Ø¢Ùتاب: درآستانه سالگرد تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، معصومه ابتکار از دانشجویان Ùعال در جریان تسخیر سÙارت آمریکا در سال 1358 نگاه واقع بینانه نسبت به واقعه 13 را مورد تاکید قرارداد Ùˆ Ú¯Ùت: در بین تسخیر کنندگان کسی را نمی‌شناسم Ú©Ù‡ پشیمان باشد.
ابتکار بامورد توجه قرار دادن نقش دانشجویان درجریان تسخیر سÙارت آمریکا در 13 آبان 1358 اظهارداشت: «اگر بخواهیم درک درست Ùˆ همه جانبه‌ای از این واقعه داشته باشیم، در ابتدا بایستی Ùضای آن
دوران را به خوبی درک کنیم و ببینیم در چه شرایط دانشجویان به چنین تصمیمی رسیدند و اصلا چرا دانشجویان در این مسیر گام برداشتند.»
ÙˆÛŒ خاطرنشان کرد: «این واقعه زمانی رخ داد Ú©Ù‡ هشت ماه از انقلاب گذشته بود Ùˆ در واقع انقلاب عظیم سیاسی، اجتماعی Ùˆ اقتصادی در کشور رخ داد ،ساختارها هنوز آشÙته بود Ùˆ Ùقط یک دولت موقت Ùˆ شواری انقلاب Ø´Ú©Ù„ گرÙته بود. دراین زمان بسیاری از ساختارهای سیاسی همچون مجلس Ø´Ú©Ù„ نگرÙته بود، ونگارش قانون اساسی کامل نشده بود. به همان ترتیب بØØ« دولت، دستگاه‌های امنیتی Ùˆ انتظامی Ùˆ اطلاعاتی همگی در وضعیت آشÙته ای قرار داشتند Ùˆ اگرچه کار Ùˆ تلاش صورت می‌گرÙت، ولی هنوز تا استقرار یک وضعیت با ثبات Ùˆ تسلط بر تمام مسایل Ùاصله‌ زیادی وجود داشت.»
خانم ابتكار با بیان این‌که دانشجویان متوجه چنین اوضاعی بودند، خاطرنشان کرد: بعد از انقلاب باتوجه به این‌که Ùضای نسبتا آزادی در دانشگاه به وجود آمد، Ø·ÛŒ آن تمام گروه‌ها Ùرصت داشتند دیدگاه‌های خود را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ù†Ù†Ø¯ØŒ تقریبا برای همه این گروه‌ها Ú†Ù‡ گروه دانشجویان مسلمان Ùˆ Ú†Ù‡ گروه های دیگر Ú©Ù‡ Ùعالیت داشتند، این پرسش Ù…Ø·Ø±Ø Ø¨ÙˆØ¯ Ú©Ù‡ آسیب پذیری یک انقلاب از کجا شروع می‌شود ØŸ
ابتکار Ú¯Ùت: « درآن زمان دانشجویان بØØ« Ù…ÛŒ کردند Ú©Ù‡ Ú†Ù‡ تهدیداتی Ùراروی جریان انقلاب قرار خواهد گرÙت. همه نیز براین نکته واق٠بودند، آمریکا Ú©Ù‡ مناÙع خود را در منطقه Ùˆ ایران از دست داده به نوعی به دنبال راه‌ØÙ„ÛŒ بود Ú©Ù‡ رژیم مورد نظر خود را مجددا به عرصه بازگرداند.»
خانم ابتكار Ú¯Ùت: «از طرÙÛŒ ما در ایران تجربه تلخ كودتاي 28 مرداد 1332 را پشت سر
گذرانده بودیم Ùˆ به چنین تجربه‌ای اشاره می‌شد. اگر Ú†Ù‡ نسل ما در آن دوران Øضور نداشتند، ولی پدران ما آن دوران را مورد توجه قرار می‌دادند، چنانچه پدر من مرØوم دکتر تقی ابتکار Ú©Ù‡ استاد دانشگاه تهران بود، شرایط سال‌های 1332 Ùˆ اتÙاقاتی Ú©Ù‡ در آن دوران اÙتاده بود را تعری٠کرده Ùˆ Ú¯Ùته بود Ú©Ù‡ چطور در اثر غÙلتی Ú©Ù‡ پیش آمد آمریکا توانست با یک کودتا نهضت ملی دکتر Ù…Øمد مصدق Ú©Ù‡ نخست وزیر قانونی کشور بود، را از میان برداشته Ùˆ کلا کشور را از مسیر توسعه ،پیشرÙت Ùˆ مردم‌سالاری به سمت 25 سال دیکتاتوری Ùˆ استبداد سیاه ببرد »
ابتکار ادامه داد: «دانشجویان در مقطعی اØساس می‌کردند Ú©Ù‡ آمریکا برنامه هایی از این دست را برای ایران خواهد داشت، به ویژه این‌که چند سال قبل از آن، در شیلی چنین برنامه‌ای را برای Øکومت
آلنده پیاده کرد. بنابراین دانشجویان ØŒ تاریخ معاصر را مقایسه می‌کردند Ùˆ Ù…ÛŒ دانستند Ú©Ù‡ چنین خطری وجود دارد، دانشجویان مسلمان دور هم جمع شدند Ùˆ براساس این شرایط به این نتیجه رسیدند Ú©Ù‡ باید یک Øرکت اعتراضی قوی انجام شود.»
ÙˆÛŒ در ادامه با اشاره به Ùضای رسانه‌ای Ú©Ù‡ عمدتا در Ø³Ø·Ø Ø¨ÛŒÙ†â€ŒØ§Ù„Ù…Ù„Ù„ÛŒ وجود داشت Ùˆ غلبه رسانه‌ها از سوی غرب بود، Ú¯Ùت: «دانشجویان در این راستا Ù…ÛŒ خواستند انØصاری Ú©Ù‡ علیه ایران Ø´Ú©Ù„ گرÙته
بود را بشکنند Ùˆ توجه مجامع بین‌المللی Ú©Ù‡ متاسÙانه به مظلوميت ملت ایران Ùˆ اتÙاقات رخ داده در کشورمان نگاهی نداشتند را جلب کند . بر این اساس دانشجویان تصمیم گرÙتند بدون خشونت Ùˆ اسلØÙ‡ به Ø´Ú©Ù„ اعتراضی Ùˆ کاملا مسالمت‌آمیز این اقدام را انجام دهند.»
ابتکار همچنین درباره میزان استقلال دانشجویان در واقعه 13 آبان نیز اظهار کرد: «در این جریان ابتدا تمام
نمایندگان دانشجویان مسلمان Ùˆ انجمن‌های اسلامی Ú©Ù‡ آن زمان در تØکیم ÙˆØدت نیز نماینده داشتند، از سوی 6 دانشگاه اصلی تهران شامل دانشگاه تهران، شهید بهشتی، صنعتی شریÙØŒ پلی تکنیک، علم Ùˆ صنعت Ùˆ تربیت معلم دور هم جمع شدند Ùˆ موضوع را به بØØ« گذاشتند Ùˆ کاملا مساله Ù…Øرمانه تلقی می‌شد Ùˆ به هیچ عنوان قرار نبود موضوع به بیرون انتقال پیدا کند، چرا Ú©Ù‡ امکان داشت گروه‌های دیگر این برنامه را خراب Ùˆ یا پیشدستی کنند، کما این‌که گروه‌های Ú†Ù¾ Ùˆ چریک‌های Ùدایی خلق قبل از این چنین اقدامی را انجام داده بودند.»
ÙˆÛŒ با تاکید بر این‌که چنین تصمیمی کاملا دانشجویی بود به دلائل مخالÙت نمایندگان دانشگاه‌های‌ علم‌وصنعت Ùˆ تربیت معلم اشاره Ùˆ اظهار کرد: «امروز هم هرگز نمی‌توان دروغ Ú¯Ùت Ùˆ انکار کرد Ùˆ Ú¯Ùت Ú©Ù‡
دانشجویان با امام هماهنگی نکردند Ùˆ امام مواÙÙ‚ نبود.»
خانم ابتكار Øرکت دانشجویان در این راستا را هوشیارانه توصی٠و اظهار کرد: «دانشجویان معتقد بودند اگر امام(ره) مخال٠این موضوع باشند، به مجرد این‌که اعلام کنند از انجا خارج می‌شوند ØŒ مساله مهم این بود Ú©Ù‡ نامی Ú©Ù‡ دانشجویان برای خود انتخاب کردند (دانشجویان مسلمان پیرو خط امام) Øاکی از
این بود Ú©Ù‡ دانشجویان، مسلمان هستند Ùˆ خط Ùˆ مشی امام(ره) را قبول دارند،ضمن این‌که با سیاست‌هایی Ú©Ù‡ بعد از آن پیگیری کردند، به هیچ عنوان اجازه ندادند گروه‌های سیاسی Ùˆ اØزاب از این Øرکت بزرگ وجنبش دانشجویی به Ù†Ùع خود، بهره‌برداری کنند؛ چرا Ú©Ù‡ به هر ترتیب Ú†Ù‡ گروه‌های Ú†Ù¾ همچون
سازمان مجاهدین خلق (مناÙقین) Ùˆ Ú†Ù‡ اØزاب در قدرت مثل Øزب جمهوری اسلامی علاقه پیوستن به این جریان را داشتند، ولی دانشجویان به هیچ وجه اجازه بهره‌برداری سیاسی را به گروه‌های سیاسی نمی‌دادند؛ آنان معتقد بودند این Øرکت‌ها جریانی است Ú©Ù‡ باید به Ù†Ùع ملت انجام شود Ùˆ به هیچ عنوان
نباید دستخوش بازی‌های سیاسی قرار بگیرد.»
ابتکار همچنین درباره نقش روØانیت در این Øرکت Ú¯Ùت: « براساس شرایط، اقای موسوی خویینی‌ها
Ú©Ù‡ سابقه خوبی با دانشجویان داشتند Ùˆ دانشجویان می‌دانستند Ú©Ù‡ ایشان ارتباط مستقیمی با مرØوم Øاج اØمد آقا Ùˆ Øضرت امام(ره) داشتند، به عنوان رابط Ùˆ شخصی Ú©Ù‡ تا پایان راه همراه امین Ùˆ دانشجویان بودند ØŒ نقش تاثیرگذاری داشتند. »
ÙˆÛŒ Ú¯Ùت: « همچنین اصل این Øرکت Ú©Ù‡ شاید Ø´Ú©Ù„ دیگری به این جریان اعتراضی داد، Øمایت خود امام (ره)از این جریان بود، چنانچه امام(ره) این Øرکت را انقلاب دوم نامیدند Ùˆ به جمع دانشجویان
اعتماد کردند Ùˆ باعث شدند انسجام Ùˆ ÙˆØدت ملی پشت سر این Øرکت Ø´Ú©Ù„ بگیرد Ùˆ
عملا کشور یک بار دیگر بتواند در مقابل مشکلاتی Ú©Ù‡ می‌رÙت ا نقلاب را از پای در بیاورد با یک روØیه بلند ایستادگی کند Ùˆ یک Øرکت رو به رشدی را دنبال کند.»
ابتکار در ادامه در بیان ارزیابی خود از میزان شعاری Ùˆ یا واقعی بودن جریان تسخیر لانه جاسوسی آمریکا نیز اظهار کرد: «من Ùکر می‌کنم هم اکنون Ú©Ù‡ در سی Ùˆ یکمین سال این واقعه قرار داریم، باید این
Ùرصت را Ùراهم کنیم Ú©Ù‡ به این موضوع واقع بینانه نگاه شود. به این Ù…Ùهوم Ú©Ù‡ هم هزینه‌ها Ùˆ هم دستاوردها دیده شوند Ùˆ مورد توجه قرار بگیرند.»
ÙˆÛŒ اÙزود: «با نگاه واقع‌بینانه می‌توان دریاÙت اگر برآیند این Øرکت Ú©Ù‡ Øتما هزینه‌هایی هم برای کشور داشته است، Ùقط همین ممانعت از یک کودتای اØتمالی Ùˆ یا Ùقط این باشد Ú©Ù‡ دخالت‌های بی‌مورد Ùˆ غیرقانونی آمریکا را در کشور ما مانع شده باشد، وزن این منÙعت در مقابل آسیب‌هایی Ú©Ù‡ البته قابل تØلیل
است، قابل اهمیت است.»
ÙˆÛŒ Ú¯Ùت: «دانشجویان امروز اصل واقعه را تایید می‌کنند Ùˆ همین دانشجویان می‌گویند در آن Ùضا وشرایط ،تصمیم منطقی یک جمع دانشجویی تØقق یاÙته است، ولی اینکه بعد از آن Ú†Ù‡ اتÙاقی اÙتاد Ùˆ Ú†Ù‡ بهره‌برداری‌هایی از این جریان شد Ùˆ چگونه این جریان مناسبات ایران Ùˆ آمریکا Ùˆ دیگر مناسبات بین‌المللی را تØت تاثیر قرار داد جای ارزیابی Ùˆ نقد دارد.»
ÙˆÛŒ با تاکید بر این‌که ما باید به سمت یک تØلیل واقع بینانه از این موضوع Øرکت کنیم، خاطرنشان کرد: «متاسÙانه گاهی اوقات با یک روند عامدانه‌ای در جهت تØری٠تاریخ مواجه می‌شویم Ùˆ می‌بینیم برای
این‌که گروه های خاصی بتوانند وضعیت کنونی Ùˆ وضعیت خاصی را توجیه کنند، اصل آن واقعه تاریخی Ùˆ تØلیل‌هایی Ú©Ù‡ نسبت به آن واقع می‌شود، را تخریب Ùˆ تØلیل می‌کنند، چناچه در راستای این Ú©Ù‡ Ú¯Ùته می‌شود، نباید با یک نگاه شعاری Ùˆ یک‌سویه با این مسأله برخورد کرد عده ای این طور القا می‌کنند Ú©Ù‡
پس عده‌ای از این دانشجویان پشیمان شدند در Øالی Ú©Ù‡ در آن جمع دانشجویان Ùˆ تصمیم ‌گیران اصلی Ú©Ù‡ در آن زمان بودند به شخصه کسی را Ú©Ù‡ از Øرکت خود در سال 58 به این Ù…Ùهوم Ú©Ù‡ آن Øرکت را اشتباه بداند Ùˆ امروز پشیمان شود نمی‌شناسم ولی کسانی را می‌شناسم Ú©Ù‡ نسبت به اتÙاقات بعد از آن واقعه نقد
دارند.»
ÙˆÛŒ دسته بندی دانشجویان موثر درجریان 13 آبان رایک ترÙند سیاسی دانست Ùˆ Ú¯Ùت: « Ø·ÛŒÙÛŒ از رهبران دانشجویان مسلمان خط امام آن دوران، امروز نه تنها در قدرت نیستند، بلکه منزوی Ùˆ در Øاشیه نیز قرار دارند، اما یک تلاش عامدانه‌ای در جهت تخریب چهره Ùˆ وجهه‌ی آن‌ها صورت می‌گیرد Ú©Ù‡
بالاخره مثلا زندانی بودنشان نیز قابل توجه باشد.»