ناگÙته‌های سید صادق طباطبایی از مسأله گروگان‌ها Ùˆ توهم بنی‌صدر
کش٠«لانه جاسوسی»، هم بر مسائل داخلی ایران تأثیرات پیچیده‌ای داشت Ùˆ هم بر روابط خارجی. در داخل، رهبر Ùقید انقلاب از Øرکت دانشجویان Øمایت کرد، به Ùاصله چند روز، دولت مهندس بازرگان سقوط کرد Ùˆ Ùضای سیاسی به سمت قطبی شدن پیش رÙت. در عرصه دیپلماسی نیز مسأله گروگان‌ها به موضوع داخل رایزنی‌های بین‌المللی بدل شد. ایالات متØده روابط خود با ایران را قطع کرد Ùˆ دست به سلسله اقداماتی زد Ú©Ù‡ ثمری جز عمیق‌ترشدن خصومت نداشت. گرچه مسأله گروگان‌ها بالاخره ØÙ„ شد Ùˆ آنان آزاد شدند، اما این اقدام، همواره از دو سو مورد نقد قرار گرÙته؛ گروهی Ú©Ù‡ می‌‌خواهند با شکست جلوه دادن مذاکرات، نیروهای سیاسی دخیل در آن را تضعی٠کنند Ùˆ گروهی Ú©Ù‡ اساسا آزادی گروگان‌ها را درچارچوب روابط پنهانی رهبران ایران انقلابی Ùˆ Øاکمان آمریکا می‌دانند.به‌هرØال، موضوع اشغال سÙارت Ùˆ آزادی گروگان‌ها همچنان از موضوعات جذاب تاریخ معاصر ایران است Ùˆ هر از چندی، ابعاد جدیدتری از آن روشن می‌‌شود. در جدیدترین بØØ« در این رابطه، چندی پیش جدالی قلمی بین صادق طباطبایی Ùˆ ابوالØسن بنی‌صدر Ø´Ú©Ù„ گرÙت Ú©Ù‡ در نهایت طر٠دوم، Øاضر به ادامه بØØ« نشد Ùˆ از درج جواب دکتر طباطبایی خودداری کرد. از آن‌جا Ú©Ù‡ برخی نکات Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ توسط آقای طباطبایی برای نخستین بار Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒâ€Œâ€ŒØ´ÙˆØ¯ØŒ "نسیم بیداری" بر آن شد Ú©Ù‡ پاسخ کامل ایشان به ادعاهای بنی‌صدر را منتشرکند.***در Ú¯Ùت‌وگویی Ú©Ù‡ با روزنامه شرق داشتم Ùˆ در روزهای 15 Ùˆ 17 آبان ماه منتشر شد، درباره مأموریت خود برای آزادی گروگان‌های امریکایی در ایران Ùˆ Ú¯Ùت‌وگو با مقامات کاخ سÙید، به اجمال مطالبی را عنوان کرده بودم.پس از انتشار این مصاØبه، آقای ابوالØسن بنی‌صدر در Ú¯Ùت‌وگویی با رادیو زمانه، مورخه 16 آبان ماه، Ú©Ù‡ بخشی از آن را در روزنامه مجازی خود آورده است، مدّعی کش٠سه دروغ آشکار در اظهارات من شده است. ایشان برای اثبات ادعای خود، مستنداتی را ذکر کرده Ùˆ Ø´Ø±Ø Ùˆ تÙسیری بر آنها آورده است. در نوشته زیر با عنایت به همین مستندات Ùˆ مراجعه به منابع Ùˆ مآخذ مورد نظر ایشان، نشان داده‌ام Ú©Ù‡ ادعاهای ایشان توهمی بیش نیست.به منظور روشن ساختن اظهارات بی‌اساس ایشان Ùˆ پاسخ به ادعای غیراخلاقی دروغ، ابتدا متنی را Ú©Ù‡ در روزنامه خود آورده، نقل می‌کنم Ùˆ سپس به ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¢Ù† می‌پردازم: «...Øتماً می‌دانید Ú©Ù‡ امام در اسÙند Û±Û³ÛµÛ¸ ØÙ„ مسأله گروگان‌ها را به مجلس واگذار کردند، ولی تا شهریور Û±Û³ÛµÛ¹ مجلس به‌دلیل مسائل مختل٠و پس از آن با شروع جنگ تØمیلی Ùˆ... به این امر نپرداخت. در یک مقطعی، اواخر تابستان، من اØساس کردم کسی به Ùکر این گروگان‌ها نیست. به‌همین دلیل، روزی به Øاج‌ سید اØمدآقا Ú¯Ùتم شما مثل این‌که Ùراموش کرده‌اید Ú©Ù‡ گروگان‌هایی نیز دارید. ایشان Ú¯Ùتند می‌گویی ما Ú†Ù‡ کنیم؟ امام کار را به مجلس سپرده است Ùˆ آنها باید اقدام کنند. Ú¯Ùتم شاید مجلسی‌ها ØالاØالاها به این امر نپرداختند، این‌که نمی‌شود. سپس Ú¯Ùتم خب بنشینیم Ùکری بکنیم، شرط Ùˆ شروطی بگذاریم. با اØمدآقا رÙتیم پیش امام Ùˆ Ú¯Ùتم آقا، سق٠خواسته‌های شما چیست Ùˆ Ú†Ù‡ می‌خواهید؟ بالاخره آمریکایی‌ها نیز می‌خواهند این مشکل ØÙ„ شود Ùˆ گروگان‌ها آزاد شوند Ùˆ اکنون نیز، بهترین زمان است Ùˆ پیروزی کارتر نیز منوط به این مسأله است Ùˆ لذا Øاضر است معامله کند. پس از Ú¯Ùت‌وگوهایی، ایشان چهار شرط را معین کردند.Û±- بازپس دادن اموال شاه Ùˆ خانواده‌اش۲- لغو تمام ادعاهای آمریکا علیه ایران۳- تضمین آمریکا به عدم مداخله سیاسی Ùˆ نظامی در ایران۴- آزادکردن تمامی اموال Ùˆ سرمایه‌های توقیÙ‌شده ایران.Ú†Ù‡ شد Ú©Ù‡ شما وارد مذاکره با آمریکایی‌ها شدید؟بعد از این‌که این چهار شرط را امام معین کردند، Ú¯Ùتم اگر اجازه می‌دهید من با آنها وارد Ú¯Ùت‌وگو شوم Ùˆ ببینم چگونه می‌توانیم انجام این شروط را Ù…Øقق کنیم؟ اگر با آنها به تواÙÙ‚ رسیدیم، موضوع را به مجلس منتقل کنید. در آنجا Ùکر من این بود Ú©Ù‡ با Ø·Ø±Ø Ù…Ø³Ø£Ù„Ù‡ در مجلس، بالاخره مجلس باید پس از تصویب، برای تØقق این شرایط با آمریکایی‌ها وارد Ú¯Ùت‌وگو شود. Ú†Ù‡ بهتر Ú©Ù‡ این کار قبلاً صورت گرÙته باشد. امام مواÙقت کردند Ùˆ پس از آن، دیداری با آقای هاشمی ‌رÙسنجانی رئیس مجلس وقت داشتم Ùˆ موضوع را با ایشان در میان گذاشتم. ایشان هم نکاتی را متذکر شدند. آن‌گاه Ùکر کردم بهتر است آقای رئیس‌جمهور هم در جریان باشد، ازاین¬رو، موضوع را به آقای بنی‌صدر Ú¯Ùتم Ùˆ قید هم کردم Ú©Ù‡ من این مأموریت را انجام می‌دهم، به شرط آن¬که تا Øصول به نتیجه کاملاً Ù…Øرمانه بماند.اصرار شما برای Ù…Øرمانه ماندن این مأموریت Ú†Ù‡ بود؟تØلیل من این بود Ú©Ù‡ هم در آمریکا Ùˆ هم در ایران، جریاناتی هستند Ú©Ù‡ مایل نیستند این مسأله ØÙ„ شود. در آمریکا مسلم بود Ú©Ù‡ گروه راکÙلر Ùˆ جمهوری‌خواهان Ùˆ دوستان شاه برای سقوط کارتر می‌خواهند بهترین استÙاده انتخاباتی را از این امر به عمل آورند. در ایران نیز از اظهارات گروه‌های اÙراطی Ùˆ نیز از تØلیل‌های جریانات وابسته به Ú†Ù¾ عقیدتی، چنین نتیجه‌ای Øاصل می‌شد. در نتیجه نباید شرایط برای کارشکنی آنان Ùراهم می‌شد.تماس شما با کاخ سÙید چگونه بود؟من بعد از مواÙقت امام Ùˆ اطمینان از Øمایت مجلس Ùˆ دÙتر امام، تصمیم گرÙتم از طریق دوستان آلمانی‌ام به‌ عنوان واسطه اقدام کنم. با آقای دکتر گرهارد ریتسل، سÙیر وقت آلمان در ایران از Øزب سوسیال ‌دموکرات Ùˆ نیز آقای هانس دیتریش گنشر، وزیر امورخارجه Ùدرال آلمان (از Øزب دموکرات‌های آزاد) از قبل از انقلاب آشنا بودم. Ø·ÛŒ دو دهه قبل از انقلاب Ú©Ù‡ در آلمان به تØصیل Ùˆ تدریس Ùˆ تØقیق Ùˆ نیز مبارزه مشغول بودم، Ø·ÛŒ سÙرهای رسمی Ú©Ù‡ امام صدر به آلمان داشتند، همواره همراه ایشان بودم؛ Ú†Ù‡ به‌عنوان مترجم Ùˆ Ú†Ù‡ به‌عنوان همراه. از این‌رو، با اغلب بزرگان سیاست در آلمان، آشنایی Ùˆ بعضاً رÙاقت داشتم. برخی از هم دوره‌های دانشگاهی‌ام نیز به مقامات بالای دولتی رسیده بودند.توسط آقای ریتسل، سÙیر آلمان، موضوع را به اطلاع آقای گنشر، وزیر خارجه Ùدرال آلمان رساندم Ùˆ از ایشان خواستم Ù…Øرمانه با کاخ سÙید تماس بگیرند Ùˆ آمادگی مرا برای Ú¯Ùت‌وگو در جهت ØÙ„ بØران با نماینده ارشد Ùˆ تام‌الاختیار، پرزیدنت کارتر به آنان اطلاع دهند تا قراری برای دیدار هرچه زودتر در بÙÙ† بگذاریم.آقای گنشر روز بعد توسط سÙیرشان به من پیام داد مقامات کاخ سÙید کاملاً از این دیدار استقبال می‌کنند، اما پرزیدنت کارتر اظهار داشته است چگونه مطمئن شویم Ú©Ù‡ ایشان با اتکا به مقامات تصمیم‌گیر در رده بالای جمهوری اسلامی Ùˆ مواÙقت آنها به این دیدار می‌آید؟ اینجا باید اضاÙÙ‡ کنم Ú©Ù‡ این نگرانی آقای کارتر به این دلیل بود Ú©Ù‡ تا آن موقع اÙراد زیادی پا پیش گذاشته Ùˆ با آنان وارد Ú¯Ùت‌وگو شده بودند، ولی زمانی¬که Ú¯Ùت‌وگو‌ها به مرØله Øساس تصمیم‌گیری می‌رسید، معلوم می‌شد آن اÙراد از پشتوانه لازم Ùˆ Øمایت مقامات ایران برخوردار نبوده‌اند. در بین این اÙراد هم چهره‌های ایرانی وجود داشتند Ùˆ هم وکلای بین‌المللی Ùˆ هم صاØبان سرمایه Ùˆ هم مقامات بلند‌پایه Ùلسطینی....به‌هرØال، وقتی این موضوع را از سÙیر آلمان شنیدم به ایشان Ú¯Ùتم تا چند ساعت دیگر، جواب شما را خواهم داد. به منزل خواهرم رÙتم Ùˆ به اتÙاق اØمد آقا نزد امام رÙتیم Ùˆ مسأله را به اطلاع ایشان رساندم. امام پرسیدند Ú†Ù‡ راهی به ذهن شما می‌رسد؟ من Ú¯Ùتم اگر شما در دیدار عمومی بعدی Ú©Ù‡ چند روز دیگر خواهید داشت، به این مسأله بپردازید Ùˆ چهار شرط خود را بیان کنید، من امروز به آنان خواهم‌ Ú¯Ùت منتظر بیانات شما در Ùلان روز باشند. زمانی‌که آنها شرایط شما را شنیدند، مطمئن خواهند شد من سرخود Ùˆ بدون مواÙقت شما گامی برنداشته‌ام. امام‌ پذیرÙتند Ùˆ من هم همان شب تاریخ دیدار عمومی امام Ùˆ نیز مطلبی را Ú©Ù‡ در مورد ØÙ„ بØران خواهند Ú¯Ùت، به آقای دکتر ریتسل اطلاع دادم. روز بعد ایشان به من Ú¯Ùت این نشانه برای آقای کارتر کاÙÛŒ بوده است Ùˆ Ø·ÛŒ چند روز آینده، گروهی را به سرپرستی آقای وارن کریستوÙر، معاون وزیر خارجه آمریکا به بن خواهد Ùرستاد.در هر صورت، من به بن رÙتم Ùˆ با این هیأت در دو نوبت دیدار کردم... نتیجه این جلسه Ú©Ù‡ با Øضور وزیر خارجه آلمان Ùˆ معاون خاورمیانه‌ای ایشان (آقای شلاگ این وایت) Ùˆ هیأت پنج‌نÙره آمریکایی Ùˆ من برگزار شد، پذیرÙتن تمامی شروط ما از سوی هیأت بود Ú©Ù‡ قرار شد نتیجه را به پرزیدنت کارتر اطلاع دهند Ùˆ در صورت مواÙقت، ایشان متن تواÙق‌شده را امضا کرده Ùˆ به من بدهند.»توهّمات آقای بنی‌صدر Ùˆ ادّعای باطل سه دروغبعد از درج این مطلب، آقای بنی‌صدر تØت عنوان «اما سه دروغ آشکار آقای طباطبایی» به Ø´Ø±Ø Ø²ÛŒØ± به ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø§Ø¯Ø¹Ø§ÛŒ خود می‌پردازد.اتّهام «دروغ اوّل»:آقای بنی‌صدر بخشی از مصاØبه مرا این‌گونه نقل می‌کند: «می‌گوید او Ùˆ آقای اØمد خمینی، نزد آقای خمینی رÙته‌اند Ùˆ آقای خمینی Û´ شرط را معین کرده است Ùˆ او، در Ú¯Ùت‌وگو با کریستوÙر Ú©Ù‡ از جانب کارتر به آلمان، برای Ú¯Ùت‌وگو با او آمده بود، این Û´ شرط را قبولانده است...»آن¬گاه مدعی می‌‌شود Ú©Ù‡ این مطالب من، دروغ است؛ Ùˆ در مقام دلیل می‌نویسد: «اما گاری سیک در کتاب اکتبر سورپرایز، صÙØÙ‡ Û´Û° می‌نویسد: Û´ شرطی Ú©Ù‡ در Û± مه Û±Û¹Û¸Û°ØŒ آیت‌الله خامنه‌ای به سرهنگ اسکات (یکی از گروگان‌ها Ú©Ù‡ در تبریز زندانی دانشجویان خط امام بود) داد، چهار ماه بعد، به کاخ سÙید (از سوی صادق طباطبایی) داده شد. در Û¹ سپتامبر Û±Û¹Û¸Û°ØŒ صادق طباطبایی، Û´ شرطی را پیشنهاد کرد Ú©Ù‡ شبیه همان شرایطی بودند Ú©Ù‡ آیت‌ الله خامنه‌ای به سرهنگ اسکات داده بود. طباطبایی Ú¯Ùت امام‌ خمینی، این شرایط Ùˆ مأموریت او را تصویب کرده است.»او همچنین می‌اÙزاید: «و متن را سه شخص تهیه کرده‌اند: او Ùˆ اØمد خمینی Ùˆ هاشمی رÙسنجانی. (صÙØات Û¹Û´ Ùˆ Û¹Ûµ کتاب) گاری سیک ادامه می‌‌دهد: بنی‌صدر تا یک‌ ماه بعد از مأموریت از آن مطلع نشد.(صÙØÙ‡ Û¹Û¶ کتاب) » Ùˆ ادامه می‌دهد: «صادق طباطبایی به کریستوÙر Ú¯Ùته است باید بلادرنگ مسأله را ØÙ„ کرد، زیرا [امام] خمینی به‌شدت بیمار است Ùˆ هرساعت ممکن است بمیرد.»و اضاÙÙ‡ می‌کند: «در متن طباطبایی دو شرط دیگر نیز بود: یکی این‌که آمریکا به‌‌خاطر سیاست گذشته‌اش از ایران پوزش بخواهد. ریتسل، سÙیر آلمان Ú©Ù‡ می‌دانست آمریکا این شرط را نمی‌‌پذیرد، از طباطبایی خواست این شرط را Øذ٠کند. طباطبایی Ú¯Ùت خواهد پرسید. چند ساعت بعد، به ریتسل اطلاع داد Ú©Ù‡ شرط Øذ٠شد. شرط دوم «نامرئی» طباطبایی، تØویل اسلØÙ‡ Ùˆ قطعات یدکی خریداری شده به ایران بود. وزیرخارجه آلمان Ú©Ù‡ از امتناع کارتر از پذیرÙتن چنین تعهدی آگاه بود، این شرط را برداشت. (صÙØات Û¹Û¶ Ùˆ Û¹Û· کتاب)»به این ترتیب بر اساس ادعای آقای بنی‌صدر، امام آزادی گروگا‌ن‌ها را منوط به تØقق شش شرط کرده بودند Ùˆ سپس می‌اÙزاید: «بدین ترتیب، تا شرط‌ها به کاخ سÙید برسند، دو شرط، را سÙیر آلمان در ایران Ùˆ گنشر، وزیر خارجه آلمان Øذ٠می‌کنند. گاری سیک تعجب می‌کند از این‌که این شرط را در شمار شرط‌ها نمی‌یابد. هرگاه این شرط نیز قید می‌شد، Øکومت کارتر به یقین آن را مشروع Ùˆ درخور Ú¯Ùت‌وگو تلقی می‌کرد. (صÙØÙ‡ 97 کتاب)»پاسخ به ادعای ناصواب «دروغ اول»:من در این مصاØبه Ú¯Ùته‌ام «بعد از انجام Ú¯Ùت‌وگوهایی، امام چهار شرط را معین کردند.( به شرØÛŒ Ú©Ù‡ آن¬ها را برشمردم) »1-2-1. آقای بنی‌صدر معتقد است چون آقای گاری سیک در صÙØÙ‡ 40 کتاب خود اشاره کرده Ú©Ù‡ این چهار شرط را چهار ماه قبل آیت‌الله خامنه‌ای، عضو شورای انقلاب، به اسکات، گروگان آمریکایی Ú©Ù‡ در تبریز نگاهداری می‌شد،گÙته بودند، پس اظهارات من Ú©Ù‡ «امام این چهار شرط را اعلام کردند، دروغ است.»این مطلب گاری سیک، به Ùرض صØت، Ú©Ù‡ آیت‌‌الله خامنه‌ای چهارماه قبل، این چهار شرط را به آقای اسکات Ú¯Ùته بود، دلیلی برخلاÙ‌ بودن اظهارات من نمی‌گردد. Ú†Ù‡ اشکالی دارد Ú©Ù‡ امام به اعضای شورای انقلاب، Ú©Ù‡ آیت‌الله خامنه‌ای یکی از اعضای آن بوده‌اند، شروط خود را برای آزادی گروگا‌ن‌ها اظهارکرده باشد؟ من هم از قول امام، همان چهار شرطی را بیان کرده‌ام Ú©Ù‡ شورای انقلاب از امام شنیده Ùˆ آیت‌الله خامنه‌ای هم قبلا آن‌ها را به اسکات Ú¯Ùته‌اند. به Ú†Ù‡ دلیل این Ú¯Ùته من دروغ است؟ بر Ùرض، اگر ادعای من با اظهارات گاری سیک همخوانی نمی‌داشت، مبتنی بر کدام اصل اخلاقی Ùˆ شرعی، ایشان Ú¯Ùتۀ یک Ùرد٠بیگانه را بر اظهارات برادری مسلمان Ú©Ù‡ خود مبتکر Ùˆ مجری Ùˆ راوی ماوقع است، ØªØ±Ø¬ÛŒØ Ù…ÛŒâ€ŒØ¯Ù‡Ø¯ØŸ1-2-2.ایشان همچنین مدعی است من Ú¯Ùته‌ام Ú©Ù‡ سه Ù†Ùر روی این متن شروط کار کرده‌اند؛ من Ùˆ اØمد خمینی Ùˆ آقای هاشمی رÙسنجانی. متن ØµØ±ÛŒØ Ú¯Ùت‌وگوی من با روزنامه شرق، جای ابهامی باقی نمی‌گذارد Ú©Ù‡ این ادعای ایشان، ناشی از یک توهم Ù…Øض Ùˆ یک برداشت ناصواب است. از کجای این جمله من Ú©Ù‡ «امام چهار شرط را معین کردند» چنین Ù…Ùهومی استنباط می‌گردد Ú©Ù‡ Ú¯Ùته‌‌ام «سه Ù†Ùر روی آن کار کرده‌اند»؟ بدون تردید، این برداشت غلط او از Ø´Ú©Ù„ گرÙتن چهار شرط مذکور توسط سه Ù†Ùر - سید اØمد خمینی، آقای هاشمی Ùˆ من- بستن غیراخلاقی اتهام دروغ به یک برادر مسلمان است.1-2-3. معلوم نیست آقایان گاری سیک Ùˆ بنی‌صدر، این مطلب خلا٠را از کجا در آورده‌اند Ú©Ù‡ «صادق طباطبایی به کریستوÙر Ú¯Ùته است باید بلادرنگ مسأله را ØÙ„ کرد، زیرا امام خمینی بشدت بیمار است،....»؛ اما اگر آقای بنی‌صدر خود به این امر باور دارد Ú©Ù‡ من با Ø·Ø±Ø Ù…Ø³Ø£Ù„Ù‡ بیماری امام، خواهان ØÙ„ بلادرنگ ماجرا بوده‌ام، پس چگونه ادعا می‌کند مقامات ایرانی براساس قراردادی Ú©Ù‡ با جمهوری‌خواهان امضا کرده بودند، ØÙ„ مسأله را به بعد از انتخابات امریکا موکول کرده بودند؟ اگر هم منظور ایشان به ماجرای کشدارشدن آزادی گروگان‌ها بعد از تصویب مجلس شورای اسلامی Ùˆ مذاکرات الجزایر راجع است؛ Ú©Ù‡ به من ربطی ندارد. تذکر مهم دیگر، این Ú©Ù‡ من در آن مصاØبه به ØªØ´Ø±ÛŒØ Ø´Ø±Ø§ÛŒØ· Ùˆ جریاناتی Ú©Ù‡ منجر به امضاء قرارداد الجزایر Ùˆ سپس آزادی گروگان‌ها شد Ùˆ نیز تبعات این مسأله نپرداخته‌ام. همان‌طور Ú©Ù‡ همان‌جا Ú¯Ùتم؛ این مطالب را انشاء‌الله در جلد چهارم کتاب خاطراتم خواهم آورد.1-2-4. نکته جالب دیگر در ادعای واهی آقای بنی‌صدر، Øذ٠دو شرط، یکی عذرخواهی دولت آمریکا به‌خاطر عملکرد گذشته‌اش Ùˆ دیگری تØویل سلاØ‌های خریداری شده به ایران است Ú©Ù‡ به ادعای ایشان، دو مقام آلمانی به من Ú¯Ùته بودند این دو شرط را Øذ٠کنید، زیرا امریکائیان زیر بار آن نخواهند رÙت Ùˆ اضاÙÙ‡ می‌کند Ú©Ù‡ من هم - قاعدتاً بعد از تماس با امام- چنین کرده‌ام.او به نقل از Ú¯Ùته مجعول گاری سیک مدعی شده است Ú©Ù‡ من در دیدار خود با مقامات امریکایی، با Ø·Ø±Ø Ù…Ø³Ø£Ù„Ù‡ بیماری Øاد امام، خواهان ØÙ„ بلادرنگ مسأله بوده‌ام. بخش مجعول این ادعا، Ø·Ø±Ø Ù…Ø³Ø£Ù„Ù‡ بیماری امام توسط من است، اما بخش دیگر آن Ú©Ù‡ رهایی هرچه سریع‌تر گروگان‌ها بوده است، امری‌ست بدیهی Ú©Ù‡ خود نیز بدان اشاره کرده بودم.نه تنها آقای بنی‌صدر سندی بر این ادعای خود غیر از مطالب گاری سیک ذکر نمی‌کند، بلکه شواهد Ùˆ قرائن، خلا٠این مطلب را به ÙˆØ¶ÙˆØ Ù…ÛŒâ€ŒØ±Ø³Ø§Ù†Ù†Ø¯. از جمله در همان زمان‌ها، مجله نیوزویک به نقل از مقامات آلمانی آورده بود Ú©Ù‡ کارتر در قبال آزادی گروگان‌ها، پیشنهاداتی به ایران کرده است؛ از جمله لغو تØریم اقتصادی Ùˆ Ùروش لوازم نظامی Ùˆ صنعتی، تجدید روابط سیاسی بین واشنگتن Ùˆ تهران Ùˆ Øمایت امریکا از تشکیل کمیته¬ای برای بررسی اتهامات ایران علیه آمریکا.(این خبر در روزنامه‌های آن روز ایران نیز منعکس شد).نکته مهم¬تر دیگری Ú©Ù‡ دلیل بارزی برگÙته ناصواب آقای بنی‌صدر است، اظهارات مکرر پرزیدنت کارتر از جمله در مناظره تلویزیونی با ریگان در ششم نوامبر 1980 است Ú©Ù‡ به صراØت Ú¯Ùته بود اگر گروگان‌ها آزاد شوند، سلاØ‌های خریداری شده ایران را بلاÙاصله به آنها تØویل خواهیم داد. وقتی کارتر خود به صراØت چنین مطلبی اظهار می‌کند چگونه از قول وزیر خارجه آلمان مدعی می‌شوند امریکا این شرط را نخواهد پذیرÙت Ùˆ لذا من هم آن‌ها را Øذ٠کرده‌ام؟این دو شرط مورد ادعای آقای بنی‌صدر گرچه به‌طور مستقل در شرایط چهارگانه امام گنجانده نشده بود، اما من در طول مذاکرات در بن، در تبیین خواسته‌های ایران روی این هر دو نکته تأکید زیاد داشتم Ùˆ هیأت مذاکره کننده امریکایی هم آن¬ها را Ù†ÙÛŒ نکرد. بنا به Ú¯Ùته آقای بنی‌صدر، خود آقای گاری سیک هم (صÙØÙ‡ Û¹Û· کتاب) می‌گوید: «هرگاه این شرط نیز قید می‌شد، Øکومت کارتر به یقین آن را مشروع Ùˆ درخور Ú¯Ùت‌وگو تلقی می‌کرد.»2-1. اتّهام «دروغ دوم»در آن مصاØبه من Ú¯Ùته بودم بعد از دیدار با امام Ùˆ تصمیم برای مذاکره با نمایندگان پرزیدنت کارتر، موضوع را به اطلاع آقای هاشمی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی رساندم Ùˆ «آن‌گاه Ùکر کردم بهتر است آقای رئیس‌جمهور هم در جریان باشد، از این‌رو موضوع را به آقای بنی‌صدر Ú¯Ùتم Ùˆ قید هم کردم Ú©Ù‡ من این مأموریت را انجام می‌دهم، به شرط آن‌که تا Øصول به نتیجه، کاملاً Ù…Øرمانه بماند.»آقای بنی‌صدر مدعی است این Ú¯Ùته من، خلا٠واقع Ùˆ بنابراین دروغ است؛ یعنی این¬که ایشان از مأموریت من بی¬خبر بوده Ùˆ معتقد است Ú©Ù‡ من یک ماه بعد از انجام مأموریت به او گزارش سÙرم را داده-ام.او در جبران Ùراموشی خود Ùˆ به¬عنوان دلیل، به گزارش گاری سیک Ùˆ نیز مطلب مندرج در روزنامه آن زمان خود استناد می‌کند. گاری سیک می‌گوید: «او [صادق طباطبایی] یک ماه بعد از انجام مأموریت، در Û±Û¸ مهر (Û¹ یا Û±Û° اکتبر Û±Û¹Û¸Û°) نزد بنی‌صدر رÙته Ùˆ ماجرای مأموریت خود را به او Ú¯Ùته است.» Ùˆ آقای بنی‌صدر هم در کارنامه رئیس‌ جمهور در روزنامه انقلاب اسلامی مورّخ Û±Û¸ مهر Û±Û³ÛµÛ¹ آورده است: «سپس آقای صادق طباطبایی Ú©Ù‡ در خارج کشور بود، آمد Ùˆ گزارش سÙر را داد. Ùˆ پیام Ùوری سÙیر آلمان غربی را Ú©Ù‡ مطلبی است مهم Ùˆ به موقع خود مردم را از آن مطلع خواهم¬کرد، به من داد.»2-2. پاسخ به ادعای ناصواب «دروغ دوم»:آقای بنی‌صدر اگر به همین نوشته خود در روزنامه‌اش دقت می‌کرد آن ادعای غیراخلاقی انتساب دروغ را به من مرتکب نمی‌شد. اینجا صراØتاً صØبت از «گزارش سÙر خارج از کشور» است Ùˆ «پیام Ùوری سÙیر آلمان غربی».آقای بنی‌صدر توجه نکرده است Ú©Ù‡ من در مصاØبه‌ام با روزنامه شرق از «مطلع ساختن ایشان از برنامه Ùˆ هد٠سÙر Ùˆ مأموریتم» سخن Ú¯Ùته‌ام، نه گزارش انجام مأموریت. این‌که به صراØت می‌گوید یک ماه بعد از انجام مأموریت، او را در جریان گزارش سÙر قرار داده‌ام، مطلبی است درست، ذیلا ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¨ÛŒØ´ØªØ± خواهم داد، ولی مغایر Øر٠من نیست. در همان مصاØبه Ú¯Ùتم Ú©Ù‡ وقتی به ایشان، برنامه سÙر Ùˆ هد٠از مأموریتم را Ú¯Ùتم؛ به ایشان تأکید کردم Ú©Ù‡ این مأموریت باید تا Øصول به نتیجه، کاملاً Ù…Øرمانه بماند، زیرا اÙراد Ùˆ جریاناتی هم درآمریکا Ùˆ هم در ایران، مایل به ØÙ„ بØران نیستند؛ از این‌رو، ایشان خبر آن دیدار را در روزنامه‌اش نیاورده بود. آقای بنی‌صدر همچنین Ùراموش کرده است Ú©Ù‡ «پیام مهم سÙیر آلمان» چیزی غیر از تذکر او برای «نزدیک بودن ضرب‌ الاجل تعیین شده از سوی پرزیدنت کارتر» نبوده است Ùˆ این، خود به‌معنای آن است Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر نسبت به مسأله آگاه است Ú©Ù‡ آن را مطلبی مهم توصی٠می‌کند، منتها چون قرار ما از اول برای Ù…Øرمانه ماندن مأموریت درجهت جلوگیری از کارشکنی‌های اØتمالی مخالÙین، ØÙ„ مسأله بود، خبر دیدار من با خود را Ú©Ù‡ آماده شدن من برای انجام مأموریت بود همان موقع در روزنامه‌اش نیاورده بود، ولی خبر دیدار دوم را با قید «به موقع مردم را از آن مطلع» خواهد کرد؛ نقل کرده است. Øال چون در روزنامه‌اش، خبر دیدار اول را گزارش نکرده Ùˆ امروز نیز آن را از خاطر برده است، می‌گوید من در بیان خود، مرتکب دروغ شده‌ام.مطلب خلا٠دیگر در همین نوشته گاری سیک Ùˆ ادعای آقای بنی‌صدر، عبارت «یک ماه بعد» از انجام مأموریت است، Ú©Ù‡ من گزارش مأموریت خود را به رئیس جمهور داده‌ام Ùˆ آقای بنی‌صدر هم بدون دقت در تاریخ این گزارش خلا٠گاری سیک، آن را مستند ادعای خود قرار داده است. همان تاریخ 18 مهرماه Ú©Ù‡ می‌گوید در روزنامه‌اش مطلب را آورده، به ÙˆØ¶ÙˆØ Ù†Ø´Ø§Ù† از نادرست بودن اظهارات گاری سیک داشته Ùˆ دلیلی است بر بطلان ادعای آقای بنی‌صدر.در مصاØبه خود آورده بودم؛ بعد از دریاÙت پاسخ کتبی پرزیدنت کارتر، بازگشت من به ایران به‌دلیل شروع جنگ به تأخیر اÙتاد Ùˆ من چند روز دیرتر به ایران بازگشتم. شروع جنگ، 31 شهریور بود Ùˆ من روز نهم یا دهم مهرماه با اسکورت جت‌های نیروی هوایی به ایران بازگشتم. دیدار من با آقای بنی‌صدر در روزهای اول بازگشت من به ایران به‌دلیل Øضور او در خوزستان میسر نشد. چند روز بعد، یعنی در همان روز 18مهرماه با ایشان دیدار کردم Ùˆ گزارش سÙر را دادم Ú©Ù‡ او هم آن را در کارنامه رئیس ¬جمهور در روز18 مهر منعکس کرده Ùˆ در تاریخ 29 مهرماه در روزنامه خود آورده است. این مدت زمان «یک ماه بعد» چگونه Ù…Øاسبه شده است؟ در بدبینانه‌ترین Øالت، زمان گزارش من به رئیس جمهور، چند روز بعد از بازگشت من می‌‌شود، نه یک ماه بعد. آیا ØÙ‚ دارم اینجا از ایشان گله کنم Ú©Ù‡ چرا به استناد گزارش بی‌اساس یک نویسنده بیگانه با این خطاهای تاریخی ÙاØØ´ØŒ Ú¯Ùته مستدل Ùˆ منطبق با شواهد تاریخی مرا دروغ می‌شمارد؟3-1. اتهام «دروغ سوم»:آقای بنی‌صدر می‌نویسد: «به ترتیبی Ú©Ù‡ از کتاب گاری سیک نقل شد، Û² شرط را سÙیر آلمان در ایران Ùˆ وزیر خارجه آلمان Øذ٠می‌کنند Ùˆ [امام]خمینی Û´ شرطی را اعلان می‌کند Ú©Ù‡ کارتر پذیرÙته بود (کتاب گاری سیک Ùˆ کتاب کارتر Ùˆ کتاب کریستوÙر): دو روز بعد، در Û±Û± سپتامبر، واشنگتن از طریق سÙیر آلمان در تهران اطلاع می‌دهد Ú©Ù‡ آماده Ú¯Ùت‌وگوهای Ù…Øرمانه است... امریکا Ø´Ú© داشت Ú©Ù‡ طباطبایی از سوی [امام] خمینی Ùرستاده شده باشد. طباطبایی به کریستوÙرگÙت: [امام]خمینی همان شرایطی را Ú©Ù‡ شما می‌پذیرید، اعلان می‌کند Ùˆ چنین شد.»3-2. پاسخ به ادعای ناصواب «دروغ سوم»:این ادعای آقای بنی‌صدر از آن دو نسبت دروغ دیگر، جالب‌تر است. ایشان اصولاً براساس توهمی عجیب معتقد است ‌ Ùˆ به کرّات در مناسبت‌های مختل٠هم ذکر کرده است Ú©Ù‡ چهار شرط آزادی گروگان‌ها از سوی پرزیدنت کارتر تعیین شده است، نه از طر٠امام Ùˆ لذا مدعی است من به منظور اطمینان بخشیدن به آمریکایی‌ها مبنی بر این¬که مأموریت من از طر٠امام‌ خمینی Ùˆ برخوردار از Øمایت مقامات تصمیم گیر در ایران است، به کریستوÙر Ú¯Ùته‌ام امام خمینی همان شرایطی را Ú©Ù‡ شما می‌پذیرید، اعلان می¬کند. نمی‌‌دانم منطق این توهم یا این ادعای نابجا در کجاست؟ آیا ایران Ú©Ù‡ گروگان‌های امریکایی را در اختیار دارد، باید برای آزادی آنها شرط Ùˆ شروط بگذارد یا کارتر Ú©Ù‡ Ù…Ùصر است هرچه زودتر آنها آزاد شوند؟ اگر تعیین شرایط آزادی گروگان‌ها به کارتر واگذار شود Ú©Ù‡ او قاعدتاً باید درخواست آزادی بدون شرط Ùˆ شروط آنها را داشته باشد. معنای ساده Øر٠آقای بنی‌صدر این است Ú©Ù‡ امام به آقای کارتر Ú¯Ùته‌اند شرایطی را Ú©Ù‡ ما می‌خواهیم برای آزادی گروگان‌ها بگذاریم، شما تعیین کنید. بی‌اساس بودن این ادّعا از بی‌منطقی آن هویداست. این ادّعای بی منطق را نه‌تنها آقای بنی‌صدر در دیگر نوشته‌هایش نیز بارها تکرار کرده‌ است، بلکه Øتی دوستان نزدیک ایشان از جمله آقای Ù…Øمد جعÙری نیز در صÙØÙ‡ 212 کتاب «گروگان‌گیری» بر اساس خبر مجعول وخلا٠واقع یکی از دوستانش، این ادّعای غیرمنطقی Ùˆ باطل را Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÛŒâ€ŒÚ©Ù†Ø¯ Ú©Ù‡ من به آقای کارتر Ú¯Ùته‌ام: «شما شرایط آزادی گروگان‌ها را معین کنید تا آقای خمینی رسماً آن را اعلام کند.»آقای جعÙری سپس می‌اÙزاید: «کارتر Ùˆ مشاورانش چهار شرط Ùوق را از طریق آلمانی‌ها به من اطلاع دادند Ùˆ من آنها را به امام دادم.» Ùˆ این درØالی است Ú©Ù‡ آقای جعÙری در صÙØÙ‡ 216 همین کتاب با صراØت اظهار می‌دارد: «بعد از اعلام چهار شرط آقای خمینی Ùˆ درپیش بودن انتخابات رئیس جمهوری آمریکا، در تاریخ 30 مهرماه 59 کارتر رئیس جمهوری آمریکا Øاضر به پذیرش چهارشرط تعیین شده گردید.»جالب اینجاست Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر از یک طر٠چنین ادعایی می‌کند Ùˆ از سویی درجای دیگر، در همین نوشته‌اش، به نقل از کتاب گاری سیک می‌گوید Ú©Ù‡ چهارشرطی را Ú©Ù‡ من از طر٠امام اعلام کرده‌ام، چهار ماه قبل آقای خامنه‌ای، عضو شورای انقلاب، به یکی از گروگان‌های امریکایی Ú¯Ùته بوده است. قبلاً ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¯Ø§Ø¯Ù… Ú©Ù‡ هیچ اشکالی ندارد Ú©Ù‡ امام در Ú¯Ùت‌وگو با اعضای شورای انقلاب - Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر مدّعی است عضو آن شورا بوده است- این چهار شرط را به آنها نیز Ú¯Ùته بوده است. اگر ایشان این Ú¯Ùته خود را باور دارد، پس باید ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¯Ù‡Ø¯ کدام چهار شرط را آقای کارتر تعیین کرده است؟این Ú©Ù‡ به آمریکاییان جهت اطمینان بخشیدن به آنها از پشتوانه مأموریتم پیغام داده بودم Ú©Ù‡ امام چند روز دیگر همان چهار شرط آزادی گروگان‌ها را اعلان خواهند کرد، بدیهی است منظور همان چهار شرطی بوده است Ú©Ù‡ من از قول امام Ùˆ توسط وزیرخارجه آلمان به امریکایی‌ها اطلاع داده بودم. کجای این Øر٠و براساس کدام Øقیقت، خلا٠واقع Ùˆ دروغ است؟ علاوه بر این‌ها، همین نقل آقای گاری سیک از پیام من به پرزیدنت کارتر Ú©Ù‡ «امام خمینی، همان شرایطی را Ú©Ù‡ شما می‌پذیرید، اعلان می‌کند» دلیل Ùˆ نشانه‌ای بر تعیین شرایط از سوی ایران است Ú©Ù‡ آقای کارتر آن‌ها را می‌پذیرد. کجای این Øر٠من خلا٠واقع است Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر از آن، دروغ سوم را استخراج کرده است!ØŸ آن دو شرط دیگری نیز Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر بنا به نوشته آقای گاری سیک، مدعی است سÙیر آلمان Ùˆ وزیر خارجه آلمان Øذ٠می‌کنند، هیچ مسأله‌ای را Ù†ÙÛŒ یا اثبات نمی‌کند، جز ادعای خلا٠واقع گوینده را؛ زیرا همان‌طور Ú©Ù‡ در سطور بالا بدان اشاره کردم، هر دو شرط مزبور توسط آمریکایی‌ها پذیرÙته شده Ùˆ قبلاً هم اعلام شده بود.خلاصه این‌که بستن اتهام دروغ به اظهارات من، علاوه بر این‌که عملی ناصواب Ùˆ غیراخلاقی است، با واقعیت‌های ذکرشده نیز همخوانی ندارد Ùˆ ناشی از توهمات ذهنی آقای بنی‌صدر Ùˆ نیز برگرÙته از ادعاهای واهی گاری سیک می‌باشد.پاسخ به ادّعاهای دیگر آقای بنی‌صدر در Ú¯Ùت‌وگو با رادیو زمانه (16 آبان¬ماه 1389) آقای بنی‌صدر با ذکر قرائنی از جمله اشاره به رساله‌ای تØت‌ عنوان «اکتبر سورپرایز» به صراØت مدّعی است گروه راکÙلر Ùˆ دار ‌و‌ دسته ریگان برای شکست کارتر در انتخابات پیش٠رو در آمریکا، قراردادی را با «امام خمینی» Ùˆ نزدیکان ایشان، بویژه سران Øزب جمهوری اسلامی به امضا رسانده‌اند. تاریخ انعقاد این قرارداد را هم 19 تا 21 اکتبر 1980 (برابر با سه روز آخر مهرماه 1359) در پاریس ذکر می‌کند.من در اینجا قصد ورود به این رساله Ùˆ ذکر تناقضات Ùˆ نیز Ø´Ø±Ø Ùˆ نقد تÙصیلی این ادّعا را ندارم، زیرا علاوه بر این‌که خارج از چارچوب نوشته Øاضر است، نیازمند Ø´Ø±Ø Ùˆ گزارش منصÙانه Øال Ùˆ اØوال آن روزگار است Ùˆ Ù…Øتاج بیان بی‌غرض Ùˆ صادقانه ماجراهایی است Ú©Ù‡ از جهات مختل٠و توسط عوامل متعدد Ùˆ اØزاب Ùˆ گروه‌های سیاسی رقیب Ùˆ بعضاً متخاصم Ùˆ اÙراطی صورت گرÙت، Ú©Ù‡ من در جلد چهارم مجموعه خاطرات سیاسی اجتماعی خود، Ú©Ù‡ مراØÙ„ نهایی تدوین را می‌گذراند، به تÙصیل به آن پرداخته‌ام، اما از آنجا Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر هم در Ú¯Ùت‌وگوی خود با رادیو زمانه Ùˆ هم در روزنامه خود، بدان اشاراتی داشته Ùˆ من هم در بخش دوم Ú¯Ùت‌وگوی خود با روزنامه شرق به‌طور مختصر به آن پرداخته بودم، لازم می‌بینم به ذکر چند مورد خلا٠در این ادعاها بپردازم.تناقضات در Ú¯Ùته‌های آقای بنی‌صدر1-1. آقای بنی‌صدر در پاسخ سؤال مجری برنامه Ú©Ù‡: «شما این خبر (اشغال سÙارت آمریکا) را کجا Ùˆ در Ú†Ù‡ موقعیتی شنیدید Ùˆ واکنش شما Ùˆ اطراÙیانتان به این Øادثه Ú†Ù‡ بود؟» ØªØµØ±ÛŒØ Ø¯Ø§Ø±Ø¯ Ú©Ù‡: «...روز ۱۳آبان، اگر درست به یادم مانده باشد، در مجلس خبرگان Ùˆ یا در شورای انقلاب بودم. بیشتر Ù…ÛŒâ€Ú¯ÙˆÛŒÙ… Ú©Ù‡ در شورای انقلاب؛ برای این‌که آقای دکتر یزدی هم Øاضر بود Ùˆ Ú¯Ùت Ú©Ù‡ این یک کودتا است Ùˆ منشأ این کودتا را هم خارجی Ù…ÛŒâ€Ø¯Ø§Ù†Ø³Øª.»1-2. این Ú¯Ùته آقای بنی‌صدر نمی‌تواند منطبق با واقعیت باشد؛ زیرا در آن روز (سیزدهم آبان) - همان‌طور Ú©Ù‡ در Ú¯Ùت‌وگوی خود با روزنامه شرق بیان کردم- آقای دکتر یزدی در ایران نبود Ùˆ روز بعد، سÙر سیاسی خود را ناتمام گذارده Ùˆ به سرعت به ایران بازگشت تا بتواند در جلسه هیأت دولت برای بررسی مسأله گروگان‌گیری شرکت کند. از طر٠دیگر ایشان به‌عنوان وزیرخارجه، عضو شورای انقلاب نبود، هرچند گهگاه Ùˆ برØسب ضرورت مانند خیلی از شخصیت‌های دیگر به جلسات شورا دعوت می¬شد.2-1. سپس می‌اÙزاید: «روز بعد هم من سرمقالهâ€Ø§ÛŒ انتشار دادم Ùˆ در آن، جهات مثبت Ùˆ منÙÛŒ این عمل را بررسی کردم... Ùˆ آن را ضربهâ€Ø§ÛŒ به استقلال ایران دانستم...» *2-2. اگر آقای بنی‌صدر عمل دانشجویان را ضربه به استقلال کشور می‌دانست، دیگر Ú†Ù‡ جهات مهم‌تر Ùˆ مثبتی را می‌توانست برآن شمرده باشد؟ واقعیت این است Ú©Ù‡ ایشان در آن زمان بر Øمایت از این عمل بیشتر اصرار داشت Ùˆ Øتی در جلسه‌ای Ú©Ù‡ با سÙرا Ùˆ نمایندگان کشورهای اروپایی Ùˆ دیپلمات‌های خارجی در تهران داشت، به توجیه Ùˆ دÙاع از آن پرداخت.ایشان چند روز بعد در مقام وزیرخارجه (بعد از استعÙای دولت موقت Ùˆ درØالی‌که مسئولیت وزارت اقتصاد Ùˆ دارایی را عهده‌دار بود، همزمان Ùˆ برای مدتی کوتاه، سرپرستی وزارت خارجه به او Ù…Øول شد ) در بیانیه Ù…Ùصلی Ú©Ù‡ خطاب به ملت امریکا انتشار داد، با ترجیع‌بند مکرّر «ای امریکائیان»**ØŒ با ذکر جنایات آمریکا در ایران به‌ویژه در دوره پهلوی دوم، سعی در توجیه اÙکار عمومی آمریکائیان نسبت به عمل گروگان‌گیری در تهران داشت. جالب این‌جاست Ú©Ù‡ ایشان برخلا٠رویه خود Ú©Ù‡ همه جا به Ú¯Ùته‌ها Ùˆ نوشته‌ها Ùˆ سخنان خود در مقاطع مختل٠اشاره می‌کند، درجایی ندیده¬ام Ú©Ù‡ به این بیانیه Ùˆ نیز بیانیه‌هایی Ú©Ù‡ خطاب به ملت‌های دیگر در همین زمینه نوشت، اشاراتی داشته باشد.3-1. او سپس مدّعی می‌‌شود: «...Ùˆ از آقای بازرگان هم بهâ€Ø§ØµØ±Ø§Ø± خواستم Ú©Ù‡ استعÙا ندهد.» 3-2. نکته مهم دیگر این‌که به شهادت سخنرانی‌ها Ùˆ مقالات ایشان در روزنامه انقلاب اسلامی، با وجود این Ú©Ù‡ مشاهده می‌کرد دولت موقت Ùˆ مهندس بازرگان Ùˆ یاران دیرینه‌اش از سوی گروه‌های اÙراطی Ú†Ù¾ Ùˆ توده‌ای‌ها Ùˆ مارکسیست‌ها Ùˆ تندروهای دیگر مورد Øملات ناجوانمردانه قراردارد، نه تنها هیچ‌گاه Øمایتی از شخص مهندس بازرگان Ùˆ دولت او به‌عمل نمی‌آورد، بلکه در زمره کسانی بود Ú©Ù‡ به¬شدّت از استعÙای مهندس بازرگان استقبال کرده Ùˆ Øتی آن را دیرهنگام نیز توصی٠می‌کرد.علاوه بر همه این‌ها، در جهت هماهنگی با دانشجویان، Ú©Ù‡ آنها را «برادران عزیزم!» خطاب می‌کرد، با یک نامه Ùˆ دست‌خط کتبی، آقای Ù…Øمد جعÙری، مدیرمسئول روزنامه‌اش را به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار خود معرÙÛŒ کرد Ú©Ù‡ در سÙارت آمریکا مستقر Ùˆ با دانشجویان ارتباط پیوسته داشته باشد، Ú©Ù‡ البته به Ú¯Ùته خود از سوی آنها با بی‌اعتنایی Ù…Øض مواجه می‌شد. البته ایشان ممکن است ادعا کند به‌دلیل مخالÙتش با کار دانشجویان، از سوی آنان با کم‌مهری مواجه بوده است، ولی کیست نداند Ú©Ù‡ آن‌ها Øتی برای اعضای شورای انقلاب هم Øساب جدی باز نکرده بودند Ùˆ اغلب با تصمیمات آن شورا نیز مخالÙت می‌کردند. 4-1. آقای بنی‌صدر در همین Ú¯Ùت‌وگو در مورد شکل‌گیری Ùˆ سابقه کار دانشجویان پیرو خط امام، ادعا می‌کند Ú©Ù‡: «...امری Ú©Ù‡ مهم است مخاطبان شما بدانند، این است Ú©Ù‡ آن دانشجویان، برابر با قراری Ú©Ù‡ آقای خمینی با آنها گذاشته بود، بایدکارهای خود را با تصویب کمیتهâ€Ø§ÛŒ انجام Ù…ÛŒâ€Ø¯Ø§Ø¯Ù†Ø¯ Ú©Ù‡ اعضای آن عبارت بودند از آقای خامنهâ€Ø§ÛŒØŒ آقای Øریری، آقای مجتهد شبستری، آقای خوئینیâ€Ù‡Ø§ Ùˆ من. از این اعضا، غیر از آقای موسوی خویینیâ€Ù‡Ø§ØŒ کسی از این کار اطلاع نداشت.»4-2. معنای این ادعا آنست Ú©Ù‡ ایشان از قبل از Øادثه گروگان‌گیری با این دانشجویان مرتبط بوده Ùˆ Øتی مدعی است در کمیته‌ای Ú©Ù‡ امام برای سامان دادن Ùˆ نظارت بر کار آنها تعیین کرده بود، عضویت داشته است، اما ذکر نمی‌کند هد٠از تشکیل این گروه دانشجویی Ú†Ù‡ بوده است؟ گروهی‌که بنابه اظهارات خودشان شخص مهندس بازرگان را غیرانقلابی Ùˆ دولت او را در خط آمریکا دانسته Ùˆ از این‌رو، به‌شدت با آن‌ها مخال٠بودند. نکته جالب اینجاست Ú©Ù‡ درست در زمانی‌که امام تبعیت از دولت را واجب شرعی دانسته بودند، این دانشجویان با آن دولت به مبارزه برخاسته بودند. این‌که این گروه از دانشجویان از مدتها قبل گردهم آمده بودند، Øر٠درستی است. اکثر آنها در جلسات تÙسیر قرآن Ùˆ تØلیل Ùˆ بررسی‌های سیاسی آقای موسوی خوئینی‌ها شرکت می‌کردند، اما هیچ‌گونه ارتباط کاری با امام نداشتند Ú©Ù‡ ضرورت داشته باشد امام آنها را به تبعیت از نظرات کمیته‌ای Ú©Ù‡ بدین‌منظور تعیین کرده است Ùراخوانده باشد. آنها Ú†Ù‡ کاری را تا آن زمان زیر نظر یا با مشورت این کمیته انجام داده بودند Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر مدعی است از این اعضا، غیر از آقای موسوی خوئینیâ€Ù‡Ø§ØŒ کسی از این کار، یعنی گروگانگیری، اطلاع نداشت؟آنچه مسلم است تصمیم به اشغال سÙارت آمریکا از مدت‌ها قبل از سÙر شاه به امریکا به ذهن چند تن از دانشجویان از جمله آقایان اصغرزاده Ùˆ Øبیب بیطر٠و Ù…Øسن میردامادی خطور کرده بود (Øسب Ú¯Ùته آقای خوئینی‌ها در مصاØبه با روزنامه ابرار، 13 آبان‌ ماه 1379 Ùˆ اظهارات آقای Ù…Øسن رضایی در یک سخنرانی در دانشگاه گیلان، مدتی بعد از اشغال سÙارت). Øتی چند Ù†Ùر از همین دانشجویان به من Ú¯Ùتند Ú©Ù‡ مبتکر اصلی این Ø·Ø±Ø Ùˆ Øتی Ùرمانده اجرایی Ùˆ عملیاتی آنان، آقای اصغرزاده بوده است. امر مسلم دیگر این است Ú©Ù‡ امام نه‌ تنها از این برنامه اطلاع نداشتند، بلکه آقای خوئینی¬ها اØتمال مخالÙت ایشان را هم می‌داده است (همان Ú¯Ùت‌وگوی آقای خوئینی‌ها با روزنامه ابرار در13 آبان¬ماه 79) به‌همین دلیل، در پاسخ به آقای میردامادی Ú©Ù‡ از ایشان خواسته بود به قم بروند Ùˆ امام را در جریان بگذارند، می‌گوید ممکن است امام مخالÙت کنند Ùˆ به آن‌ها توصیه می‌کند این عمل را انجام دهند، ولی اگر امام مخالÙت کردند، بلاÙاصله به اشغال سÙارت خاتمه دهند. این واقعیت Ú©Ù‡ امام تا 48 ساعت بعد از Øادثه، یعنی تا زمانی‌که به ایشان اطمینان داده نشده¬بود Ú©Ù‡ اسناد به‌دست آمده Øاکی از دخالت امریکا در Øوادث نقاط مرزی کشور Ùˆ از جمله در بØران کردستان است، دخالتی نکردند، مؤید بی‌خبری ایشان از تصمیم دانشجویان است. اما بر اساس قرائنی، بعید نمی¬دانم Ú©Ù‡ آقای خوئینی‌ها، مرØوم سیداØمد خمینی را از قبل در جریان برنامه دوستانش قرار داده باشد. 5-1. عجیب‌تر از همه این ادعاها، ادعای انعقاد Ùˆ امضای قرارداد امام - یا نمایندگان امام- با نمایندگان کیسینجر Ùˆ راکÙلر- ریگانیان- در اواخر مهرماه 79 در پاریس است Ú©Ù‡ برطبق آن، آزادی گروگان‌ها Ù…ÛŒ-بایستی تا پیروزی قطعی ریگان به تعویق بیÙتد. 5-2. در مورد این ادعا نیز چند نکته را لازم می‌دانم متذکر شوم:من خود نیز در بخش دوم مصاØبه‌ام با روزنامه شرق به کارشکنی‌هایی Ú©Ù‡ بر سر تعیین تکلی٠گروگان‌ها در مجلس شورای اسلامی Ùˆ نیز مباØØ«ÛŒ Ú©Ù‡ در همین زمینه در روزنامه‌های وابسته به جریانات Ú†Ù¾ Ùˆ دیگر گروه‌ها در جریان بود، اشاراتی داشتم، امّا این‌که گروه‌هایی برای اغراضی خاص، دست به کارشکنی بزنند یک امر است Ùˆ این‌که آن‌ها طبق «قراردادی نامرئی» با آمریکائیان عمل کرده باشند؛ امری دیگر است. اما آقای بنی‌صدر، از این Ùراتر رÙته Ùˆ با اطمینان کامل از «انعقاد Ùˆ امضای قرارداد» نام می‌برد، درØالی‌که تاکنون مدرک Ùˆ نشانه قابل استنادی از جانب منابعی موثق ارائه نشده است.وقتی پرزیدنت کارتر Ú©Ù‡ در سخنرانی‌های انتخاباتی‌اش از اØتمال دخالت جمهوری‌خواهان در امر آزادشدن Ùˆ بازگشتن گروگان‌ها سخن می‌گوید Ùˆ با وجود آن تشکیلات عریض Ùˆ طویل اطلاعاتی Ùˆ امنیتی‌اش نمی‌تواند مدرک Ùˆ سندی غیرقابل خدشه ارائه کند، Ùلان نویسنده آمریکایی یا دوستان ایرانی ما با کدام سازمان اطلاعاتی یا ضداطلاعاتی خود می‌توانند این چنین قاطعانه Ùˆ با اطمینان خاطر، اظهارنظر کنند Ùˆ Øتی تاریخ 19 تا 21 اکتبر را برای امضاء قرارداد ذکرکنند؟جالب اینجاست Ú©Ù‡ در همان نوشته‌ای Ú©Ù‡ آقای بنی‌صدر آن را مستند خود قرار داده، Ù…ØÙ„ امضای قرارداد را پاریس Ùˆ نماینده ایران را سیداØمد خمینی ذکر می‌کند Ùˆ این درØالی‌ست Ú©Ù‡ Øدود دو Ù‡Ùته بعد از این تاریخ، یعنی علی‌رغم این قرارداد ادعایی، شرایط آزادی گروگان‌ها از تصویب مجلس شورای اسلامی (در جلسه 11 آبان ماه 1359) گذشت Ùˆ از همه مهم‌تر این‌که، سیداØمد خمینی، Øتی تا سال‌ها بعد، هرگز از ایران خارج نشده بود.6-1. اما آخرین نکته مورد ادعای آقای بنی‌صدر در این Ú¯Ùت‌وگو، از همه ادعاهای پیشین ایشان جالب¬تر است: ایشان به صراØت Ùˆ براساس نقل قول تأیید ناشده‌ای می‌گوید گروگان‌ها باید آن‌قدر در ایران Ù…ÛŒ-ماندند تا اساس Ùˆ پایه‌های جمهوری اسلامی، Ù…ØÚ©Ù… Ùˆ مستقر Ù…ÛŒâ€Ø´Ø¯. سپس می‌اÙزاید: «وقتی عراقیâ€Ù‡Ø§ Øمله کردند، ایشان - یعنی امام- را ترس گرÙت Ùˆ قرار را بر ØÙ„ گذاشت. آقای صادق طباطبایی را بدون اطلاع رئیس‌ جمهور، برای Ú¯Ùتâ€ÙˆÚ¯Ùˆ با دولت کارتر، به آلمان Ùرستاد.»6-2. این مطلب Ú©Ù‡ «امام قرار را بر ØÙ„ مسأله با کارتر» گذاشت، علاوه بر آن‌که ناقض ادعای پیشین ایشان مبنی بر امضای قرارداد با نمایندگان جمهوری‌خواهان است Ú©Ù‡ بر مبنای آن گروگان‌ها باید تا پایان انتخابات آمریکا Ùˆ پیروزی ریگان آزاد نشوند، به روشنی، Ùراموشی Ùˆ سستی ØاÙظه آقای بنی‌صدر را نیز نمایان می‌کند؛ زیرا زمانی‌که من بنا به همین Ú¯Ùته آقای بنی‌صدر Ùˆ با مواÙقت امام، مأمور مذاکره با نمایندگان پرزیدنت کارتر رئیس جمهور آمریکا شدم، هنوز جنگی در کار نبود Ú©Ù‡ امام را ترس ÙراگرÙته باشد!از طر٠دیگر، این مأموریت هم همان‌‌طور Ú©Ù‡ اشاره کردم، بدون اطلاع رئیس جمهور بنی‌صدر نبود، زیرا ایشان هم قبل از سÙر Ùˆ هم بعد از انجام مأموریت (این یکی به Ú¯Ùته خودش) توسط خود من در جریان امر قرارگرÙته بود. دیدار اول را بنا به درخواست من در روزنامه‌اش ذکر نکرد، ولی دیدار دوم را هم به همان دلیل به‌طور مبهم عنوان کرده بود. نکات Ùراوان دیگری در اظهارات ایشان وجود دارد Ú©Ù‡ Ø·Ø±Ø Ùˆ بØØ« در باره آنها از Øد Ùˆ اندازه این نوشتار خارج است، امّا در همین بررسی کوتاه نشان داده شد Ú©Ù‡ قضاوت‌ها Ùˆ ادعاهای آقای بنی¬صدر از چند جهت مستلزم بازنگری Ùˆ مداقّه است، Ú©Ù‡ متأسÙانه این اشکالات در غالب اظهارات ایشان Ùراوان دیده می‌‌شود:اشکالات چهارگانه در ادعاهای آقای بنی¬صدر: اشتباه در تطابق وقایع تاریخی Ú©Ù‡ ناشی از ضع٠ØاÙظه Ùˆ یا Ùراموشی است (یا خدای نکرده کم‌توجهی به بیان واقعیت‌ها) ادّعای بی سند Ùˆ بدون ارائه دلیل عدم تطابق دلیل با مدّعا (برداشت ناصواب) تناقض در تØلیلهمان‌گونه Ú©Ù‡ اشاره کردم از این قبیل اشتباهات چهارگانه متأسÙانه در اغلب نقدها Ùˆ Ú¯Ùته‌های تاریخی آقای بنی‌صدر - بویژه آنجا Ú©Ù‡ به مسائل تاریخی صدر انقلاب Ùˆ رابطه با مسئولان Ùˆ دیگر گروه‌های سیاسی راجع می‌گردد- به ÙˆÙور دیده می‌‌شود، Ú©Ù‡ خوشبختانه علاوه بر این‌که از دید مخاطب هوشیار مخÙÛŒ نمی‌ماند، نشانه‌هایی از بی‌صداقتی Ùˆ غرض‌ورزی نیز در آن‌ها به چشم نمی‌خورد، به‌همین دلیل، ضرورتی برای پاسخ دادن به ادعاهای ایشان علیرغم این‌که مرا به بیان «سه دروغ آشکار» متهم کرده بودند، نمی‌دیدم، اما تذکر بعضی Ùˆ اصرار بعضی دیگر از دوستان مرا به تدوین این نوشته سوق داد؛ با این استدلال Ú©Ù‡ دسترسی نسل جوان امروز به مستندات تاریخی Ùˆ ماجراهای دوران صدرانقلاب چندان آسان نیست؛ از این‌رو، این تکلی٠بر دوش امثال ما سنگینی می‌کند Ú©Ù‡ از هر Ùرصتی برای بازگوکردن Øوادث Ùˆ وقایع آن دوران - آن‌گونه Ú©Ù‡ روی داده است، نه آن‌گونه Ú©Ù‡ می‌‌خواهیم اتÙاق اÙتاده باشد - استÙاده کنیم تا مجال برای کسانی‌که درصدد تØری٠تاریخ هستند، چندان Ùراهم نباشد. دوست دارم در پایان این نوشته، از خدای کریم Ùˆ رØیم، اجابت یکی از دعاهای دکتر علی شریعتی را برای خود Ùˆ دیگر دوستانم مسألت کنم: «خدایا، عقیده مرا از دست عقده¬ام رها ساز!» * برگزیده از صÙØات یک Ùˆ دوازده روزنامه انقلاب اسلامی 19 آبان 1359ای آمریکائیان!از روزی‌که دانشجویان به سÙارت آمریکا، بهتر بگوییم یکی از مراکز مهم Øکومتی Ùˆ جاسوسی آمریکا در جهان وارد شده‌اند، دستگاه‌های تبلیغاتی، تبلیغات شبانه‌روزی برای Ùریب شما آمریکاییان Ùˆ مردم جهان به راه انداخته‌‌اند، مبنی بر این‌که در Øکومت اسلام، هیچ قاعده Ùˆ قانونی Ù…Øترم شمرده نمی‌‌شود Ùˆ سنتی‌ Ú©Ù‡ قرن‌ها مورد اØترام بشریت بوده است، شکسته می‌گردد Ùˆ به سÙارتخانه شما Ú©Ù‡ در Øکم٠جزئی از خاک کشور شما است، Øمله می‌‌شود Ùˆ کسانی را Ú©Ù‡ مصونیت سیاسی دارند به گروگان می¬گیرند.اما به شما آمریکائیان نمی‌گویند Ú©Ù‡ سÙارتخانه دولت شما در ایران، هیچ شباهتی با سÙارتخانه ندارد. با وجود آن Ú©Ù‡ پیش Ùˆ پس از سقوط آخرین دست‌نشانده، بخش عمده اسناد را از سÙارتخانه برده‌اند Ùˆ اسناد بجامانده را نیز ظر٠سه ساعت می‌سوزانده‌اند، با وجود آن‌که ØاÙظه‌های دستگاه‌های کامپیوتری را از بین برده‌اند... دستگاه‌های بجامانده Ùˆ مدارک بدست اÙتاده، جای تردید برای اØدی نمی‌گذارد Ú©Ù‡ سÙارتخانه... مرکز واقعی Øکمروایی در دوره شاه سابق بوده است. دربار واقعی ایران، سÙارت دولت شما در تهران بوده¬است.... آیا اگر شما مردم آمریکا بعد از 35 سال دخالت Ùˆ Øکومت یک سÙارتخانه در امور خود، انقلاب می‌کردید Ùˆ پیروز می‌شدید، کارمندان آن سÙارتخانه را کارمند عادی تلقی می‌کردید؟ آیا شما رضا می‌دادید Ú©Ù‡ آنها همچنان درکارخود باقی بمانند... Ùˆ به رویّه‌ای Ú©Ù‡ داشته‌اند، ادامه بدهند؟ این است آن واقعیتی Ú©Ù‡ از شما پنهان می‌کنند...ای امریکائیان... مردم ما هیچ توقع زیادی ندارند، می‌گویند دولت امریکا سنتی را Ú©Ù‡ با Ù…Øاکمه سران نازی پایه‌گذاری شده است، رعایت کند Ùˆ بزرگترین جنایتکار قرن را تØویل بدهد تا در یک دادگاه علنی Ùˆ طولانی، Ù…Øاکمه شود. هنوز دولت شما، چشم از Øکومت بر ایران نپوشیده است. در داخل Ùˆ مرکز کشور، دست Øکومت شما در وقایع خونین درکار است.ای آمریکائیاناینک ما تقاضای مشروعی داریم؛ مطابق Øقوق بشر می‌خواهیم عامل 37 سال خیانت Ùˆ جنایت Ùˆ Ùساد به ما تØویل داده شود تا با Ù…Øاکمه او، وجدان بشریت معاصر از علل Ùˆ عوامل به‌زیرسلطه رÙتن Ùˆ در معرض نابودی قرارگرÙتن یک ملت، آگاه گردد Ùˆ این امر، آغاز تØول Ùکری بزرگی در تاریخ بشری در جهت استقلال Ùˆ آزادی همه ملت‌ها بگردد....از دولت خود بخواهید Øقوق بشر را از سر صدق رعایت کند Ùˆ شاه سابق را به ایران تØویل دهد. اموال او Ùˆ کسان او Ùˆ گردانندگان رژیم سابق را به ملت ما پس دهد.
منبع: نسيم بيداري