كتاب «چالش‌هاي ايران و آمريكا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران» نوشته حميد معبادي، از جمله آثاري است كه به بررسي تاريخچه روابط خصمانه آمريكا با ملت ايران پرداخته است. اين كتاب كه توسط مركز اسناد انقلاب اسلامي چاپ و منتشر شده، در پنج فصل تدوين شده كه فصل اول به روابط ايران و آمريكا در سالهاي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي مي‌پردازد و چهار فصل باقي مانده رويداد‌هاي مختلف بعد از پيروزي انقلاب در روابط دو كشور را مورد بحث قرار گرفته است.
موضوع تسخير لانه جاسوسي، زمينه‌هاي اين رويداد، علت اين واقعه، پيامد‌ها و نتايج آن دست كم در 20 صفحه اين كتاب تشريح و تبيين شده است. در مقدمه كتاب «چالش‌هاي ايران و آمريكا بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران» چنين مي‌خوانيم:
با پيروزي انقلاب اسلامي، هر چند حضور سلطه‌آميز و مداخله‌گرايانه‌ي ايالات متحده‌ آمريكا در ايران پايان يافت، اما مرحله‌اي جديد در روابط دو كشور گشوده شد. آمريكا از دهه‌ 1330 ش تا پيروزي انقلاب اسلامي به فعال‌ترين دولت خارجي در صحنه‌ سياسي ايران تبديل شده بود و اين كشور به ايران به عنوان مهم‌ترين و قوي‌ترين متحد استراتژيك خود در خاورميانه و خليج فارس نگاه مي‌كرد. به همين دليل نيز با سياست‌هاي تشويقي و بعضاً اعمال فشار، تلاش داشت ضمن تقويت موقعيت خود در ايران و مراكز تصميم‌گيري آن، رژيم شاه را در جهت منافع منطقه‌اي و بين‌المللي خود تقويت كند. در مقابل، رژيم شاه نيز با هدف مقابله با بحران‌هاي داخلي و آسيب‌پذيري‌هاي خارجي، وجود حامي قدرتمندي چون آمريكا را ضروري مي‌دانست و در اين راستا تلاش داشت با اعطاي امتيازات بيشتر و اجراي سياست‌هاي ديكته‌شده، رضايت مقامات كاخ سفيد را برآورده سازد. اين وضعيت سبب گرديد كه مناسبات سياسي اقتصادي و امنيتي دو كشور شديداً به هم گره بخورد. شدت اين روابط به حدي بود كه خدشه‌دار شدن آن، صدمات جبران‌ناپذيري براي دو كشور به همراه داشت. به همين دليل نيز دو كشور به دقت در حفظ و گسترش و خنثي كردن عوامل تخريب‌ساز اين روند تلاش مي‌كردند.
وقوع انقلاب اسلامي در بهمن 1357 ش ضربه‌اي سهمگين بر روابط ايران و آمريكا و موقعيت آمريكا در منطقه و حتي در سطح جهان بود و اين هدفي بود كه رهبران انقلاب و مردم ايران خواستار تحقق آن بودند. با وجود اينكه مقامات آمريكا در روزهاي آخر پيروزي نهضت اسلامي، سياست ملايمي در قبال تحولات ايران در پيش گرفتند و پيروزي نهضت را به رسميت شناختند، اما دشمني و خصومت آنان با انقلاب اسلامي از همان ابتدا نمايان بود. رهبران آمريكا تصور مي‌كردند كه موج انقلابي در ايران فرو مي‌نشيند و اين كشور مي‌تواند بار ديگر در لواي ديگري، سياست‌ها و منافع گذشته‌ي خود را در ايران دنبال نمايد اما وقايع و حوادث، سرنوشت ديگري را رقم زد.
گروگان‌گيري اعضاي سفارت آمريكا در تهران، اولين و مهم‌ترين رويارويي جدي ايران و آمريكا در سال‌هاي اوليه‌ي پيروزي انقلاب بود. اين حادثه، پرستيژ و هيبت بين‌المللي آمريكا را به شدت خدشه‌دار ساخت و موج ناكامي‌هاي آن را در ايران تكميل كرد. تداوم بحران سبب گرديد كه واشنگتن روابط سياسي و رسمي خود را با ايران قطع كند و به اقداماتي عجولانه براي آزادي گروگان‌ها دست زدند كه تجاوز نظامي به طبس و شكست آن مؤيد اين مطلب است. از اين زمان خصومت‌هاي آمريكا عليه ايران و دولت اسلامي آن تشديد گرديد و اين كشور تلاش داشت به انحاي مختلف نظير حمايت از دولت متجاوز عراق در حمله‌ي نظامي به ايران، اعمال تحريم‌هاي اقتصادي، مقابله و مخالفت با سياست‌ها و برنامه‌هاي مربوط به ايران در صحن سازمان‌هاي بين‌المللي، اقدامات نظامي مستقيم نظير حمله به مؤسسات نفتي و يگان‌هاي دريايي كشور و هم‌چنين ساقط كردن هواپيماي مسافربري، طرح ادعاهاي نامربوط و نادرست پيرامون وضعيت حقوق بشر در ايران و سياست‌هاي دفاعي ـ امنيتي اين كشور، تبليغات گسترده و منفي عليه ايران و... به مقابله با دولت ايران و فراهم كردن زمينه‌هاي سقوط و شكست آن برخيزد. علي‌رغم اين سياست‌ها و اقدامات، مقامات آمريكايي بار‌ها ـ البته با گذاشتن پيش شرط‌هايي ـ تمايل و علاقه‌ي خود را براي مذاكره با دولت ايران و گشودن باب روابط سياسي اعلام كرده‌اند. بنابراين با وجود اينكه در دو دهه‌ي گذشته بين ايران و آمريكا عملاً روابط سياسي و رسمي وجود نداشت، اما ماهيت رفتار و برخورد دو كشور از بحث انگيز‌ترين و چالش‌ برانگيز‌ترين مسائل در سطح بين‌المللي بود. اين مهم‌ از آنجا نشأت مي‌گيرد كه مسئله‌ي ايران و آمريكا در دولت‌هاي مختلف همواره در رأس سياست خارجي آمريكا و ايران قرار داشته است. در هر حال وابستگي و پيوستگي عميق و گسترده‌ي ايران و آمريكا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، چالش‌ها و مسائل حاد بسياري را موجب گرديد.
اين مجموعه با هدف تبيين و تحليل تاريخ روابط ايران و آمريكا، به بررسي مهم‌ترين و حاد‌ترين چالش‌هاي دو كشور پس از پيروزي انقلاب اسلامي پرداخته است. مركز اسناد انقلاب اسلامي اميدوار است كه چاپ اين اثر، گامي در جهت آشكار شدن زواياي مختلف و پيچيده روابط ايران و آمريكا باشد.