« Ùرانسيس آنتوني بويل »در كتاب خود به نام « سياست جهاني Ùˆ Øقوق بين الملل » در مورد گروگان گيري به دÙاع از ايران پرداخته Ùˆ مي گويد : « دستگيري Ùˆ زنداني كردن ديپلمات هاي آمريكايي طبق ماده 51 منشور سازمان ملل متØد ØÙ‚ قانوني ايران در دÙاع از خود بوده است . (1) »
در مورد روابط ايران Ùˆ آمريكا از آغاز تا قطع ØŒ نكات مبهم زيادي وجود داشت . نكاتي كه شايد اگر در آن روزها با تسخير سÙارت آمريكا مشخص نمي شد ملت ايران از بخشي از تاريخ خود كه از دسترس او پنهان مانده بود براي هميشه Ù…Øروم مي شد. اما اين Øركت با روشن ساختن برخي از اين نكات باعث شد كه آيندگان نيز اسنادي را مشاهده كنند كه با مشاهده آنها هيچ انسان منصÙÙŠ موضعي غير ازموضعي كه دانشجويان پيرو خط امام در اين روزها اتخاذ كردند انتخاب نمي كند.
به نوشته اشپيگل : زماني ايالات متØده مي توانست تصميم بگيرد كه Ú†Ù‡ كسي در ايران بر مسند قدرت بنشيند اما امروز در 1980 (1359 ) آيت اللهي در تهران مي تواند سر نوشت انتخابات رياست جمهوري در ايالات متØده را تعيين كند . اما به راستي اين تغيير موضع از ضع٠به قدرت Ùˆ از روابط صميمانه Ùˆ تنگاتنگ به خصمانه Ùˆ قطع روابط چگونه صورت گرÙت Ùˆ به راستي تنها مشكلات ما در همان روزهاي آغازين انقلاب با آمريكا بود يا به پيش از آن برمي گشت ØŸ
در مورد روابط ايران Ùˆ آمريكا از آغاز تا قطع نكات مبهم زيادي وجود داشت . نكاتي كه شايد اگر در آن روزها با تسخير سÙارت آمريكا مشخص نمي شد ملت ايران از بخشي از تاريخ خود كه از دسترس او پنهان مانده بود براي هميشه Ù…Øروم مي شد. علت بسياري از بØران هايي كه مردم تنها دردهاي آن را متØمل مي شدند. اما اين Øركت با روشن ساختن برخي از اين نكات باعث شد كه آيندگان نيز اسنادي را مشاهده كنند كه با مشاهده آنها هيچ انسان منصÙÙŠ موضعي غير از موضعي كه دانشجويان پيرو خط امام در آن روزها اتخاذ كردند انتخاب نمي كنند.
"Ùرانسيس آنتوني بويل" در كتاب « سياست جهاني Ùˆ Øقوق بين الملل » مي گويد :
براي ياÙتن سابقه اين رابطه بايد به سالهاي قبل تر برگشت . نخستين تماس آمريكايي ها Ùˆ ايران در سال 1209 Ù‡ . Ø´ مطابق با 1830 ميلادي برقرار شد كه براثر آن چند گروه از مبلغان مذهبي آمريكا با هد٠تبليغ آيين مسيØيت به مناطق شمال غربي ايران آمدند(2)
آمريكا تا كودتاي 28 مرداد 1332 از بازيگران اصلي صØنه ايران به شمار نمي آمد . اما با اتÙاقات قبل از اين كودتا Ùˆ خروج نيروهاي اشغالگر انگليسي Ùˆ روسي از خاك ايران سعي كرد تا نقشي را كه پيش از اين دو كشور بر عهده داشتند عهده دار شود Ùˆ از كودتاي 28 مرداد به بعد نيز موÙÙ‚ به اين كار شد تا يك دوره استعمار پنهان 25 ساله را در ايران تجربه كند . (3)
آمريكا كه پيش از اين با شعار آزادي براي ملت هاي ستمديده به ميدان آمده بود چهره واقعي خود را نشان داد به گونه اي كه قاضي «ويليام داگلاس» نيز در مورد ØªÙ‚Ø¨ÙŠØ Ù…Ø¯Ø§Ø®Ù„Ù‡ آمريكا در امور ايران مي نويسد :
هنگامي كه مصدق اصلاØات خود را در ايران آغاز كرد ما به هراس اÙتاديم Ùˆ براي براندازي او با انگليسي ها متØد شديم Ùˆ در اين كار موÙÙ‚ نيز شديم . ولي از اين پس ديگر نام ما درخاورميانه با اØترام ياد نشد.
Øمايت بي دريغ آمريكائيها از شاه Øتي پس از جناياتي چون 17 شهريور Ùˆ پيشينه سياه اين كشور در ايران روز به روز بر انزجار Ùˆ تنÙر مردم نسبت به آنان اÙزود. پس از تسخير لانه جاسوسي مداركي به دست آمد كه نشان ميداد Ø·Ø±Ø§Ø Ø§ØµÙ„ÙŠ كشتار صدها دانش آموز Ùˆ دانشجو در 13 آبان 1357 نيز آمريكا بوده است . بايد به تمام اينها نقش آمريكا در راه اندازي سيستم مخو٠ساواك با الگوي آمريكايي آن سيا را نيز اÙزود كه از عوامل ايجاد ترس Ùˆ Ø®Ùقان در رژيم سابق بود.
با وجود تمام خاطرات بدي كه مردم از آمريكا در اذهان داشتند اما در طي روزهاي انقلاب Ùˆ پس از آن نيز سÙارت آمريكا مورد تعرض جدي مردم قرار نگرÙت . اين در Øالي بود كه موضع امام Ùˆ مردم Øتي پيش از انقلاب نيز نسبت به آمريكا ÙˆØ§Ø¶Ø Ùˆ مبرهن بود به طوري كه امام در سخنراني خود در سال هاي پيش از انقلاب در 24 آبان 1343 Ùرمودند :
« دنيا بايد بداند كه هر گرÙتاري كه ملت ايران Ùˆ ملل مسلمان دارند از آمريكا است ملت اسلام از اجانب عموما Ùˆ از آمريكا خصوصا متنÙر است »
اما با اين Øال انقلاب نو پا علي الظاهر در پي Ùراموشي گذشته Ùˆ ايجاد اين امكان براي آمريكا بود كه به صورت تازه تري در صØنه سياسي Ùˆ ديپلماتيك ايران ظاهر شود . اماآمريكا با از دست دادن مهره ها Ùˆ قدرت سابق در ايران به شدت به تكاپو اÙتاده بود تا بتواند دوباره از ايران ژاندارم منطقه اي بياÙريند. اما تØولات در ايران اساسي تر از پيش بيني هاي سيا بود.
بايد توجه داشت كه در مبارزات اين دوره زماني عواملي تاثير گذارتر از Ù…Øرك هاي دهه هاي قبل وجود داشت Ùˆ با رÙع يك عامل مردم از صØنه خارج نمي شدند در واقع نسلي در طول سالهاي مبارزه به بلوغ Ùكري Ùˆ اجتماعي رسيده بود كه براي اعتلاي جامعه از هيچ كوششي Ùروگذار نمي كرد . اين نسل با جهان بيني رشدياÙته خود تنها سر نگوني استبداد داخلي را براي خيزش اجتماع كاÙÙŠ نمي دانست Ùˆ خواستار قطع استعمار خارجي نيز بود.
در اواخر بهمن 1357 صد Ùˆ پنجاه Ù†Ùر از اعضاي سازمان Ùداييان خلق به سÙارت آمريكا Øمله Ùˆ آنجا را تسخير كردند. Øركت از سوي مردم Ùˆ امام مورد اعتنا واقع نشد Ùˆ اشغالگران چند ساعت بعد با وساطت دكتر يزدي كه در آن روزها از اÙراد سرشناس انقلابي Ù…Øسوب مي شد به تسخير سÙارت خاتمه دادند . (4)
تØريك به اغتشاشات داخلي از جمله اولين رويه هايي بود كه آمريكا در قبال ايران به سرعت در پيش گرÙت Ùˆ در اين راه سعي در تØريك اقليت هاي قومي Ùˆ زباني Ùˆ قشرهاي مختل٠جامعه چون دانش آموزان Ùˆ دانشجويان Ùˆ كارگران نمود. سعي در Ù…Øصور كردن انقلاب ايران در مرز هاي جغراÙيايي خود با كمك همسايگان ايران Ùˆ قطعنامه هايي كه با نام Øقوق بشر بر ضد ايران تصويب مي شد از ديگر اقدامات آمريكا در آينده بود.
پيشينه بد آمريكا در ايران از يك سو Ùˆ اقدامات آمريكا پس از انقلاب از سوي ديگر زمينه يك رويارويي را Ùراهم مي كرد كه با مسامØÙ‡ كاري هاي دولت موقت در روزهاي اول انقلاب در قبال تØركات آمريكايي ها در ايران باعث شد كه اين برخورد به روزهاي بعدتر به تعويق بيÙتد . (5)
Ø·Ø±Ø ØªØ³Ø®ÙŠØ± لانه جاسوسي
در روزهاي آغازين انقلاب اسلامي دانشجويان مسلمان كه از جانب گروهك هاي مختلÙÙŠ كه Ùضاي تبليغي خود را در دانشگاهها متمركز كرده بودند اØساس خطر مي كردند با منسجم كردن نيروهاي خود اقدام به تاسيس « سازمان دانشجويان مسلمان » در دانشگاه صنعتي شري٠و تشكل هاي مشابه در ساير دانشگاه ها نمودند. اما خطر دومي كه اين دانشجويان اØساس كردند دور شدن دولت موقت از انديشه هاي امام خميني (ره ) بود كه بدين منظور هم سعي نمودند كه ارتباطشان را با رهبري انقلاب اÙزايش دهند.
نمايندگان دانشجويان با امام ملاقات كردند Ùˆ تشكلي دانشجويي به نام « دÙتر تØكيم ÙˆØدت » به منظور اين ارتباط تشكيل شد . بعدها همين دانشجويان بودند كه عامل تصر٠سÙارت آمريكا شدند.
پس از صدور Øكم اعدام براي شاه Ùˆ برخي از وابستگان رژيم، دولت Ùˆ سناي آمريكا اين عمل را Ù…Øكوم كردند . اين اقدام امريكا بلاÙاصله با واكنش امام مواجه گرديد .امام Ùرمودند :
« آمريكا اگر از اعدام هويداها اظهار تاس٠نكند از نوكرهايش اعلام پشتيباني نكرده است . ما توقع نداريم ابرقدرت ها كه دست شان از ايران كوتاه شده از ما تشكر كنند »
به دنبال اين موضع گيري امام روابط ايران Ùˆ آمريكا به پايين ترين Ø³Ø·Ø ØªÙ†Ø²Ù„ كرده Ùˆ دولت مجبور شد Ø³Ø·Ø Ø±ÙˆØ§Ø¨Ø· را به كاردار تنزل دهد. Ø´Ø±Ø Ø¢Ù† روزها از زبان دانشجويان پيرو خط امام Ùˆ طراØان تسخير سÙارت ØŒ ظراÙت ها Ùˆ ديدگاه هاي آن روزها را دقيق تر بيان مي كند.
Ù…Øسن ميردامادي در كتاب بØران 344 روزه در تهران مي گويد :
« در روزها Ùˆ ماههاي آغاز پيروزي انقلاب كه Øكومت طاغوت Ùروريخته بود اما هنوز Øاكميت انقلاب Ùاقد تشكيلات مقتدر Ùˆ توان لازم براي اداره كشور بود از يك سو استان هاي مرزي كشور دستخوش Øركت هاي جدايي طلبانه شدند Ùˆ از سوي ديگر در استان ها گروه هاي ريز Ùˆ درشت ضد انقلاب دست به آشوب Ùˆ Ùتنه زدند. اعتصاب ØŒ تØصن ØŒ درگيري Ùˆ اغتشاش در ادارات Ùˆ كارخانه ها Ùˆ ديگر جاها امري عادي Ùˆ روزانه شده بود. شواهد Ùˆ قرائني در دست داشتيم كه اين وضع طبيعي نبوده است . اين اØساس در بين دانشجويان وجود داشت كه اين كارها بايد از جايي هدايت شود Ùˆ اين تصور به طور جدي در بين دوستان وجود داشت كه اين كارها به Ù†Øوي مستقيم يا غير مستقيم به وسيله آمريكا هدايت مي شود . به اين دليل بود كه بØØ« تسخير سÙارت آمريكا پيش آمد.»
تا ايام نزديك به 13 آبان يعني قبل از تصر٠لانه جاسوسي شاه Ùراري در كشورهاي مختل٠مي چرخيد . آمريكا كه تا آن زمان اجازه ورود به شاه را نداده بود در همان زمان شاه را در آمريكا پذيرÙت . اين پذيرش از جانب ايرانيان يك سÙر عادي تلقي نمي شد Ùˆ قاعدتا عواقبي را براي آمريكا در بر داشت .
ابراهيم اصغرزاده كه پس از تصر٠سÙارت آمريكا نقش سخنگوي دانشجويان مسلمان پيرو خط امام را بر عهده داشت مي گويد:
« Ùكر تسخير سÙارت آمريكا يك عكس العمل در مقابل اقدام آمريكا بود. Ùضاي داخل كشور ما بسيار Ùضاي هيجان زده Ùˆ پرالتهابي بود. رÙتار كاخ سÙيد در مقابل نيروهاي انقلابي تØقيرآميز بود. براي ما نوع برخوردي كه آمريكا با ايران Ùˆ انقلاب مي كرد قابل تØمل نبود. »
دولت آمريكا كه پيش از اين به دليل اهتراز از عكس العمل اØتمالي مردم از پذيرÙتن شاه امتناع مي كرد در 29 مهر قصد خود را مبني بر پذيرش شاه به دلايل انسان دوستانه Ùˆ بدون هيچ جنبه سياسي به اطلاع دولت موقت رساند. دليل اين عمل را نيز اØتياج به بستري شدن شاه در بيمارستان Ùˆ عدم وجود امكانات در مكزيك عنوان كرد. دولت عملا مخالÙت خود را با اين سÙر ابراز نمي كند بلكه با درخواست تضمين آمريكا مبني بر عدم Ùعاليت سياسي شاه Ùˆ همسرش عليه ايران Ùˆ معاينه شاه توسط دو پزشك ايراني تلويØا مي پذيرد(6)
شاه اول آبان وارد آمريكا مي شود. پزشكان ايراني Øاضر به معاينه مستقيم شاه نمي شوند اما با مطالعه اسناد Ùˆ مدارك پزشكي او مي گويند كه شاه در هر جاي دنيا قابل معالجه است . « علي آگاه » كاردار سÙارت ايران در واشنگتن در ملاقات با مقامات آمريكايي تقاضاي استرداد شاه را مي نمايد اما آمريكا به علت عدم وجود قرارداد استرداد مجرمان بين دو كشور پاسخ منÙÙŠ مي دهد.
از اين سو سÙر شاه به آمريكا در مطبوعات به صورت يك خبر عادي Ùˆ روزمره چاپ ميشود Ùˆ راديو تلويزيون نيز اين خبر را پخش نمي كنند عكس العمل ايرانيان براي آمريكا عجيب است . درست شش روز پس از ورود شاه به آمريكا بازتاب هاي اين سÙر با موضع گيري امام در قبال اين سÙر صورت ديگري به خود مي گيرد Ùˆ اعترا ضات به آمريكا گسترش مي يابد . با عنايت به جو موجود متاثر از سر خوردگي مردم آشوب هاي گوشه Ùˆ كنار كشور Ùˆ عدم توانايي دولت در اداره امور Ùˆ ØÙ„ مشكلات ØŒ Ùرضيه « توطئه » قدرت مي ياÙت . (7)
در كوران اين Øوادث خبر ملاقات بازرگان به عنوان رئيس دولت موقت با برژينسكي در Øاشيه بيست Ùˆ پنجمين سالگرد انقلاب الجزاير در آن كشور خشم مردم را دوچندان كرد . امام در روز دهم آبان پيامي را به مناسبت بزرگداشت روز 13 آبان ايراد كردند كه توجه به بخشي از آن پيام Ùˆ سخنان دانشجويان تصر٠كننده سÙارت مبين اين نكته است كه پيام امام در آن روزها روشنگر راه آنان براي اين عمل بوده است.
برخورد دانشجويان با اين پيام از زبان Ù…Øسن ميردامادي:
« دو سه روز قبل از سيزده آبان به مناسبت كشتار دانش آموزان در Øكومت نظامي سال قبل امام پيامي دادند كه در آن پيام به پذيرÙتن شاه به وسيله آمريكايي اعتراض كردند Ùˆ چنين جمله اي را Ú¯Ùتند : ... بر دانش آموزان ودانشگاهيان Ùˆ Ù…Øصلين علوم ديني است كه Øملات خود را عليه آمريكا Ùˆ اسرائيل گسترش دهند Ùˆ خواهان استرداد شاه مخلوع شوند.... ما ابتدا تصورمان اين بود كه موضوع به امام Ú¯Ùته شده Ùˆ امام اينطور نظرشان را بيان كرده اند . ولي بعدا كه تØقيق كرديم مشخص شد كه اين طور نبوده است Ùˆ امام از مسئله مطلع نبوده اند » . (8 )
ايده Ùˆ Ø·Ø±Ø ØªØ³Ø®ÙŠØ± سÙارت آمريكا در روزهاي پاياني تابستان 1358 توسط سه تن از دانشجويان هسته مركزي تØكيم ÙˆØدت Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯ اما تا آبان ماه اجراي آن به تعويق اÙتاد. در اين مدت تعداد معدودي از Ø·Ø±Ø Ø¨Ø§Ø®Ø¨Ø±Ø¨ÙˆØ¯Ù†Ø¯.
تØركات جديد آمريكا ØŒ مواضع دولت موقت ØŒ Ùˆ در پايان پيام امام مهر قطعيت را بر اجراي Ø·Ø±Ø Ø²Ø¯ . موضوع درجريان قراردادن امام به علت اين كه شايد امام به دليل Ù…Øظوراتي با Ø·Ø±Ø Ù…Ø®Ø§Ù„Ùت كنند لغو شد. تصميم اين شد كه اگر امام با Ø·Ø±Ø Ù…Ø®Ø§Ù„Ùت كنند در همان ساعات اوليه سÙارت را خالي كنند.
يكي از اعضاي اصلي Ø·Ø±Ø Ø¹Ù…Ù„ÙŠØ§Øª در كتاب « بØران 444 روز » در تهران مي گويد :
« در جلسه اول روي انگيزه ØŒ بØØ« Ù…Ùصل شد. در يك جمع بندي كلي اهدا٠ما از تسخير سÙارت برخورد با رÙتار آمريكا با ملت ايران Ùˆ مسدود كردن دارايي هاي ما ØŒ راه دادن به شاه Ùˆ همچنين اعتراض به عملكرد دولت موقت بود كه كم كم به سمتي گرايش پيدا مي كرد كه دست آمريكا را در ايرن باز مي كرد »
پس از اين كه در جلسه هسته مركزي دانشجويان مسلمان مسئول اجرايي Ùˆ امنيتي Ø·Ø±Ø ØªØµØ±Ù Ø³Ùارت انتخاب مي شود تنها سه روز تا 13 آبان باقي مانده بود يك روز ØµØ±Ù Ø·Ø±Ø Ø±ÙŠØ²ÙŠ Ùˆ دو روز بعد صر٠سازماندهي نيروها Ùˆ تدارك وسايل Ùˆ ابزار مورد نياز مي شود . قرار بر اين شد كه 48 ساعت قبل از اجراي نقشه از هر دانشگاهي 100 الي 150 Ù†Ùر از دانش جويان شناخته شده Ùˆ مورد اطمينان انتخاب Ùˆ دعوت به همكاري شوند. براي اين كار دو سوال Ù…Ø·Ø±Ø Ø¨ÙˆØ¯ :
1 ـ آيا مي توانيد 48 ساعت بيرون خانه يا خوابگاه باشيد ؟
2 Ù€ آيا با انجام يك كار اعتراضي عليه آمريكا مواÙقيد ØŸ
ØµØ¨Ø Ø±ÙˆØ² 13 آبان ساعت 8 جلسه توجيهي در هر كدام از دانشگاههاي اميركبير ØŒ صنعتي شري٠تهران Ùˆ شهيدبهشتي برگزار شد Ùˆ يك ساعت به طول انجاميد . ساعت 10 ØµØ¨Ø Ù‚Ø±ÙŠØ¨ پانصد دانشجوي سازماندهي شده در تقاطع خيابان طالقاني Ù€ بهار گرد آمدند . جمعيت به صورت راه پيمايي Øركت خود را به سمت سÙارت آغاز كرد . براي اين كه پليس Ùˆ يا نيروهاي نظامي عكس العملي نشان ندهند 50 متري از در ورودي سÙارت دور شدند Ùˆ بعد از انÙعال نيروهاي نظامي دستور Øمله به سÙارت صادر شد با بريدن زنجير Ùˆ ورود بعضي از دانشجويان از روي در ورودي ØŒ Ù…Øوطه به تصر٠دانشجويان در آمد .
مسئول عمليات جزئيات واقعه را اين گونه توصي٠مي كند:
« جمعيت به سرعت وارد Ù…Øوطه سÙارت مي شوند. كنترل Ù…Øوطه به خوبي صورت مي پذيرد اما ورود به ساختمان سخت مي نمايد. جمعيت به دنبال Ù†Ùوذ به ساختمان است . پس از مدتي رئيس تÙنگدارهاي مستقر در سÙارت براي مذاكره با آنها بيرون مي آيد دانشجويان اعلام مي كنند كه ما كاري با شما نداريم Ùقط مي خواهيم بياييم داخل ساختمان Ùˆ 48 ساعت آنجا تØصن مي كنيم Ùˆ بعد مي رويم . Ú¯Ùتگو با رئيس تÙنگدارها Ùˆ مذاكرات او با آمريكايي هاي مستقر در سÙارت نتيجه اي در پي ندارد. زمان مي گذرد. يكي از پنجره هاي زير زمين براي Ù†Ùوذ به ساختمان انتخاب مي شود.پس از آنكه با آويزان شدن بيست سي Ù†Ùر پنجره از جا كنده مي شود دانشجويان به داخل سÙارت مي روند ».
« وضعيت برايمان مشكوك بود ما به دنبال اسناد Ùˆ مدارك Ù…Øرمانه اي مي گشتيم كه بتواند ماهيت عمل آمريكايي ها را در سÙارت به خوبي نشان دهد. در انتهاي يكي از راهروها با يك ديوار Ùولادي برخورديم كه خيلي مشكوك بود Ùˆ به نظر مي رسيد نه يك ديوار بلكه يك در مخصوصي است كه اØتمالا پشت آن يك Ù…Øوطه ديگري وجود دارد صداهاي Ø®ÙÙŠÙÙŠ هم از آن سوي ديوار به گوش مي رسيد كه بعدها Ùهميديم صداي دستگاه خردكن اسناد بوده است . يكي از گروگان ها را كه در باز جويي ها Ùهميده بوديم توانايي باز كردن Ù‚ÙÙ„ هاي رمزدار را دارد به كنار ديوار آورديم Ùˆ Ú¯Ùتيم بايد اينجا را باز كني . اول امتناع مي كرد بالاخره با اصرار زياد آن در Ùولادي را كه به شيوه خاص رمز گذاري شده بود باز كرد وقتي وارد آن مرØله شديم ديديم آنجا دنيايي از ميكروÙيلم Ùˆ ميكروÙيش Ùˆ انواع وسايل انهدام اسناد است. تعدادي آمريكايي با دستگاه هاي موجود مشغول خردكردن Ùˆ انهدام اسناد Ù…Øرمانه بودند . بلاÙاصله همه را بازداشت Ùˆ دستگاهها را خاموش كرديم بدين ترتيب توانستيم به بخشي از اسناد دست يابيم . در Øالي كه بخش قابل توجهي از اسناد هم از بين رÙته بود. Øدود ساعت يك Ùˆ سي دقيقه بعد از ظهر ما كل ساختمان را تسخير كرده بوديم . » (9)
واكنشها به تسخير سÙارت
دانشجويان بعد از تصر٠سÙارت به صدور چندين اعلاميه مبادرت كردند كه در اين اعلاميه ها مواضع خود را اعلام Ùˆ چگونگي تصر٠و شواهد دال بر مركز جاسوسي بودن اين سÙارت را ØªØ´Ø±ÙŠØ Ù†Ù…ÙˆØ¯Ù†Ø¯ . بعد از تسخير سÙارت خبر را به امام دادند. امام هم در ابتدا تاييده اي صادر نكردند . بلكه Øاج اØمد آقا را به عنوان نماينده خودشان به سÙارت مي Ùرستند تا از مواضع عاملان Øادثه مطلع Ùˆ جزييات Øادثه با خبر شوند. Øاج اØمد آقا شامگاه روز سيزدهم به قم باز گشت. Ùرداي آنروز امام خميني در نخستين سخنراني كه به Ùاصله يك روز از سÙارت ايراد مي شود ضمن تاييد اقدام دانشجويان مسلمان پيرو خط امام آمريكا را « شيطان بزرگ » ناميده Ùˆ به سÙارت آمريكا آنگونه كه در اطلاعيه هاي دانشجويان تسخير كننده آمده بود لقب لانه جاسوسي دادند . ( 10 )
مردم با راهپيمايي هايي كه در اطرا٠سÙارت به عمل آوردند Øمايت خود را از تسخير سÙارت اعلام كردند. اما Øادثه Ùراتر از تصور دانشجويان پيش رÙت Ùˆ Øركتي كه بيشتر به يك Øركت نمادين شباهت داشت با Øمايت هاي امام Ùˆ مردم تبديل به « انقلاب دوم » Ùˆ قطع يد استبداد خارجي از ايران Ùˆ شكل گيري « دكترين جمهوري اسلامي » در برخورد با آمريكا شد. Øركتي كه داغ تØقير بزرگي براي امپرياليسم غربي در كشاكش جنگ سرد بود. به طوري كه براي رهايي از آن Øاضر به هر خطري مانند Øادثه طبس هم شدند. سوليوان سÙير آمريكا در ايران در دوران قبل از انقلاب در كتاب خود با عنوان ماموريت در ايران مينويسد :
« در نوامبر 1979 Ù€ 1358 با گروگانگيري يك دوران تØقير ملي كه در تاريخ آمريكا نظير آن ديده نشده است آغاز گرديد. »
سرآغاز 444 روز گروگانگيري در تهران در واقع پاياني بود بر سلطه آمريكا بر ايران روزي كه به درستي در سال هاي آينده روز مبارزه با استكبار جهاني نام گرÙت .
ارجاعات:
1 Ù€ غضنÙري كامران Ù€ آمريكا Ùˆ بر اندازي جمهوري اسلامي Ù€ تهران : كيا . 1380 ص 69
2 Ù€ واعظي Øسن Ù€ ايران Ùˆ آمريكا : بررسي سياست هاي آمريكا در ايران Ù€ تهران سروش (انتشارات صداو سيما) 1379
3 Ù€ آمريكا بعدها در سال 1378 Ù€ 2000 Ù… به دخالت در اين كودتا صريØا Ùˆ رسما اعترا٠كرد . البته اين اعترا٠عاري از هر گونه عذرخواهي از ملت ايران بود.
4 Ù€ معبادي Øميد چالش هاي ايران Ùˆ آمريكا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي Ù€ تهران : مركز اسناد انقلاب اسلامي 1381 ص 79
5 Ù€ به عنوان مثال در ماههاي نخست Ùرودگاه را براي اعضاي سÙارت آمريكا بازگذاشت Ùˆ آمريكايي ها مستقيما با هواپيماهاي مختل٠به Ùرودگاه مهرآباد مي آمدند Ùˆ وسايل پيچيده الكترونيكي Ùˆ جاسوسي كه پولش را قبلا از ايران گرÙته بودند خارج مي كردند. ر . Ùƒ . ستوده امير رضا بØران 444 روزه در تهران : ص 64 تا ص 82
6 Ù€ معبادي Øميد چالش هاي ايران Ùˆ آمريكا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي Ù€ تهران : مركز اسناد انقلاب اسلامي 1381
7 ـ همان ص 83
8 Ù€ ستوده امير رضا بØران 444 روزه در تهران : Ú¯Ùته ها Ùˆ ناگÙته هايي از تصر٠سÙارت آمريكا در تهران بعد از20 سال Ù€ تهران : ذكر 1379 Ù€ ص 87
9 ـ همان ص 102
10 ـ همان ص 111