حرکتی که دانشجویان مسلمان پیروخط امام در 13 آبان 1358 با تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران آغاز کردند٬ بی تردید در تاریخ مبارزات ملتهای تحت سلطه نقطه عطف به شمار می رود. دانشجویان با داشتن تحلیل دقیق از روند حوادثی که داشت انقلاب اسلامی را به انحراف می کشاند و باانجام این حرکت ٬ دست به اقدامی زدند که از نگاه امام خمینی (ره)انقلابی بزرگتر از انقلاب اول بود. برای درک این تعبیر لازم است ابعاد پیچیده این حرکت ازجنبه های مختلف سیاسی ٬ امنیتی ٬ حقوقی ٬ اقتصادی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد. حرکت دانشجویان تداوم حرکتی بود که از 15 خرداد 1342 آغاز شده و در 22 بهمن 1357 به پیروزی رسیده بود؛ اما انقلاب اسلامی نمی توانست بدون خشکاندن ریشه های استعمار به حیات خود ادامه دهد و مردم ایران باید مبارزه خود را برای جلوگیری از تکرارتجربه تاریخی 28 مرداد 1332 در داخل کشور ادامه می دادند. دانشجویان می دانستند به دلیل مغایرت این حرکت با کنوانسیون وین ٬ اقدام آنها ٬ نزد دولتها و مجامع بین المللی پذیرفته نیست ٬ اما قصد داشتند تنها با تصرف 48 ساعته یا حداکثر 72 ساعته سفارت امریکا اعتراض خود رابه پذیرفتن شاه توسط امریکا و اقداماتی نظیرآنچه در قبال دولت مصدق رخ داد ٬ به جهان نشان دهند. هنگامی که اسناد موجود در سفارت به دست آمد و گزارش های مستندِ دخالت امریکا در امور داخلی ایران و طراحی توطئه های مختلف قبل و بعد از پیروزی انقلاب آشکار شد؛ همچنین به دلیل حمایت امام خمینی از این اقدام ٬ افشاگری درباره سیاستها و روش های امریکا در برخورد با تحولات ایران و سایر کشورها آغاز گردید. امام (ره) رهبری حرکت دانشجویان را شخصاً برعهده گرفت و مبارزه علیه ریشه های نفوذ امریکا در ایران به اوج رسید. امام خمینی از این حرکت دانشجویان که می توانست به تهدیدی علیه منافع ملی ایران تبدیل شود٬ فرصتی ایجاد کرد که در مدیریت بحرانها کم نظیر است. هوشیاری امام در رهبری حرکت دانشجویان ٬ از یکسو به خلع سلاح تبلیغاتی جریان های چپ در کشور که انقلاب را به سازش در برابر امریکا متهم می کردند ٬ انجامید و از سوی دیگر انزوای جریانهای لیبرالیستی را که تصور می کردند باید با امریکا از درسازش درآمد و حرکت انقلاب را در چارچوب مبارزه علیه استبداد ستم شاهی محدود کرد ٬ در پی داشت. علاوه بر این ٬ امام خمینی با استفاده از شرایط تاریخی ٬ و با استفاده از شور انقلابیِ ناشی از تصرف لانه جاسوسی ٬ به اهدافی که برای تثبیت انقلاب اسلامی لازم بود تحقق بخشید ٬ برگزاری همه پرسی قانون اساسی 12 ٬ آذر 1358 ؛ برگزاری اولین انتخابات ریاست جمهوری ایران 5 ٬ بهمن 1358 و تشکیل اولین مجلس شورای اسلامی در 7 خرداد ٬1359 سه واقعه مهم در 444 روز گروگان گیری در کشور بود. نظر امام خمینی درباره مبارزه همزمان علیه استبداد سلطنتی و سلطه استعماری ٬ پس از تصرف لانه جاسوسی به اثبات رسید. با افشای اسناد لانه جاسوسی ٬ در عمل مشخص شد که اگر مبارزه تنها با سقوط نظام استبدادی پایان یافته تلقی شود ٬ باز هم امکان توطئه دشمنان و تکرار حوادث تلخ گذشته فراهم خواهد بود و آنچه این نظریه را تکامل می بخشد ٬ تحقیق عمیق در اسناد لانه جاسوسی امریکاست. علاوه بر این ٬ حرکت دانشجویان و رهبری صحیح امام(ره) ٬ اُبهت ظاهری و هیمنه خودساخته امریکایی ها را در جهان فرو ریخت. نه امریکایی ها و نه مردم جهان ٬ هرگز تصور نمی کردند که بتوان 52 گروگان امریکایی را به مدت 444 روز نگه داشت و امریکا نیز نتواند هیچ کاری انجام دهد. تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران ٬ به همه ستم کشیدگان جرأت داد تا برای رهایی خود از سلطه امریکا دست به کار شوند. امریکایی ها متوجه شدند که از این پس اعمال و رفتارشان بی پاسخ نخواهد ماند و با واکنش ملت ها روبرو خواهند شد؛ واکنشی که الزاماً در چارچوب مقررات بین المللی نیست. چرا که رفتارهای سلطه جویان حتی در چارچوب همان قوانین خود ساخته شان نیز نیست. نکته دیگر این که دانشجویان الگویی از رفتار مناسب با گروگان ها را نشان دادند؛ اگر دولت امریکا رفتارهای نابهنجاری نداشت ٬ گروگان ها این مدت طولانی در اسارت نبودند. الگوی رفتاری دانشجویان مرز بیان اعتراض با شیوه های انسانی و اسلامی ٬ با حرکات غیرانسانی بود. از بزرگترین دستاوردهای این حرکت ٬ افشای اسنادی است که در این رویداد به دست آمد. با آن که در بیش از دودهه ای که از تصرف لانه جاسوسی امریکا گذشته ٬ این اسناد می توانست به موضوع پژوهش های دانشگاهی درپایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترای رشته های تاریخ ٬ علوم سیاسی و روابط بین الملل قرار گیرد ٬ اما متأسفانه نه در ایران و نه در سایر کشورهای جهان ٬ آن طور که شایسته است کار درخور توجه ای در این زمینه انجام نشده است. البته با توجه به نفوذ ایالات متحده در اکثر مراکزدانشگاهی جهان و اعلام ممنوعیت ورودکتابهای منتشره لانه جاسوسی به امریکا ٬این بی توجهی عمدی در غرب دور از انتظار نیست ٬ اما غفلت از این موضوع در داخل کشور توجیه پذیر نیست. اسناد منتشرشده ٬ دهها موضوع کوچک و بزرگ را در شیوه های اعمال سلطه و نحوه مداخله در امور ایران و سایر کشورها توسط امریکا را نشان می دهد. این اسناد می گوید که بین جناح های امنیتی (سازمان سیا) ٬ نظامی (پنتاگون) و سیاسی (وزارت امور خارجه) اختلاف نظرها و تحلیل های متفاوتی وجود داشته است.خاطرات منتشرشده دست اندرکاران امریکایی نشان می دهد که آنچه در مورد غربی ها و به ویژه امریکایی ها درباره برنامه ریزی های دقیق و بلندمدت تبلیغ می شود ٬ عمدتاً اغراق آمیز و به دور از واقعیت است. اسناد و خاطرات نشان می دهد که در امریکا اختلاف نظرات عمیقی وجود دارد و گاهی این اختلاف ها به حذف طرف مقابل به هر وسیله و شیوه ای می انجامد. به علاوه ٬ این تفکر که ابرقدرتها برای دهها سال آینده برنامه ریزی کرده و دیگران تنها مجری سیاستهای از پیش تعیین شده آنها هستند با تردید جدی روبرو می شود. اسناد نشان می دهد که ابرقدرتها چقدر در برابر اقدام های غافلگیرانه ضعیف هستند. این مسأله ٬ به ویژه در بررسی مدیریت بحران توسط دستگاه حاکمیت وقت امریکا بسیار قابل توجه است. به عنوان نمونه اختلاف نظر سایروس ونس وزیر خارجه و سولیوان سفیر سابق امریکا در تهران از یکسو با برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر و ماندیل معاون رئیس جمهور از سوی دیگر ٬ تاآنجا پیش می رود که کارتر به اجبار هایزر را برای اخذ تصمیم دقیق درباره نحوه مواجهه با انقلاب اسلامی به تهرانِ پیش از انقلاب اسلامی اعزام می کند. در نمونه دیگر ٬ مخالفت سایروس ونس با تجاوز نظامی امریکا به طبس تاآنجا پیش می رود که وی استعفا داده و ادموند ماسکی جای او را می گیرد. موسسه مطالعات و پوهشهاي سياسي براي نشان دادن عمق و اهميت اقدام دانشجويان پيرو خط امام در تسخير لانه جاسوسي و تبعات آن علاوه بر آنكه اسناد كشف شده در لانه را به طور كامل در يك مجمولدي منتشر كرده است اقدام به ايجاد اين پايگاه الكترونيكي نموده است. اين پايگاه آئينهاي از رفتار خصمانه آمريكاييها در برابر جهان اسلام و به ويژه جمهوري اسلامي ايران است. در اين پايگاه تلاش شده است تا مشخصاً اقدام دانشجويان مسلمان پيرو خط امام و بازتاب جهاني و داخلي اين اقدام مورد كنكاش و بررسي قرار گيرد و مجموعه كامل و جامعي از اين حادثه و جوانب و آثار و تبعات آن را پيش روي محققات و پژوهشگران علاقمند به پيگيري رويدادهاي تاريخي و سياسي ايران قرار دهد.