Ùایت
نارضایتی ها در جوامع مختل٠کم Ùˆ بیش هستند یعنی اینکه در همه Øکومت ها Ùˆ نظام های سیاسی نارضایتی وجود دارد؛ اما آنچه نارضایتی را به مرØله «انقلاب رنگی» نزدیک Ù…ÛŒ سازد ظهور پدیده «کÙایت» است. هر نظام سیاسی برای خود دارای ضریب ایمنی ای است Ú©Ù‡ در تضمین امنیت آن، نقش موثری دارد. منظور از «ضریب ایمنی» اصول Ùˆ مبانی ای است Ú©Ù‡ بازیگران، در آن واØد سیاسی، به صورت پیش بینی Ùˆ یا قانونی، آنها را Ù…ÛŒ پذیرند Ùˆ Øاضر به پرداخت هزینه برای صیانت از آنها هستند. برای مثال در Øکومت نژادگرا، اصل نژادپرستی Ù…ÛŒ تواند چنین نقشی را ایÙا نماید. در سایر نظام های ملی گرا Ùˆ یا قومیت گرا شاهدیم Ú©Ù‡ ملیت Ùˆ قومیت Ùˆ یا آرمان های انقلابی، اصول دینی Ùˆ مانند آن چنین نقشی را ایÙا Ù…ÛŒ نمایند. بنابراین با توجه به کشورهایی Ú©Ù‡ انقلاب های رنگی را تجربه نموده اند؛ گرداندگان انقلاب های رنگین با توسعه نارضایتی ها درصدد از بین بردن این اصول هستند Ú©Ù‡ در نتیجه آن شعار «دیگر کاÙÛŒ است» Ú©Ù‡ Øکایت از «عدم توان، برای تØمل بیشتر وضعیت موجود» دارد؛ Ø·Ø±Ø Ùˆ شیوع Ù…ÛŒ یابد Ùˆ مقبولیت نظام سیاسی را به شدت تنزل Ù…ÛŒ دهد. (16)
در همین راستا از جمله اقداماتی Ú©Ù‡ از سوی مجریان انقلاب رنگی در خصوص زیر سؤال بردن Ú©Ùایت نظام Ø´Ú©Ù„ گرÙته، Øجم وسیع تخریب ها، سیاه نمایی ها Ùˆ القاء ناکارآمدی نظام سیاسی Ùˆ Ø·Ø±Ø Ù…Ø³Ø§Ø¦Ù„ÛŒ Ú©Ù‡ با ØÙ‚ Ùˆ انصا٠سازگاری ندارد قابل ارزیابی است.
رکن سوم. مدیریت
انقلاب های رنگی، اگرچه تÙاوت های بسیاری با سایر انقلاب ها دارند، مثلا در بØØ« سازمان دهی Ùˆ تعری٠هسته انقلابی، چندان تابع اصول انقلاب های سیاسی متعار٠نیستند Ùˆ به Ø´Ú©Ù„ خودجوش Ùˆ بدون گروه رهبری منسجم Ø´Ú©Ù„ Ù…ÛŒ گیرند Ùˆ در جریان رشد، رهبران شان را Ù…ÛŒ سازند؛ اما در Øوزه مدیریت با توجه به تجربه های بدست آمده، تابع اصول مشخصی Ùˆ مشترکی هستند Ú©Ù‡ عملکرد آنها را به شدت تØت تاثیر قرار Ù…ÛŒ دهد. در واقع رکن مدیریت در انقلاب های رنگی دارای سه بعد مهم است Ú©Ù‡ عبارتند از:
1-مدیریت خارجی
از جمله ویژگی های عمومی Ùˆ مشترک این انقلاب ها، نوع مدیریتی است Ú©Ù‡ از ناØیه بازیگر خارجی Ùˆ Øمایت کشورهای غربی به ویژه آمریکا Ùˆ کشورهای عضو اتØادیه اروپا به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، برای ظهور انقلاب های رنگی، اعمال شده است. در تمام این تØولات سیاسی Ùˆ جابه جایی های قدرت از طریق کشاندن مخالÙین به خیابان ها Ùˆ بØران سازی ها، غرب به دلیل عدم همسویی دولت های Øاکم با آنها، از جریان مخال٠Øمایت کرده Ùˆ با Øمایت های گسترده سیاسی، تبلیغاتی Ùˆ انجام عملیات روانی علیه دولت Ùˆ Øامیانش Ùˆ به Ù†Ùع مخالÙین، Ùضای سنگینی را در آن شرایط به ضرر دولت Ø´Ú©Ù„ داده است.
درواقع غرب دراین نوع انقلاب های انجام شده، با تمام توان از پروژه براندازی Øمایت کرده Ùˆ مخالÙین را به قدرت رسانده است.
تجربه های موجود نشان Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ در بØØ« مدیریت خارجی Øمایت های رسانه ای، سیاسی Ùˆ مالی، به صورت موثری وجود داشته است. بدین صورت Ú©Ù‡ ایده اعتراض مدنی، تأثیرگذاری آن Ùˆ چگونگی توجیه این Øرکت، از سوی منابع Ùˆ کانون های خارجی، ترویج Ùˆ تبلیغ شده است. Øتی Ù…ÛŒ توان درپاره ای از موارد، اظهار داشت Ú©Ù‡ نیروی معترض، از سوی قدرت های خارجی (درصورت لزوم)ØŒ «آموزش داده شده است.†(17)
در تأیید این مطلب Ù…ÛŒ توان به Ú¯Ùته «کنت تیرمن» مدیر اجرایی «بنیاد دموکراسی ایران» Ú©Ù‡ سرویس Ùارسی زبان شبکه «صدای آمریکا» است، اشاره کرد Ú©Ù‡: «میلیون ها دلارطی دهه اخیر برای ایجاد انقلاب رنگی شبیه به اوکراین، با آموزش Ùعالان سیاسی هزینه شده است.†(18)
در بررسی بØØ« مدیریت خارجی یکی دیگر از اقدامات دیگر Ú©Ù‡ قبل از انتخابات، توسط «مرکز سابان» وابسته به «اندیشکده Ùˆ موسسه مطالعاتی برو کینگرز ایالات متØده» دنبال گردید. طراØÛŒ انقلاب رنگی درایران Ùˆ Øمایت از مخالÙان نظام است. آنچه درگزارش 160 صÙØÙ‡ ای «مرکز سابان اندیشکده بروکینگز» مشهود است، «کارویژه» اغتشاش Ùˆ گسترش Ùˆ سپس استمرار آن تا مرØله Ùروپاشی است. مرکز سابان با بررسی سناریوهای مختل٠علیه ایران درکنار دیگر گزینه های Ù…Ø·Ø±Ø Ø¯ÛŒÙ¾Ù„Ù…Ø§ØªÛŒÚ© Ùˆ نظامی، موضوع تغییر در ایران را از طریق انقلاب رنگی با ایجاد اغتشاش Ùˆ هدایت آن توسط اپوزیسیون تا مرØله Ùروپاشی Ùˆ سپس Øمله نظامی Ùˆ اشغال کشور را در شرایط Ùعلی، مناسب ترین گزینه تشخیص داده است. (19) درجریانات اخیر ردپای «جین شارپ» پژوهشگر آمریکایی Ùˆ نویسنده کتاب «از دیکتاتوری تا دموکراسی» Ú©Ù‡ یکی از متخصصان «جنگ نرم» است مشاهده Ù…ÛŒ شود. شارپ در دانشگاه هاروارد Øدود سی سال سمت پژوهشی داشته است. ÙˆÛŒ کتابی درباره راهنمای چگونگی سرنگون کردن دیکتاتورها تألی٠کرده است Ú©Ù‡ درانقلاب سرخ گرجستان Ùˆ انقلاب نارنجی در اوکراین مورد استÙاده قرارگرÙته شده است. ÙˆÛŒ درکتاب «از دیکتاتوری تا دموکراسی»، روش های براندازی را در سه دسته طبقه بندی کرد Ú©Ù‡ Øول Ù…Øورهای «اعتراض Ùˆ ترغیب» (Ú©Ù‡ تظاهرات نمادین را شامل Ù…ÛŒ شود)ØŒ «نداشتن همکاری اجتماعی، اقتصادی Ùˆ سیاسی» (شامل تØریم ها Ùˆ اعتصابات» Ùˆ «تهاجم غیر خشونت آمیز» Ù…Ø·Ø±Ø Ù†Ù…ÙˆØ¯Ù‡ است. (20)
ÙˆÛŒ درخصوص اغتشاشات خیابانی ایران عقیده دارد Ú©Ù‡ تظاهرکنندگان ایرانی باید روش های خود را متنوع کنند Ùˆ تنها به راهپیمایی های خیابانی بسنده نکنند. ÙˆÛŒ درگÙت ÙˆÚ¯Ùˆ با خبرگزاری آسوشتیدپرس اظهار داشت: «اگر اثر من بتواند به مقاومت ØµÙ„Ø Ø¢Ù…ÛŒØ² (براندازی نرم) Ú©Ù…Ú© کند خوشØال خواهد شد». (21)
از جمله اقدامات دیگری Ú©Ù‡ نشان از «مدیریت خارجی» در اغتشاشات بعد از انتخابات بود؛ Ùعالیت ها Ùˆ جبهه گیری های سران کشورهای غربی است. برای مثال «جان مکین» سناتور جمهوری خواه Ú©Ù‡ در انتخابات ریاست جمهوری سال 2008 آمریکا از باراک اوباما شکست خورد در برنامه تلویزیونی «CBS» Ú¯Ùت: «این قضیه (اغتشاشات) Ùقط موضوع ایران نیست این موضوع آمریکایی ها نیز است». (22)
وزیرخارجه انگلیس نیز درراستای تØریک اÙکار عمومی داخلی ایران به ادامه تجمع ها، آشوب های خیابانی Ùˆ برهم زدن نظم Ùˆ امنیت وبلاگی راه اندازی نمود. «دیوید میلییند» با راه اندازی این وبلاگ درباره انتخابات ایران آشکارا به تØریک تجمع کنندگان Ùˆ اغتشاش گران Ù…ÛŒ پرداخت. وزیر خارجه انگلیس در این وبلاگ به نوعی ایرانیان خارج از کشور را به پیروی از رÙتار تجمع کنندگان داخل ایران Ùˆ اعتراض به نهادهای دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران درخارج از کشور تشویق Ù…ÛŒ نمود. (23)
بنابر این چنین Ù…ÛŒ توان نتیجه گرÙت Ú©Ù‡ موضع گیری های خصمانه Ùˆ کارشکنی رسانه های غربی درقبال انتخابات ایران وجود Øاکی از «مدیریت خارجی» در اغتشاشات ایران است. به طوری Ú©Ù‡ در ایام بعداز انتخابات کشورهای اروپایی Ùˆ آمریکا به جای دعوت مردم از سازوکارهای دموکراتیک Ùˆ تأکید بر سازوکارهای قانونی از Øضور اغتشاش گران درخیابان ها Ùˆ ایجاد اغتشاش Ùˆ آشوب Øمایت کردند Ùˆ ستاد جنگ روانی خود را در «CNN» Ùˆ «BBC» Ùعال Ùˆ شبکه های سÙارشی با صدای آمریکا درجهت تضعی٠انسجام ملی Ùˆ تجزیه ایران اقدام نمودند.
2- مدیریت اپوزیسیون
وجود گروه اپوزیسیونی Ú©Ù‡ رابط بین داخل Ùˆ مدیریت خارجی گردد، از جمله ضرورت هایی است Ú©Ù‡ تکوین Ùˆ توسعه انقلاب رنگی را میسر Ù…ÛŒ سازد. با تأمل در وضعیت کشورهایی Ú©Ù‡ تجربه انقلاب رنگی داشته اند. نه Ùقط ارتباط با عوامل خارجی معارض، از بین رÙته بلکه این امر به صورت هنجار سیاسی درآمده است. بنابر این تولید ایده Ùˆ ارایه Øمایت های عادی از طریق اپوزیسیون صورت گرÙته Ùˆ پل ارتباطی عامل خارجی با Ù…Øیط داخلی از این طریق برقرار Ù…ÛŒ گردد. (24)
دراین روند، مدیریت اپوزیسیون با هدایت بیگانگان از طریق اقدامات Ùعال سازی Ùˆ انسجام جریانات معارض شامل اپوزیسیون داخلی (کلیه گروههای Ùعال غیرقانونی درداخل کشور) واپوزیسیون خارجی (اپوزیسیون خارج از Øاکمیت، یعنی کسانی Ú©Ù‡ دیروز درØاکمیت بودند Ùˆ امروز به دلائلی بیرون رÙتند) انجام Ù…ÛŒ گیرد.
با بررسی اجمالی سقوط دولت ها، درکشورهایی Ú©Ù‡ انقلاب رنگی در آنها انجام گرÙته است، این نکته روشن است Ú©Ù‡ بیگانگان (آمریکا)ØŒ با استÙاده از تزریق پول وتØت Ù†Ùوذ قراردادن تعدادی از تشکل های غیر دولتی آموزش عناصری از اپوزیسیون داخلی را به منظور سقوط دولت برعهده گرÙته اند. (25) Ùˆ از این طریق به هدایت Ùˆ مدیریت اپوزیسیون Ù…ÛŒ پردازند. برای مثال از جمله اقدامات اپوزیسیون درجریان انتخابات دهم به موارد زیر Ù…ÛŒ توان اشاره نمود:
-گروهک Ùدائیان خلق با تØریم انتخابات، هماهنگ با سایر جریان های ضد انقلاب مدعی تقلب شده Ùˆ خواستار پذیرÙتن نتیجه Ùˆ دعوت مردم به اشکال مختل٠به مقاومت Ùˆ واردار کردن نظام سیاسی به عقب نشینی بودند. (26)
-ابراز خرسندی Ùˆ Øمایت رضا پهلوی Ùˆ سلطنت طلبان از Øرکت های اخیر اغتشاش گران در تهران Ùˆ ارسال پیام Øمایت همسر Ù…Øمدرضا شاه پهلوی از آشوبگران در روزنامه «بیلد» آلمان.
-سایت ضدانقلابی ایران گلوبال که هم سویی آشکاری با سایت وزارت خارجه رژیم صهیونیستی دارد خواستار ریختن اپوزیسیون به خیابان ها و اعتراض به تقلب در انتخابات شد تا شاید از این طریق بتواند به براندازی ج. ا. ا دست یابد. (27)
-جمعی از عناصر وابسته به گروهک مناÙقین در خارج از کشور با امضای بیانیه ای خواستار تØریم انتخابات شدند؛ Ú©Ù‡ تØریم کاÙÛŒ نیست؛ بلکه Ù…ÛŒ بایست به بهانه تقلب آشوب درست کنیم. بیانیه مذکور ادعا Ù…ÛŒ کند: «انتخابات چیزی نیست مگر تایید یکی از کاندیداهای خودی Ú©Ù‡ از صاÙÛŒ نظارت استصوابی گذشته باشد Ùˆ مهم ترین هد٠آن اØراز مشروعیت نظام است. اما خروج از بن بست Ùعلی Ùقط باانتخابات آزاد، آن هم با گذر از جمهوری اسلامی میسر است.â€(28)
3- مدیریت نظام
آخرین رکن مدیریت، به نوع عملکرد Ùˆ توان مندی نظام سیاسی در مواجهه با این وضعیت برمی گردد. بدین معنا Ú©Ù‡ در کشورهایی Ú©Ù‡ نظام سیاسی اتÙاقاً از درجه دموکراتیک بیشتری برخوردار بوده اند Ùˆ توسل به اقدامات خشونت آمیز در برخورد با معترضان را اصولا Ù†ÙÛŒ Ù…ÛŒ کرده اند، انقلاب های رنگی با سرعت بیشتری رشد یاÙته اند. البته مدیریت نظام سیاسی، Ùقط، کاربرد ابزارهای سرکوب منØصر نمی شود Ùˆ اÙزون بر آن توان بسیج گری نیز Ù„Øاظ Ù…ÛŒ شود. بدین صورت Ú©Ù‡ اگر نظام بتواند طی٠هواداران خود را بسیج Ùˆ به صØنه بکشاند جمعیت Ùˆ عملکرد آنها Ù…ÛŒ تواند در به انزوا کشاندن اپوزیسیون Ùˆ پاک کردن جامعه از مظاهر اعتراض ورزی مؤثر باشد. (29)
ابزارهای انقلاب رنگی
انقلاب های رنگی با شیوه Ùˆ ابزارهای مختلÙÛŒ صورت Ù…ÛŒ گیرد؛ یعنی اینکه کشورهای غربی در انجام پروژه جنگ نرم با استÙاده از ابزار Ùˆ اقداماتی خاص از جمله عملیات روانی، ناÙرمانی مدنی، نبرد رسانه ای Ùˆ Ùضای سایبری Ùˆ... نظام سیاسی کشور هد٠را زیر سؤال برده Ùˆ زمینه سرنگونی دولت مرکزی را از طریق استØاله از درون Ùˆ با Øمایت دولت های خارجی دنبال Ù…ÛŒ نمایند. بر همین اساس از مهمترین ابزارها Ùˆ یا اقدامات مختل٠برای ایجاد انقلاب رنگی به موارد زیر Ù…ÛŒ توان اشاره نمود:
1- عملیات روانی
پروژه عملیات روانی، یکی از روش ها Ùˆ راه کارهای انقلاب رنگی است، در این رویکرد، تلاش Ù…ÛŒ شود تا از کاراترین روش ها Ùˆ تا Øد امکان Ú©Ù… ترین خشونت برای براندازی Øکومت ها استÙاده شود؛ از مهم ترین ابزارهای مورد استÙاده در این روش Ù…ÛŒ توان به ایجاد تÙرقه Ùˆ تشدید اختلاÙات داخلی، ایجاد گسست بین Øکومت Ùˆ مردم، تشکیک در مشروعیت نظام Ùˆ ناÙرمانی مدنی اشاره کرد، Ú©Ù‡ بهره گیری از آن ها Ù…ÛŒ تواند در موÙقیت انقلاب رنگی Ù…Ùید واقع شود. دشمن از طریق عملیات روانی Ùˆ با استÙاده از Øربه تبلیغات به طور دائم ضع٠ها Ùˆ کمبودهای موجود در جامعه را بزرگ نشان داده Ùˆ Øول آن تبلیغ Ù…ÛŒ کند. در این روش پیشرÙت های کشور نادیده گرÙته Ùˆ یا Ú©ÙˆÚ†Ú© نشان داده Ù…ÛŒ شود، شایعه پراکنی به اوج رسیده Ùˆ در نظام اخلال ایجاد Ù…ÛŒ کند Ùˆ این مسئله باعث رسیدن به اهدا٠خود Ú©Ù‡ در ارکان انقلاب رنگی Ú©Ù‡ در مبØØ« بالا اشاره شد Ù…ÛŒ گردد؛ یعنی ایجاد نارضایتی، القاء ناکارآمدی Ùˆ عدم Ú©Ùایت Ùˆ همچنین تصویرسازی مدنظر در قبال نظام سیاسی کشور هد٠است.
2- رسانه ها
رسانه ها به عنوان یکی از ابزارهای عملیات روانی در صØنه های مختل٠سیاسی Ùˆ نظامی، نقش ممتاز Ùˆ Øساس را به عهده دارند. در واقع رسانه ها Ùˆ ابزارهای رسانه ای از جمله خبرنگاران Ùˆ خبرگزاری های غربی بخشی از ماشین سرمایه داری غرب است Ùˆ مناÙع غربی ها را تأمین Ù…ÛŒ نماید. انقلاب های رنگین در Øقیت انقلاب های رسانه ای هستند Ùˆ جریان رسانه ای غرب در بیشتر چنین انقلاب هایی نمایان Ù…ÛŒ گردد. تجربه اوکراین، گرجستان Ùˆ قرقیزستان آنچه در دیگر کشورهای شکست خورده در برابر انقلاب های رنگی به چشم Ù…ÛŒ خورد نشان دهنده این مطلب است Ú©Ù‡ انقلاب های رنگی در این کشورها در سایه Ùعالیت های رسانه ای پیگیری شدند. اساساً، اساس کار انقلاب های رنگی به موضوع انتخابات رقم Ù…ÛŒ خورد بطوریکه جریان معتقد به انقلاب های رنگین همیشه خود را قبل از انتخابات معرÙÛŒ Ù…ÛŒ کنند Ùˆ تأکید هم Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ هر Ú†Ù‡ غیر از پیروزی این جریان رخ دهد نشانگر بروز تقلب است رسانه های غربی هم با Øمایت از جریان مذکور تلاش Ù…ÛŒ کنند نظریه Ùوق را در قالب واقعیت به مردم القاء کنند.
در جریان انتخابات دهم بØØ« مهم رسانه های غربی، قبل از انتخابات وقوع تقلب در انتخابات بود Ùˆ بعد از انتخابات مهم بØØ« کودتای انتخاباتی Ù…Ø·Ø±Ø Ú¯Ø±Ø¯ÛŒØ¯ Ùˆ خبرسازی گسترده ای در این زمینه ها انجام شد Ú©Ù‡ به عنوان نمونه به مقاله ای تØت عنوان «این یک کودتاست...†که در Ù‡Ùته نامه آمریکایی نیوزویک منتشر شد اشاره کرد. سایت رسمی سیا (رادیو Ùردا)ØŒ گویا نیوز، رادیو زمان، رادیو Ùرانسه، رادیو دویچه وله، العربیه، سایت همدمی (وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی)ØŒ ایران گلوبال، نئوسکولاریسم ملی- مذهبی، صدای آمریکا از جمله رسانه های ضدانقلاب بودند Ú©Ù‡ بشدت بیشتر Ùˆ به صورت آشکارتر به سیاه نمایی علیه انتخابات پرداختند Ùˆ یا برخی از سایت های داخلی برای ایجاد التهاب Ùˆ تشنج همراهی کردند Ùˆ با ارائه گزارش های مختل٠بر دو واژه «تقلب بزرگ» Ùˆ «کودتا» Ú©Ù‡ واژه هایی پردازش شده در اتاق های جنگ روانی بود تأکید Ùˆ به آشوبگری Ùˆ ایجاد اغتشاش دعوت Ù…ÛŒ کردند. (30)
3- ناÙرمانی مدنی
یکی دیگر از شیوه ها Ùˆ ابزارهای کشورهای غربی در ایجاد انقلاب رنگی ناÙرمانی مدنی است. در واقع Ù…Øمل انقلاب های رنگی، اعتراض مدنی است Ú©Ù‡ با یک نوع عمل مقاومتی Ùˆ نوعی شیوه اعتراض آمیز، به معنای نقض قانون است. ناÙرمانی مدنی نقض موقتی Ùˆ تظاهرات موقتی است. چالش ناÙرمانی مدنی برای Øکومت هنگامی Øاد Ù…ÛŒ گردد Ú©Ù‡ این گونه گروه ها با اØزاب Ùˆ گروه های سازمان یاÙته متØد شوند. اتØاد این گروه ها یا سازمان ها Ùˆ اØزاب مختل٠نظام سیاسی Ù…ÛŒ تواند Ùرآیند Ùروپاشی Øکومت را تسریع نماید. از جمله مصادیق ناÙرمانی مدنی، عریضه نویسی Ùˆ تنظیم نامه سرگشاده، به مقامات عالی رتبه نظام، برگزاری سوگواری های سیاسی، Ù†ÙÛŒ مشروعیت نظام، برگزاری تجمع اعتراض آمیز، Ø·Ø±Ø Ø®Ø±ÙˆØ¬ از Øاکمیت، تØصن، تØریم انتخابات تلاش برای ایجاد اخلال در روند نظام Ùˆ... است Ú©Ù‡ در اوج خود تبدیل به آشوب های خیابانی Ù…ÛŒ شود. (31)
این مسئله، در کشورهایی همچون گرجستان Ú©Ù‡ انقلاب رنگی را تجربه کرده اند از سوی کشورهای غربی ها نیز، با کشاندن هواداران سرخ رنگ به خیابان ها Ùˆ گسترش اعتراضات به نتیجه انتخابات صورت پذیرÙت. Ùˆ با Øمایت های سنگین غربی ها، در نهایت دولت Øاکم را وادار به عقب نشینی نمود. در واقع جریانات برانداز در انتخابات با ایجاد شایعه تقلب به تجمعات غیرقانونی Ùˆ ناÙرمانی مدنی تمسک Ù…ÛŒ جویند Ùˆ با آغاز چانه زنی ها از خیابان ها پیگیر ادامه روند انقلاب رنگین یا Ø·Ø±Ø Ù…ÙˆØ¶ÙˆØ¹Ø§ØªÛŒ از قبیل، ابطال انتخابات، شمارش مجدد آراء، Øضور نمایندگان بین الملل، در صدد ایجاد آشوب اغتشاش Ùˆ ناآرامی در جامعه خواهند بود.
4- ایجاد ناامنی و ناآرامی
از دیگر ابزارهای مورد استÙاده در ایجاد انقلاب های رنگی، ایجاد ناآرامی Ùˆ ناامنی در Ùضای جامعه است. قتل، انÙجار، سرقت، راه بندان Ùˆ نظایر آن، این ناآرامی ها از یک سو برای طرÙداران نظام، Ùضایی ناامن Ùˆ هراسناک Ùراهم آورده Ùˆ از سویی دیگر مورد بهره برداری خبرگزاری ها در ایجاد جنگ رسانه ای Ùˆ با هد٠نشان دادن بی ثباتی درکشور هد٠صورت Ù…ÛŒ گیرد. برهمین اساس مجریان انقلاب رنگی ضمن انجام مقدمات Ùوق تلاش Ù…ÛŒ کند تا از هر منÙØ°ÛŒ Ú©Ù‡ به وجود Ù…ÛŒ آید، به عنوان یک Ùرصت در جهت رسیدن به اهدا٠خود از آن استÙاده نمایند. برای مثال موضوعاتی از قبیل انÙجار بمب در Øرم مطهر Øضرت امام، سرقت اموال دولتی Ùˆ عمومی Ùˆ یا قتل خانم ندا آقا سلطان صالØÛŒ Ú©Ù‡ به وسیله مجریان انقلاب رنگی Ùˆ با هدایت کشورهای خارجی صورت گرÙت Ùˆ تا مدت ها بعد با ایجاد عملیات روانی برعلیه ایران در رسانه های خارجی مورد بهره برداری قرار گرÙت؛ Ú©Ù‡ با هد٠ایجاد ناامنی Ùˆ ناآرامی از سوی کشورهای غربی به ویژه آمریکا صورت پذیرÙت.
بطوری Ú©Ù‡ نشریات Ùˆ مطبوعات چاپ «باکو» پایتخت جمهوری آذربایجان قتل ندا صالØÛŒ را توطئه طراØÛŒ شده از سوی نهادهای اطلاعاتی غربی بخصوص سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا «سیا» با هد٠برهم زدن اوضاع ایران عنوان کرده بود. (32)
دلایل شکست انقلاب رنگی در ایران
با توجه به مطالعه بررسی انقلاب های رنگی در کشورهای به وقوع پیوسته، وجود نمونه هایی از تضاد جمهوری اسلامی با این کشورها باعث شکست این موج از براندازی نرم دراین برهه Øساس گردید. از مهمترین این دلائل به موارد زیر Ù…ÛŒ توان اشاره نمود:
1- ولایت Ùقیه: در ایران وجود رهبری به عنوان ولایت Ùقیه، مسیر Øرکت ملت را مشخص Ù…ÛŒ کند Ùˆ مردم ایران تابع ولایت هستند Ùˆ هرگاه ببینند Øزب یا گروهی، راهی غیراز راه ولایت Ù…ÛŒ رود، سریع Øساب خودشان را از آن Øزب یا گروه جدا Ù…ÛŒ کنند. در واقع نقش رهبری Ùˆ ولایت Ùقیه مؤثرترین عامل در مدیریت چالش ها Ùˆ نابسامانی های اخیر به Øساب Ù…ÛŒ آید، به طوری Ú©Ù‡ وجود جایگاه رهبری باعث خنثی شدن Ø·Ø±Ø Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ رنگی از پیش طراØÛŒ شده کشورهای غربی گردید. لذا Ù…ÛŒ بینید Øضرت امام با آگاهی Ùˆ روشن بینی الهی خود در این باره Ù…ÛŒ Ùرمایند: «پشتیبان ولایت Ùقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد.â€
2- هوشیاری مردم: به دلیل ساختار سیاسی Ùˆ Øقوقی کشور Ùˆ همچنین بینش Ùˆ بصیرت سیاسی مردم ایران، در سی سال گذشته، توطئه های زیادی از سوی دشمنان خارجی طراØÛŒ Ùˆ عملیاتی گشت، Ù„Ú©Ù† مردم همه آنها را خنثی کرده Ùˆ با شکست مواجه ساختند. دراین سه دهه همچنین Ùتنه های داخلی زیادی به وجود آمد Ú©Ù‡ همه آنها با هوشیاری مردم با شکست مواجه شده است.
مقام معظم رهبری نیز دراین باره Ù…ÛŒ Ùرمایند: «همه سران کشورهای استکباری بدانند هنگامی Ú©Ù‡ پای دشمنان به میان بیایید، ملت ایران با وجود برخی اختلا٠سلیقه ها، در مقابل دشمنان متØد Ùˆ مشتی واØد علیه آنها Ù…ÛŒ شوند. (33)
مردم ایران، مسلمان، مومن، انقلابی Ùˆ ÙˆÙادار به امام(ره) Ùˆ شهدا هستند Ùˆ از یک بصیرت سیاسی Ùˆ هوشیاری بالایی برای مقابله Ùˆ خنثی سازی توطئه ها Ùˆ Ùتنه ها برخوردارند. چرا Ú©Ù‡ در جنگ هشت ساله اثبات کردند Ú©Ù‡ برای دÙاع از اسلام، دÙاع از قرآن Ùˆ جمهوری اسلامی تا کجا Øاضر به هزینه کردن هستند. در واقع همین Øضور آگاهانه مردم در صØنه های دÙاع از انقلاب Ùˆ ولایت، در برخورد با Ùتنه انگیزی های کشورهای غربی مثمرثمر واقع گردید.
3- استقلال ملی: مطالعه در کشورهایی Ú©Ù‡ انقلاب رنگی در آنها به وقوع پیوسته نشان دهنده برخی موارد متÙاوت است. در کشورهای اوکراین، صربستان، قرقیزستان Ùˆ گرجستان استقلال ملی به Ù…Ùهوم واقعی وجود نداشت.
این کشورها به نوعی تØت الØمایه روسیه بودند Ùˆ امکان تصمیم سازی، مدیریت مستقل Ùˆ مشارکت واقعی مردم در Øکومت وجود نداشت. این درØالی است Ú©Ù‡ کشور ما، استقلال واقعی موجب شناخت متقابل Ùˆ مناسب دولت- ملت شده است. (34)
4- برخورداری نظام از پایگاه قوی مردمی: با توجه به روØیه غرب گرایانه در میان جوامعی Ú©Ù‡ انقلاب رنگی در آنها به وقوع پیوسته Ùˆ نیز مقایسه مستمر بین آنها با جوامع غربی Ù…ÛŒ توان دریاÙت Ú©Ù‡ جریانات سیاسی Ùˆ جنبش های اجتماعی، گرایش های غرب گرا داشتند این درØالی است Ú©Ù‡ در ایران، پایگاه قوی مردمی، مشروعیت سیاسی Øاکمیت Ùˆ پیوند عمیق مردم، این شرایط را از بین برده است. (35) 0
نتیجه گیری
استکبار جهانی از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون با استÙاده از روش ها Ùˆ شیوه های مختلÙØŒ درصدد براندازی Ùˆ تغییر Øاکمیت نظام اسلامی بوده است. براندازی نرم Ùˆ به عبارتی دیگر «انقلاب رنگی» از جمله اقداماتی است Ú©Ù‡ در چند سال گذشته در دستور کار دولت های خارجی بویژه آمریکا قرار گرÙته است Ùˆ توسط اپوزیسیون Ùˆ جریانات معارض Ùˆ با Øمایت های کشورهای بیگانه Ú©Ù‡ تØقق اهدا٠آنها در کشور با مشکل روبرو شده است، به بهانه ایجاد دموکراسی Ùˆ با Ùریب اÙکار انجام گرÙته است. در شرایط Ùعلی قدرت های خارجی Ùˆ گروه های مختل٠برای براندازی نظام های Øاکم تهدید سخت را در اولویت دوم خود قرار Ù…ÛŒ دهند Ùˆ با رویکرد تهدیدات نرم به عنوان بهترین مدل Ùˆ شیوه موثر در رسیدن به اهدا٠در اهدا٠خود به دنبال ایجاد انقلاب رنگی هستند. در سال های گذشته برخی از تØولات سیاسی Ùˆ جابه جایی قدرت میان گروه های سیاسی با عقاید Ùˆ دیدگاه های متÙاوت در کشورهای اروپای شرقی Ùˆ جمهوری های استقلال یاÙته از شوروی سابق همچون گرجستان، قرقیزستان با استÙاده از Øرکت توده ای Ùˆ با استÙاده از یک رنگ خاص انجام گرÙته Ùˆ تکرار آن در چند کشور دیگر، سبب شده تا از این نوع جابه جایی قدرت با عنوان «انقلاب های رنگی» در ادبیات سیاسی یاد گردد. موÙقیت این شیوه در جوامع مذکور این گمانه در میان کشورهای غربی به ویژه آمریکا Ùˆ بعضی گروه های مختل٠جمهوری اسلامی را تقویت نموده است Ú©Ù‡ بهترین شیوه تغییر جمهوری اسلامی در شرایط کنونی، بهره گیری از همین راهبرد، یعنی برپایی انقلاب رنگی به عنوان بهترین مدل Ùˆ شیوه موثر در جابه جایی قدرت Ùˆ رسیدن به اهدا٠خود در ایران است. براساس این الگو برخی معتقدند Ú©Ù‡ کشورهای بیگانه در ایام انتخابات دهم با Ø·Ø±Ø Ù…ÙˆØ¶ÙˆØ¹Ø§ØªÛŒ از قبیل هجمه در Ú¯Ùتمان انقلاب، امام Ùˆ رهبری، تشکیک در سلامت انتخابات Ùˆ القاء تقلب در انتخابات، Ø·Ø±Ø Ù†Ø¸Ø§Ø±Øª بین المللی بر انتخابات Ùˆ تشکیل کمیته صیانت از آراء، تهدیدنمایی، بØران نمایی Ùˆ سیاه نمایی از وضعیت کشور (ایجاد نارضایتی)ØŒ هدایت Ùˆ مدیریت اپوزیسیون ج. ا. ا Ùˆ Øمایت از به صØنه آمدن تمام مخالÙین Ùˆ معاندین نظام با استÙاده عملیات روانی، نبرد رسانه ای Ùˆ Ùضای سایبری، ایجاد ناÙرمانی مدنی، درصدد ایجاد ناامنی، بØران Ùˆ دامن زدن به اغتشاشات تا مرØله Ùروپاشی نظام سیاسی، در کشور بوده اند؛ Ú©Ù‡ با هوشیاری مردم Ùˆ روشن بینی رهبری درمدیریت بØران Ùˆ همچنین استواری پایه های نظام جمهوری اسلامی Ø·Ø±Ø Ø§Ø² پیش طراØÛŒ شده انقلاب رنگی ناکام ماند.
در واقع Ø·Ø±Ø Ø§Ù†Ù‚Ù„Ø§Ø¨ رنگی در کشور، بخشی از پازل راهبردی آمریکا برای تغییر ساختار جمهوری اسلامی ایران است Ú©Ù‡ تاکنون به دÙعات طراØÛŒ شده اما در هر نوبت با شکست مواجه گردیده است.
پانوشت
1. ÙˆÙایی، Øسن (1387)ØŒ «انقلاب مخملی؛ تجربه های شکست خورده Ùˆ شیوه های مقابله»، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1387ØŒ ص 170
2- عرÙØŒ جمال (1387)ØŒ «انقلاب رنگی Ùˆ جمهوری اسلامی ایران؛ برآورد تطبیقی»، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1387ØŒ ص 20
3. اÙتخاری، اصغر (1387)ØŒ «انقلاب رنگی؛ طراØÛŒ چارچوب تØلیلی»، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1387ØŒ ص 27
4. عرÙ. پیشین. ص11
5. یزدان Ùام، Ù…Øمود، «انقلاب مخملی؛ بسترهای داخلی Ùˆ تمایلات خارجی»، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1387ØŒ ص 57
6. اÙتخاری. پیشین. ص 30
7. عرÙ. پیشین. ص20
8. روزنامه ایران، 3 تیرماه 1388
9. روزنامه ایران، 4 تیرماه 1388
. 10 اÙتخاری. پیشین. ص 42
. 11 روزنامه کیهان، 16 خرداد ماه 1388
. 12 اÙتخاری. پیشین. ص 50
. 13 همان. ص 35
. 14 همان. ص 36
. 15 روزنامه کیهان، 16 خردادماه 1388
. 16 اقتباس از اÙتخاری. پیشین. ص 36-35
17. اÙتخاری. پیشین. ص 38
18. روزنامه کیهان، 10 تیرماه 1388
19. روزنامه کیهان، 10 تیرماه 1388
20. شارپ، جین، «از دیکتاتوری تا دمکراسی»، سایت بدون مرز، 1993، wwBEdooneMarzcom
21. روزنامه کیهان، 7 تیرماه 8138
22. روزنامه ایران، 2 تیرماه 8138
23. روزنامه یا لثارات الØسین(ع)ØŒ 3 تیرماه 8138
24. اÙتخاری. پیشین. ص 93
25. عرÙ. پیشین. ص 31
26. روزنامه کیهان، 42 خردادماه 8138
27. روزنامه کیهان، 42 خردادماه 8138
28. روزنامه کیهان، 71 خردادماه 8138
29. اÙتخاری. پیشین. ص04
30. روزنامه کیهان، 01 تیرماه 8138
31. قمری ÙˆÙا، مرتضی، «براندازی نرم»، تهران: انتشارات مؤسسه کیهان، 1138ØŒ ص 124
32. روزنامه ایران، 6 تیرماه 8138
33. روزنامه کیهان، 61 تیرماه 8138، ص3
34. عرÙ. پیشین. ص12
35. همان. ص 12